Shkruan: Fisnik N. Muça, doktor i Shkencave Politike
Globalizimi dhe përparimi teknologjik kanë çuar në atë që fenomeni i emigracionit të ketë trajtim më ndryshe, me theks të veçantë në shekullin në të cilin jemi duke jetuar Historia njerëzore është një histori e lëvizjeve të njerëzve nga një vend në një tjetër, me qëllim për të gjetur kushte më të mira për jetesë. Pas Luftës së Dytë Botërore, me zhvillimin e shpejtë të teknologjisë dhe duke jetuar në një botë globale, njerëzit filluan që të emigrojnë edhe për arsye të tjera, qofshin ato: ekonomike; për një jetë më të mirë, apo edhe dëshira për të jetuar në vendet e zhvilluara. Pavarësisht faktorëve, emigrimi kohëve të fundit shihet si një trend, më tepër se një problematikë.
Mërgata, sidomos ajo e vendeve të Evropës Perëndimore dhe SHBA-së, ka një ndikim mjaft të madh në proceset demokratizuese. rritjen e mirëqenies shoqërore dhe rritjen e standardit të jetesës në vendin e origjinës. Efektet e emigracionit nuk janë të theksuara sikurse më parë, por gjithsesi dukuria e emigracionit ka pasojat dhe efektet e saja, pra anët pozitive dhe negative. Anët negative të emigracionit në qytetin e Dibrës janë:
- shprazja e qytetit dhe rreziku që popullata autoktone të zëvendësohet me ndonjë komunitet tjetër;
- largimi i klasës intelektuale “brain drain”;
- mungesa e fuqisë punëtore;
- ulja e numrit të nxënësve në shkollat fillore dhe të mesme;
- shfrytëzimi i rrugëve ilegale për tu larguar nga vendlindja;
- rreziku i asimilimit të kulturës, gjuhës dhe fesë nga ata të cilët largohen nga vendlindja;
- devijimi i të rinjve nga traditat dhe zakonet e të parëve të tyre; si dhe
- mallëngjimi i atyre të cilët kanë larg të afërmit e tyre.
Sa u takon anëve pozitive të emigracionit janë:
- kontributet e dibranëve për familjarët e tyre dhe çështjet me interes publik;
- organizimi i dibranëve në SHBA nëpërmjet organizatave dhe përforcimi i pozitës së tyre, që është një e mirë edhe për qytetin e Dibrës;
- sigurimi i një jete më të mirë, sidomos ata të cilët nuk kanë pasur mundësi që këtë ta realizojnë në qytetin e tyre;
- socializimi dhe përvetësimi i vlera pozitive të kulturës perëndimore; si dhe
- kontributi i mërgatës në proceset demokratizuese të vendit, rritjen e standardit jetësor dhe mirëqenien e përgjithshme shoqërore.
Kontributi i mërgatës në mirëqenien e përgjithshme shoqërore dhe rritjen e standardit të jetesës në qytetin e Dibrës ka një rrjedhë historike dhe të vazhdueshme, që mund ta ndajmë në dy nivele dhe atë:
- Në aspektin privat; dhe
- Në aspektin publik.
Kontributi më i madh i dibranëve të cilët kanë emigruar në SHBA, padyshim që mbetet ndihmesa ndaj familjarëve dhe të afërmëve, duke i mirëmbajtur dhe i ndihmuar në çdo pikëpamje, qoftë për çështje ekonomike dhe financiare, qoftë për edukim dhe shkollim, për ndërtim apo rindërtim, për shërim, e kështu me radhë. Duke iu falënderuar remitancave(parave të dërguara) dhe mjeteve të tjera financiare që vijnë nga popullata dibrane që jeton në SHBA, bashkëqytetarët dhe familjarët e tyre që jetojnë në qytetin e Dibrës, mund që të jetojnë një jetë paksa moderne dhe në trend me kohën. Mërgata, jo vetëm që përmbush nevojat elementare të familjeve në nevojë, por është e interesuar që të ndihmojë edhe më tepër.
Sa i takon mërgatës, ka dhënë një kontribut të madh edhe në aspektin publik. Mërgata e qytetit të Dibrës ka dhënë një ndihmesë të madhe në ndërtimin e infrastrukturës së qytetit të Dibrës. Në aspektin publik, mërgata gjithashtu ka ndikuar që në Dibër të vijnë investime nga SHBA-ja, pra dibranë që jetojnë në SHBA dhe kanë investuar kapitalin e tyre në qytetin e Dibrës, me qëllim që të punësohen të rinjtë dhe popullata e vendit të tyre të origjinës.
Mërgata e qytetit të Dibrës jep një kontribut të veçantë, të konsiderueshëm dhe të vazhdueshëm në disa aspekte dhe atë: politik, ekonomik dhe social. Ndihmat e ndryshme që vijnë nga mërgata që jeton në SHBA dhe Evropë, kanë destinim shkollat dhe spitalet, që në përgjithësi ndikojnë pozitivisht në mirëqenien shoqërore. Mërgata ka dhënë kontribut edhe në organizimin e protestave kundër devijimit të lumit Radika, protesta këto për të ruajtur ekosistemin dhe biodiversitetin në Dibër dhe rrethinë. Nëpërmjet qeveritarëve amerikan, mërgata ka ndikuar pozitivisht në rrjedhat politike në vendet shqiptare, kurse nga ky lobim kanë fituar edhe emigrantët dibran në SHBA dhe më gjerë. Gjithashtu është edhe një kontribut i pamohueshëm i mërgatës në rritjen e investimeve direkte në qytetin e Dibrës, gjë që ka ndikuar në uljen e normës së papunësisë.
Ky opinion është shkëputur nga punimi shkencor me titull:
The contribute of the Diaspora in the overall social welfare – the case of Debar
Lexoni më tepër: https://fisnikmuca.webnode.com/products/the-contribute-of-the-diaspora-in-the-overall-social-welfare-the-case-of-debar/
