European Pressphoto Agency, via Shutterstock
Në burgjet moderne të “riedukuimit”, Pekini po i detyron ujgurët etnikë të braktisin fenë e tyre. Pse vallë qeveritë myslimane nuk ngrejnë zërin e tyre kundër këtij problemi?
Një nga episodet më të errëta të shekullit të 20-të, ishte Gulagu – sistemi sovjetik i kampeve të punës së detyruar, ku disidentë u burgosën në kushte të tmershme, ku pjesa më e madhe u zhdukën, shkruan në një opinion të tijin Mustafa Akyol për The New York Times. Kampet të cilat fillimisht u krijuan nga Lenini, e më pas u pas u zgjeruan nga Stalini, u ekspozuan ndaj botës nga autori i madh rus Aleksandër Solzhenistyn, në kryeveprën e tij të vitit 1973 me titull “The Gulag Archipelago.”
Sot, gulagët e Rusisë janë zhdukur njëlloj sikurse Partia Komuniste e Bashkimit Sovjetik që kishte operuar me ato. Sot, një tjetër diktaturë e sunduar nga një Parti Komuniste po vepron me një zinxhir të ri burgjesh që ngjallin kujtimin e gulagëve në kohën moderne, me mjete të teknologjisë së lartë, por jo me më pak skllavërim, përcjell foldrejt.com.
Këto janë “kampet e riedukimit” të Kinës, të vendosura në rajonin perëndimor të Xinijangut, ku thuhet që diku 1 milionë kinez janë burgosur për t’u indoktrinuar. Njerëzit në këto burgje janë të detyruar të dëgjojnë ligjërata ideologjike, të këndojnë himne që lavdërojnë Partinë Komuniste Kineze dhe të shkruajnë ese “vetëkritike”. Të mbijetuarit gjithashtu tregojnë për disiplinë ushtarake, privim nga gjumi, izolim, rrahje dhe torturim.
Shenjestër e këtij persekutimi masiv janë pakicat myslimane të Kinës, sidomos Ujgurët, një popull që flet gjuhën turke në Xinijang. Ata ndjekin një interpretim të moderuar të Islamit Sunni. Ky pasim i Islamit, është një nxitje për një “sëmundje mendore” për komunistët kinezë, ideologjia e të cilëve i konsideron të gjitha fetë, duke përfshirë edhe krishterimin, për fe supersticioze dhe të prapambetura, të cilat duhet dobësuar dhe nacionalizuar. Kjo është arsyeja pse ata shkojnë aq larg, sa ndalojnë njerëzit të mbajnë mjekër apo të agjërojnë gjatë Ramazanit, sa që i detyrojnë që të konsumojnë mish derri dhe alkool, produkte të cilat janë të ndaluara sipas parimeve të Islamit.
Politika e “riedukimit” e Kinës, është një sulm i madh ndaj popullit mysliman dhe besimit të tyre, Islamin, megjithatë bota myslimane ka mbetur kryesisht e heshtur. Përderia kjo politikë e qeverisë kineze është dënuar nga grupet e të drejtave të njeriut dhe mediat liberale në Perëndim, vetëm se disa udhëheqës mysliman, si politikani malajzian Anwar Ibrahim dhe ministri i fesë së Pakistanit, Noorul Haqqad, kanë ngritur zërin dhe shqetësimin publik. Deri në muajin e kaluar, Organizata e Bashkëpunimit Islamik, më në fund shprehu shqetësimin rreth “raporteve për trajtimin e myslimanëve” nga Kina.
Këto reagime janë shumë të buta, duke marrur parasysh se sa e zymtë është gjendja dhe se si do të trajtohej e njëjta, nëse ky persekutim i njëjtë do të ishte kryer nga ndonjë vend tjetër, siç është për shembull Izraeli.
Lind pyetja, pse vallë ky reagim i zbehur? Pse vallë liderët mysliman, veçanërisht ata që duan të jenë kampionët e myslimanëve të shtypur, kanë reagime aq të buta nga qeverisë kineze.
