Mendimi është armiku i çdo pushteti, ndaj pushteti mundohet në çdo kohë ta zëvendësojë me bindjen!”. Kështu shkruan filozofja franceze Simone Weil, teksa vë theksin se njerëzit e mendimit duhet të pranojnë se pjesëmarrja në largimin e së keqes ka taksën e vet, ndonjëherë dhe me përbaltje apo edhe me kërcënime. Por, sipas Weil, në fund të fundit, kushdo që dashurohet me lirinë, duhet të gjejë rrugë të arsyeshme që të shkundë nga supet e ditëve të veta dhunën që ushtron pushteti për të kontrolluar natyrën e aktiviteteve të qytetarë të vet.
Shkruan Agim Baçi
Duke shkruar “Për nënshtrimin dhe lirinë”, Weil ngre një pyetje që mund ta ketë çuar kushdo në mendje në përditshmërinë tonë: Si është e mundur që edhe kur e kuptojnë dhunën dhe të keqen, njerëzit e mendjes nuk i bashkohen ndryshimit? Pyetja e filozofes franceze duket sikur i drejtohet fuqishëm shoqërisë së sotme shqiptare dhe shumë të tjerave nëpër botë, ku kundërshtimi i njerëzve të fjalës për keqqeverisjen, për mungesën e lirisë apo për mungesën e së drejtës, nuk arrin të prodhojë më një bashkim forcash për të ndalur pushtetin që ta praktikojë atë.
Ne mund të gjejmë dhjetëra justifikime për këtë mosbashkim forcash, mirëpo, justifikimi thjesht do të na falë një qetësi të rreme e të përkohshme, ashtu si ilaçet që pihen në mbrëmje për pushimin e dhimbjeve të kokës apo të stomakut, por pa shkuar drejt shkakut që e shkakton atë dhimbje, që na ther të gjithëve deri në palcë.
Në fakt, kjo mungesë e fuqisë për të kundërshtuar nga ata që nuk pajtohen me dhunën, duket se vjen edhe si një pasojë e epidemisë që ka prekur fuqinë e fjalës, pra, një epidemi që prej kohësh ka prekur kuptimet që zgjojnë ndërgjegje. Por edhe imazhet tashmë prej kohësh nuk prekin më simbolikën, domethënien. Fantazmagoria e imazheve duket sikur ka zhbërë fuqinë e kuptimeve dhe ne jemi përballë murtajës së pafuqisë së ideve që mund ta bëjnë bashkë shoqërinë drejt një ndryshimi. Epidemia e humbjes së fuqisë së fjalës, e fuqisë shprehëse të ideve, mund ta sjellë një pasojë të parikuperueshme në gjithë kulturën tonë. Prej kohësh, p.sh., z. Rama ka përfshirë talljen në përditshmërinë politike, në vend të debatimit të ideve. Diskutimet e përditshme në dritaret sociale duken si një përpjekje për të minimizuar çdo kuptim që mund të zgjojë qëndrime. Në vend të ideve ushqehet instinkti.
Rikthimi te rebelimi ndaj së padrejtës, ndaj dhunës së pushtetit nis nga rikthimi i fuqisë së fjalës, nga rikthimi te besimi dhe të idetë. Kotësia e komunikimit të sotëm është një oaz për qeveritë e sotme, për ta parë shoqërinë të shtrirë në krevatin e bindjes, madje me puplat e spektaklit që qeveria dhe ortakët e saj në biznes ia japin me kënaqësi, për sa kohë shqetësimet e tyre nuk i drejtohen pushtetit. Rebelimi rrezikon t’u mbetet ëndrrave nëse zërat që mendojnë nuk do guxojnë për të mbrojtur atë që besojnë. Në këtë aspekt mbetet sifë për ne pyetja që bën filozofja Weil: “Kur e dimë se bindja sjell me vete rreziqe jo më pak të vogla se rebelimi, si ka mundësi që bindja të vijojë të jetë më e fortë se rebelimi?”./FolDrejt/
