Si banorë të fshatit Caber në veri të Kosovës, ata kishin plot shpresë që pas Luftës banorët me etni të ndryshme do bashkëjetonin. Por ideja e ‘korrigjimit të kufijve’ i ka frikësuar përsëri ata, duke ua rikthyer frikën e dëbimit të viteve para 2000. Caberi është fshat me shumicë shqiptare, por pjesë e komunisës së Zubin Potokut – me shumicë serbe.
Dy presidentët Hashim Thaçi dhe Aleksandër Vucic nuk kanë sqaruar konkretisht se si do dukej korrigjimi i kufijve, por vetë tema “rikujton dhimbjen e së kaluarës”, thotë kryeplaku i fshatit Agim Hasani për konservatoren gjermane “Die Welt”. Ai njëherësh shton se kjo mund të sjellte edhe dëbimin e tyre nga vendlindja, përcjell foldrejt.com
Një banor tjetër i fshatit, Ekrem Kamberi, 45, kujton natën fatkeqe të 29 marsit 1999 kur forcat serbe filluan të gjuajnë në drejtim të fshatit të tyre. Të shtëna kishte edhe nga fshati fqinj Zupce (me banorë serbe), ku nga kjo situatë u larguan 1400 banorët e fshatit – kush te të afërmit, kush te ndonjë vend ku familja i ishte e sigurtë.
Shoku i 45 vjeçarit, Sabedin Uka, plagosi këmbën gjatë këtyre sulmeve serbe.
“Presidenti nuk mundet aq lehtë të ndryshojë kufijtë,” thotë Uka, punonjës social. “Nëse unë largohem, këtë veprim do bëjnë edhe të tjerët.”
Banorët vërtet janë të zemëruar me qarkullimin e fjalëve të korrigjimit të kufijve. Gjatë luftës i tërë fshati u bombardua, duke shkatërruar 230 shtëpi. Tashmë kur vendi i tyre mori një hije shprese, përsëri hedhet ideja që ata do i kthente të huaj në vendlindjen e tyre. Deri në 2001 banorët shqiptarë kanë jetuar me shatorë në Caber, kurse më vonë me ndihmën e Kryqit të Kuq u ndërtuan edhe shtëpitë e tyre. Në rast të shkëmbimit të territoreve, banorët nuk do mund të jetonin nën një administratë serbe.
“Ne kemi arritur që ta stabilizojmë sot fshatin,” thotë më tej shefi i fshatit Hasani. Pavarësisht ndodhive të 2004, sot janë “larguar barrikadat mes fshatit Caber dhe Zupçe.”
Nuk është se ekzistojnë shkëmbime të shumta mes këtyre dy fshatrave, por ka edhe takime mes udhëheqësve. Në lidhje me mundësinë e mbetjes së fshatit Caber në Serbi, Hasani fillon të përgjigjet me emocion dhe pyetje: “A e dini çfarë do të thotë vendlindje? Vendi ku ju keni lindur? Për ne është një vend i shenjtë.”
Banorët vërtet nuk mund të jetonin në një administratë serbe. A do të thotë kjo se shkëmbimi i territoreve mund të përfundonte dhunshëm, jo vetëm në rajon, por edhe në Kosovë?
“Këtu mund të ndodhë gjithçka?,” vijon Hasani. “Të ndryshoh kufijtë do të thotë luftë.”/Foldrejt.com
