Ҫelësi i përafrimit me Bashkimin Evropian për Ballkanin Perëndimor mbetet bashkëpunimi mes vendeve të tij dhe gjithë rajonin me Bashkimin Evropian. Forcimi i bashkëpunimit në këto dy kahje është kryefjala e Samitit për Ballkanin Perëndimor që po zhvillohet në Londër.
Komisioni Evropian, në një deklaratë për shtyp nga punimet e Samitit, citon Federica Mogerinin, Përfaqësuese e Lartë e Bashkimit Evropian për Politikën e Jashtme dhe Ҫështjet e Sigurisë, të ketë thënë se “kemi qenë të gjithë duke punuar së bashku për ta tërhequr rajonin sa më afër BE politikisht, ekonomikisht dhe për sigurinë. Kemi parë rezultate të mrekullueshme, zgjidhje për çështjet më të vështira bilaterale. Ballkani Perëndimor po ecën vazhdimisht. Sot, rikonfirmojmë se jemi së bashku me rajonin në atë rrugë, duke ndarë përkushtimin ndaj së ardhmes sonë të përbashkët”.
“Zona Ekonomike Rajonale, për të cilën palët ranë dakort në Samitin e Triestes, mbetet instrumenti kryesor për zhvillimin social-ekonomik të rajonit. Prej saj pritet rritja e interesit të investitorëve të huaj dhe nxitja e tregëtisë, që si në një reaksion zinxhir krijojnë vende të reja pune. Një vit pas zbatimit të Planit të Veprimit për këtë qëllim dëshmon për rritje të tregëtisë ndërrajonale”, theksohet në njoftimin për shtyp të Komisionit Evropian.
Rritjes së stabilitetit ekonomik i shërben edhe rritja e aftësive dixhitale në rajon, si një vazhdim i Agjendës Dixhitale për Ballkanin Perëndimor, të miratuar në qershor në Sofje. Ndërkohë që shqyrtimi i mënyrave për të rritur financimin për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme dhe fillimin e bizneseve të vogla pa financim bankar rezultoi në fokus të Samitit. Drejtim tjetër është për stabilitetin ekonomik të Ballkanit Perëndimor transmetimi i energjisë në rajon dhe shfrytëzimi më i mirë dhe në mënyrë të qëndrueshme i potencialeve hidrike të rajonit. Për të mbështetur këto objektiva, Komisioni Evropian, në bashkëpunim me institucionet financiare partnere, paraqiti një instrument të ri të garancisë, i cili do të fillojë veprimin në fillim të vitit 2019 në kuadrin e Investimeve në Ballkanin Perëndimor.
“Me angazhimin fillestar të Bashkimit Evropian deri në 150 milionë euro në 2019-2020, garancia do të synojë të lërvrojë deri në një miliardë euro investime në zhvillimin e qëndrueshëm socio-ekonomik dhe integrimin rajonal. Garancia do të lejojë ndarjen e rrezikut financiar për të zhbllokuar investimet private në një gamë të gjerë sektorësh si bizneset e reja të vogla dhe ndërmarrjet e vogla dhe të mesme. Investime në infrastrukturë si edhe në sektorët socialë dhe të njohurive digjitale, pra duke i kushtuar vëmendje pengesave kryesore që pengojnë në rajon aksesin tek financat”, thekson njoftimi për shtyp i Komisionit Evropian.
“Në këtë fushë prioritare kryetarët e shteteve të Ballkanit Perëndimor, drejtuesit e vendeve partnere të Bashkimit Evropian në Procesin e Berlinit kanë ndarë ide sesi të thellojnë bashkëpunimin Ballkani Perëndimor dhe Bashkim Evropian për adresimin e sfidave të përbashkëta të sigurisë: terrorizmi, radikalizimi, sulmet kibernetike, krimi i organizuar, trafiku i armëve të zjarrit. Kryefjala mbetet rritja e bashkëpunimit ndërmjet agjencive të zbatimit të ligjit në Ballkanin Perëndimor duke përfshirë edhe shkëmbimin e informacionit”, vijon njoftimi i Komisionit Evropian.
Lidhja mes korrupsionit dhe sigurisë përbën një fokus tjetër të diskutimeve. Kryetarët e shteteve të Ballkanit Perëndimor përsëritën angazhimin e tyre për të luftuar korrupsionin.
Bashkëpunimi rajonal dhe marrëdhëniet e Fqinjësisë së Mirë janë në qendër të rrugëtimit të vendeve të Ballkanit Perëndimor drejt Bashkimit Evropian, gjë që përfshin edhe arritjen e pajtimit të qëndrueshëm dhe të sinqertë në rajon. Krerët e shteteve dhe ministrat e vendeve të Ballkanit Perëndimor do të shkëmbejnë pikëpamje për çështje të dyanshme dhe të trashëguara, si krimet e luftës dhe personat e humbur. BE-ja përkrah bashkëpunimin rinor në Ballkanin Perëndimor si çelësin e suksesit për të rritur lidhjet rajonale – në shumë projekte të Bashkimit Evropian. Për më tepër, Zyra Rajonale e Bashkëpunimit për Rininë pritet të paraqesë në Samit arritjet e saj më të fundit dhe Planin Strategjik 2019-2021 për nxitjen e pajtimit dhe bashkëpunimit midis të rinjve në rajon.
Samiti i Londrës është pjesë e procesit të Berlinit, nismë diplomatike e kancelares gjermane Merkel, e mbështetur nga disa shtete anëtare të Bashkimit Evropian – Austria, Bullgaria, Kroacia, Franca, Gjermania, Italia, Sllovenia dhe Britania e Madhe – që synon të mbështesë përpjekjet drejt forcimit të bashkëpunimit rajonal dhe integrimit evropian të Ballkanit Perëndimor. Samiti i Londrës u zhvillua pas publikimit nga Komisioni Evropian, në shkurt 2018 të strategjisë “Një perspektivë e besueshme e zgjerimit dhe angazhimit të shtuar të Bashkimit Evropian ndaj Ballkanit Perëndimor”, Samitit në Sofje në qershor të këtij viti, Samitin të Këshiilit Evropian, muajin e kaluar, më 28 qershor, ku Shqipëria dhe Maqedonia morrën një datë për hapjen e negociatave, në vitin e ardhshëm, 2019 nëse përfundojnë reformat dhe arrijnë rezultate të qëndrueshme në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit.
