Për dekada, pothuajse asgjë nuk ka ndryshuar në Luftën e Ftohtë ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Tani plani franko-gjerman ka mbështetjen unanime të Perëndimit dhe agjencia gjermane DPA po pyet veten: a po heq dorë udhëheqësia e Beogradit nga politika destruktive?
Presidenti serb Aleksandër Vuçiq ka thënë se mund të pranojë planin franko-gjerman për normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën. Negociatorët perëndimorë i kanë dhënë atij një zgjedhje – të pranojë planin ose të vuajë pasojat e pezullimit të bisedimeve të anëtarësimit në BE dhe tërheqjes së investimeve të huaja, tha ai në një konferencë shtypi që u transmetua drejtpërdrejt në televizion të hënën mbrëma.
“Nëse zgjedhja është të marrim sanksione – dhe cili do të ishte sanksion më i keq se tërheqja e investimeve – ose nga ana tjetër, të pranohet menjëherë gjithçka që do të thotë anëtarësimi i Kosovës në OKB, atëherë unë jam për rrugën e kompromisit, sado e diskutueshme të jetë ajo”, ka shpjeguar Vuçiq.
Tensionet u përshkallëzuan sërish kohët e fundit
Në raportin e saj, agjencia gjermane kujton se Kosova, tashmë e banuar pothuajse ekskluzivisht me shqiptarë, dikur ishte pjesë e Serbisë. Pas rebelimit të armatosur të shqiptarëve të Kosovës dhe shkeljeve masive të të drejtave të njeriut nga forcat serbe të sigurisë, NATO bombardoi Jugosllavinë në pranverën e vitit 1999, e cila atëherë përbëhej nga Serbia dhe Mali i Zi.
Nga viti 1999 deri në vitin 2008, zona u administrua nga administrata e OKB-së, UNMIK, dhe në vitin 2008, vendi u shpall i pavarur. Deri më sot, Serbia nuk e ka njohur atë hap dhe pretendon atë territor. Përpjekjet diplomatike perëndimore në vitet e fundit nuk kanë rezultuar në një normalizim të ndjeshëm të situatës dhe së fundmi tensionet janë përshkallëzuar sërish në formën e bllokimeve të rrugëve dhe përmes të shtënave.
Anëtarësimi i Kosovës në OKB?
Plani franko-gjerman u bë i njohur në vjeshtën e vitit të kaluar. Ai nuk është publikuar asnjëherë zyrtarisht, por pikat kyçe të tij janë bërë të ditura që kur iu dorëzua palëve. Ndër të tjera, plani parasheh që Serbia dhe Kosova të pranojnë reciprokisht kufijtë aktualë, edhe pse nuk njihen zyrtarisht si shtete.
Konkretisht, kjo do të thoshte se Serbia do të ndalonte bllokimin e anëtarësimit të Kosovës në organizatat ndërkombëtare – gjë që e bën me mbështetjen aktive të Rusisë. Pranimi i Kosovës në OKB deri më tani ka dështuar për shkak të vetos së anëtares së përhershme të Këshillit të Sigurimit, Rusisë.
“Nuk vjen në shprehje se ne do ta mbështesim hyrjen e Kosovës në OKB, por ne do ta pranonim de facto anëtarësimin e saj”, tha Vuçiq.
“Nervat në Evropë”
Nëse kjo do të ndodhte, në fakt do të ishte një pikë kthese në politikën e Vuçiqit për Kosovën, e cila deri më tani bazohej në nacionalizmin serb, vlerëson DPA.
“Situata gjeopolitike ka ndryshuar”, tha Vuçiq. Për shkak të luftës së agresionit rus kundër Ukrainës, ka “nervozizëm në Evropë” dhe “aventurat në oborrin e shtëpisë” nuk tolerohen më, transmeton agjencia gjermane fjalët e Presidentit të Serbisë.
Plani franko-gjerman është shndërruar në plan të BE-së, i cili mbështetet edhe nga pesë shtetet anëtare që ende nuk e kanë njohur Kosovën: Spanja, Greqia, Rumania, Sllovakia dhe Qiproja.
Trazirat në SNS
Kjo është arsyeja pse ka padyshim trazira në SNS, partinë e presidentit.
Në mbledhjen e bordit të SNS fundjavën e kaluar, disa pjesëmarrës shprehën kundërshtimin e tyre ndaj një ndryshimi të mundshëm të kursit të këmbimit. Vuçiq, i cili është edhe kreu i SNS-së, më pas kërcënoi me dorëheqje, pas së cilës të gjitha kritikat heshtën, raportojnë mediat serbe.
Vuçiq ka theksuar të hënën në mbrëmje se ende nuk është vendosur asgjë. Parlamenti serb do të duhej ta kishte fjalën e fundit dhe “ndoshta edhe populli”, përfundon agjencia gjermane DPA në raportin e saj. /Danas//FolDrejt/
