Prej 2019 Maqedonia quhet Maqedonia e Veriut. Në këtë shtet jetojnë sëbashku shqiptarët dhe maqedonasit. Në 2001 kishte një konflikt të armatosur mes shqiptarëve dhe ushtrisë maqedonase, gjurmët e së cilës vërehen deri më sot, shkruan mes tjerash media e njohur gjermane Deutschlandfunk.de.
“Nën shembullin e fitores së UÇK-së në Kosovë, u krijua UÇK-ja e Maqedonisë së Veriut me qëllimin për krijimin e Shqipërisë së madhe,” përcjell foldrejt.com. Media gjermane ka vizituar disa vendbanime perëndimore, ku në veçanti ka qëndruar në fshatin tetovar Neproshteven, ku ka intervistuar disa banorë të fshatit.
“Unë prej në fillim isha pjesë e UÇK. Në fillim mendonim se në 2001 do kishim Shqipërinë e madhe. Për dreq, ne mendonim se do e bënim Shqipërinë e madhe. Nuk e kisha menduar se përsëri do jetonim bashkë me maqedonasit,” thotë ish ushtari, Zeqirja Zilbeari, i cili është bërë operacion edhe nga zemra.
Pranë tij qëndron edhe Ajet Seadini, i cili njëkohë të gjatë ka jetuar në Zvicër.
“Kishim probleme. Kur isha fëmijë jetonin edhe maqedonasit këtu afër. Në shkollë duheshim të shkonim në këmbë, por ishim aq të varfër sa në vend të atleteve mbathnim sandala. Në anën tjetër, fëmijët maqedonas shkonin në shkollë me autobusë. I shihnim sesi futeshin. Tingëllon e pabesueshme, por atëherë kështu e organizonte shteti,” thotë Seadini, duke mos dashur të komentojë direkt UÇK-në, përcjell foldrejt.com.
Mekaniku maqedonas Dejan Miskovski nga Neproshteni është i sigurt se konflikti ishte një arsye për të ndarë shtetin. “Në afërsi ne nuk kishim ushtri. Ishim të lënë të pambrojtur,” thotë ai.
Media gjermane tregohet e sinqertë duke treguar se shqiptarët ishin të nënpërfaqësuar në shtetin e ri të Maqedonisë, veçanërisht në administratë, drejtësi, universitete, ushtri e polici, por na quan si minoritarë, e jo komunitet, përkundër që jemi mbi 25 përqind.
Shumë pak policë shqiptar
Më tutje media gjermane interviston një polic shqiptar nga Radusha, i cili thekson se përkundër Marrëveshjes së Ohrit, ku në polici duhet të ketë sëpaku 25 përqind shqiptarë, “deri tani janë vetëm “10 përqind”. Kjo përkundër faktit që shumë shqiptarë janë të stërvitur për të qenë polic.
Poashtu polici anonim, tregon se shefi çdoherë e lë atë të patrullojë me ndonjë maqedonas dhe nga shefi ndryshe shihet nga kolegët maqedonas, përkundër që e bëjnë të njëjtën punë.
“Më përpara kjo ishte edhe më e theksuar,” thotë polici shqiptar.
Problem shfaqet edhe ndarja e shkollave mes shqiptarëve dhe maqedonasve, megjithatë ka edhe shembuj pozitiv si në shkollë “Goce Delçev” në Gostivar, ku nxënësit shqiptarë dhe maqedonas mësojnë gjuhën e njëri-tjetrit (Pse nuk ndodh diçka e tillë aty ku maqedonasit janë shumicë si në Manastir ose Veles? – SHP, foldrejt.com).
Kthehemi te fshati Neproshten
Nga 12 të vdekur në Neproshten, deri tani janë gjetur vetëm 3 kufoma, njëra sosh, i afërt me familjen e Vojo Gogovskit. Ky i fundit thekson se ndihmë institucionale nuk ka marrë nga askush, përveç nga ish presidenti Boris Strajkovski, kurse poashtu thotë se me shqiptarët mund të bisedojë gjithçka hapur, por jo edhe për ndodhitë e 2001.
Nëntë rastet tjera nuk janë zbuluar, pasi BDI prej 2002 është në pushtet, mendon Gogovski.
Por lideri i BDI, Ali Ahmeti, thotë se gjatë konfliktit të armatosur, “disa raste kanë dalë jashtë kontrollit tonë, duke bërë gjëra të dhimbshme.”
Një prej personave të akuzuar për zhdukjen e personave në fshatin Neproshten, është edhe Zilbeari. Por ai shpëtoi nga aktakuza falë amnestisë të vitit 2011, që u kritikua nga Amnesty International.
“Unë kam humbur gjithçka, edhe firmën time, me të cilën fitoja. Askush nuk na ndihmon neve. Kam tre fëmijë, falë të cilëve mund të jetoj,” thotë Zilbeari, përcjell foldrejt.com.
Gjykata Speciale shpresë për maqedonasit
Aktakuza e ngritur për disa liderë të UÇK-së, ka shtuar shpresën te Gogovski, që të vendoset drejtësia edhe për rastet e pazbardhura në Maqedoninë Veriore. Sipas tij, ligji i 2011 ndihmoi Ali Ahmetin nga padia.
“Kjo sepse krimet e UÇK-së në Kosovë janë të njëjta si ato në Maqedoninë e Veriut. Drejtësia jonë është e varur politikisht. Por pasi ka filluar procesi i Hagës për Kosovën, atëherë kjo do vijë edhe te ne,” thotë i bindur Gogovski, (duke mos përmendur krimet maqedonase në Kumanovë dhe Luboten- SHP)./Foldrejt.com