Sipas autorit Mustafa Akyol, janë tre përgjigje. E para është se këta shtete kanë një gjetur një rahati me Kinën, fuqinë e dytë më të fuqishme ekonomike. Kina është njëri ndër partnerët më të fuqishëm të 20 shteteve anëtare nga gjithsejt 57, të shteteve anëtare të Organizatës së Bashkëpunimit Islamik. Iniciativa e saj e Brezit dhe Rrugës ambicioze, një rrugë e madhe e infrastrukturës komerciale dhe transporti që synon të kalojë pjesën më të madhe të Lindjes së Mesme, ka një premtim fitimprurës për shumë vende muslimane.
Për më tepër, Kina nuk i kushton vëmendje ofrimit të ndihmës ekonomike të tilla si paratë e heshtura. Në korrik 2018, The Global Times, zëdhënësi i Partisë Komuniste Kineze, drejtoi një editorial interesant që sugjeron se qeveria e Kinës do të ndihmonte Turqinë për të siguruar “stabilitetin e saj” ekonomik – por vetëm nëse zyrtarët turq të ndalonin të bënin “vërejtje të papërgjegjshme mbi politikën etnike në Xinjiang , “Që do të thotë të mos kritikosh shkeljet e të drejtave të njeriut në Kinë. (Në të njëjtën kohë, kancelarja gjermane, Angela Merkel, po premtonte gjithashtu të ndihmonte ekonominë turke, por vetëm nëse Turqia korrigjonte shkeljet e veta të të drejtave të njeriut. Me fjalë të tjera, Turqia po tërhiqej në drejtime të kundërta dhe, fatkeqësisht, anët e errëta kanë rezultuar më të forta deri tani.)
Arsyeja e dytë për heshtjen e qeverive myslimane për atë që ndodh me ujgurët në Kinë, është të menduarit që ky veprim i qeverisë kineze është i bazuar në ligj, dhe se rendi mund të rikthehet duke zhdukur armiqtë e qeverisë dhe tradhtarët brenda një shoqërie. Në fakt, kjo gjuhë autoritare për shumë udhëheqës myslimanë është e mirë kuptuar, pasiqë është edhe gjuha e tyre.
Arsyeja e tretë, është se shumica e myslimanëve ka gjasa të pozicionohen kundër qytetërimit kapitalist, hedonsit dhe sionist të udhëhequr nga Djalli i Madh. Këta mysliman, besojnë se duhet të bashkojnë forcat e tyre për një lëvizje anti-perëndimore – një qëndrim që ngjall parashikimin e Samuel Huntington për një aleancë “Kunfoçiane-Islamike” kundër Perëndimit në librin e tij “Përplasja e qytetërimeve”.
Për autokratët myslimanë dhe islamistët, një aleancë kunfoçiane-islamiste, mund të jetë edhe tërheqëse . Kina mund të duket si një model në të cilin ekonomia rritet pa probleme perëndimore, të tilla si të drejtat e njeriut, fjala e lirë dhe qeveria e kufizuar. Për shoqëritë myslimane, kriza e ujgurëve duhet që të jetë një thirrje zgjimi. Ajo tregon se çfarë mund të ndodh me myslimanët, kur qeveritë autoritare, përqafojnë islamofobinë si politikë shtetërore.
Islamofobia ekziston edhe në demokracitë liberale të Perëndimit – por aty mund të kritikohet nga mediat e lajmeve, të kontrolluara nga gjykatat dhe të kufizuara nga institucionet dhe traditat liberale. Myslimanët ende mund ta praktikojnë lirisht fenë e tyre dhe mund të bëhen edhe ligjvënës duke u zgjedhur në organe si Kongresi i Shteteve të Bashkuara.
Për shoqëritë myslimane, me fjalë të tjera, zgjedhja midis lirisë dhe diktaturës nuk duhet të jetë shumë e vështirë. Në liri, ju mund të jetoni si mysliman në siguri dhe dinjitet. Nën diktaturë, siç na tregon Kina, mund të përfundosh në një kamp riedukimi.
Mustafa Akyol është një anëtar i lartë i Islamit dhe modernitetit në Institutin Cato dhe autori i librit “Jezusit islamik”.
