Sytë janë më shumë se një dritare për shpirtin, ata janë gjithashtu një pasqyrim i shëndetit kognitiv të një personi dhe sipas studimit të fundit mund të fshehin shenjat e para të sëmundjes Alzheimer, shkruan CNN.
“Syri është dritarja e trurit,” tha okulistja Christine Greer, MD, drejtore e edukimit mjekësor në Institutin për Sëmundjet Neurodegjenerative në Boca Raton, Florida, përcjell Fol Drejt.
“Ju mund të shikoni drejtpërdrejt në sistemin nervor duke parë në pjesën e pasme të syrit, drejt nervit optik dhe retinës.”
Është hulumtuar se si syri mund të ndihmojë në diagnostikimin e sëmundjes së Alzheimerit përpara se të shfaqen simptomat. Në kohën kur kujtesa dhe sjellja preken, sëmundja është tashmë e avancuar.
“Sëmundja e Alzheimerit fillon në tru disa dekada përpara simptomave të para të humbjes së kujtesës”, tha Dr Richard Isaacson, një neurolog i cili është gjithashtu në Institutin për Sëmundjet Neurodegjenerative.
Nëse mjekët mund ta identifikojnë sëmundjen në fazat e saj më të hershme, njerëzit mund të bëjnë zgjedhje të shëndetshme jetese dhe të kontrollojnë faktorët e tyre të rrezikut të modifikueshëm, si presioni i lartë i gjakut, kolesteroli i lartë dhe diabeti, tha Isaacson.
Efektet e sëmundjes në retinën e syrit
Sa herët mund të shohim shenja të rënies njohëse? Për të zbuluar, shkencëtarët ekzaminuan indet e dhuruara nga retina dhe truri i 86 njerëzve me shkallë të ndryshme të prapambetjes mendore.
“Studimi ynë është i pari që ofron analiza të thelluara të profilit të proteinave dhe efekteve molekulare, qelizore dhe strukturore të sëmundjes së Alzheimerit në retinën njerëzore dhe se si ato korrespondojnë me ndryshimet në tru dhe funksionin njohës,” tha autorja e studimit Maya Koronyo- Hamaoui, profesor i neurokirurgjisë dhe shkencave biomjekësore në Cedars-Sinai në Los Angeles, në një deklaratë.
“Këto ndryshime në retinë lidhen me ndryshimet në pjesët e trurit përgjegjës për kujtesën, navigimin dhe perceptimin e kohës”, tha Koronyo-Hamaoui.
Shkencëtarët mblodhën mostra të retinës dhe indeve të trurit gjatë 14 viteve nga 86 donatorë njerëzorë me sëmundjen e Alzheimerit dhe dëmtim të lehtë njohës – grupi më i madh i mostrave të retinës të studiuara ndonjëherë, sipas autorëve.
Shkencëtarët më pas krahasuan mostrat nga donatorët me funksion normal kognitiv me mostrat nga njerëzit me dëmtim të lehtë njohës dhe ata me sëmundjen e Alzheimerit në fazën e fundit.
Rritja e beta-amiloidit
Studimi i syve, i botuar në revistën Acta Neuropathologica, zbuloi një rritje të konsiderueshme të beta-amiloidit, një shënues kyç i sëmundjes së Alzheimerit, te njerëzit me sëmundjen Alzheimer dhe rënie të hershme njohëse.
Qelizat mikrogliale ranë me 80 për qind tek ata me probleme njohëse, zbuloi studimi.
Këto qeliza janë përgjegjëse për riparimin dhe mirëmbajtjen e qelizave të tjera, duke përfshirë pastrimin e beta-amiloidit nga truri dhe retina.
“U gjetën (gjithashtu) shënues inflamatorë, të cilët mund të jenë një tregues po aq i rëndësishëm i përparimit të sëmundjes,” tha Isaacson, i cili nuk ishte i përfshirë në studim.
“Gjetjet ishin gjithashtu të dukshme tek njerëzit pa simptoma ose me simptoma minimale njohëse, duke sugjeruar që këto teste të reja të syve mund të pozicionohen mirë për të ndihmuar në diagnostikimin e hershëm.”/FolDrejt/
