Shkatërrimi i pandemisë së murtajës la një shenjë gjenetike kaq të pabesueshme tek njerëzimi, saqë po ndikon akoma në shëndetin tonë gati 700 vjet më vonë.
Rreth gjysma e njerëzve vdiqën kur Vdekja e Zezë përfshiu Evropën në mesin e viteve 1300, raporton BBC, transmeton Fol Drejt.
Një studim pionier që analizoi ADN-në e skeleteve shekullore gjeti mutacione që i ndihmuan njerëzit të mbijetonin nga murtaja.
Por të njëjtat mutacione janë të lidhura me sëmundjet auto-imune që prekin njerëzit sot.
Vdekja e Zezë është një nga momentet më domethënëse, më vdekjeprurëse dhe më të zymta në historinë njerëzore. Vlerësohet se deri në 200 milionë njerëz vdiqën.
Studiuesit dyshuan se një ngjarje e tillë e madhe duhet të ketë formuar evolucionin njerëzor. Ata analizuan ADN-në e marrë nga dhëmbët e 206 skeleteve të lashta dhe ishin në gjendje të datonin saktësisht mbetjet njerëzore para, gjatë ose pas Vdekjes së Zezë.
Analiza përfshinte eshtra nga gropat e murtajës East Smithfield të cilat u përdorën për varrime masive në Londër me më shumë mostra që vinin nga Danimarka.
Zbulimi i spikatur, i botuar në revistën Nature, rrethoi mutacionet në një gjen të quajtur ERAP2.
Nëse do të kishit mutacionet e duhura, do të kishit 40% më shumë gjasa për të mbijetuar nga murtaja.
“Ky është i madh, është një efekt i madh, është befasi të gjesh diçka të tillë në gjenomin e njeriut,” më tha profesori Luis Barreiro, nga Universiteti i Çikagos.
Detyra e gjenit është të bëjë proteinat që copëtojnë mikrobet pushtuese dhe i tregojnë fragmentet sistemit imunitar, duke e përgatitur atë në mënyrë më efektive për të njohur dhe neutralizuar armikun.
Gjeni vjen në versione të ndryshme – ato që funksionojnë mirë dhe ato që nuk bëjnë asgjë – dhe ju merrni një kopje nga secili prind.
Pra, fatlumët, të cilët kishin më shumë gjasa të mbijetonin, trashëguan një version me funksionim të lartë nga mamaja dhe babi.
Dhe të mbijetuarit patën fëmijë dhe kështu kaluan ato mutacione të dobishme, kështu që papritmas u bënë shumë më të zakonshme.
“Është e madhe që shohim një ndryshim prej 10% në dy deri në tre breza, është ngjarja më e fortë e përzgjedhjes tek njerëzit deri më sot,” më tha gjenetisti evolucionar Profesor Hendrik Poinar, nga Universiteti McMaster.
Rezultatet u konfirmuan në eksperimentet moderne duke përdorur bakterin e murtajës – Yersinia pestis. Mostrat e gjakut nga njerëzit me mutacione të dobishme ishin më të aftë për t’i rezistuar infeksionit sesa ata pa.
“Është njësoj si të shikosh Vdekjen e Zezë të shpaloset në një pjatë petri – kjo të hap sytë,” tha Prof Poinar./FolDrejt/
