Brenda secilit prej nesh ekziston një zë i heshtur që na thërret ta dëgjojmë, një zë që përpiqet të na zbulojë fshehtësitë më të thella të shpirtit tonë, një zë që, po e dëgjuam, mund të na mësojë gjuhën e qiellit. Poeti i madh mistik, Rūmī, e dëgjoi këtë zë në një gjendje të tillë frymëzimi dhe shkroi: “Dëgjoni heshtjen. Ka aq shumë për t’ju thënë.”
Shkruan: Prof.ass.dr. Sazan Kryeziu
Kjo gjendje frymëzimi që hap universin brenda nesh – gjë të cilën njeriu mund ta përjetojë vetëm në momentet më kulmore të jetës së tij, është e njëjta gjendje në të cilën poetët e tillë jetojnë gjatë gjithë kohës. Kjo është arsyeja se përse çdo fjalë e poetëve si Rūmī, shkëlqen me një pastërti qiellore – poezia si pasqyrim i universit të ndryrë brenda shpirtit të njeriut.
E këtillë është edhe poezia e Laureta Rexhës. Poezitë e kësaj përmbledhjeje përshkohen nga një përsosmëri e tillë qiellore, poezia si një instrument i qiellit, si një harpë me të cilën poetja Rexha luan këngën e saj të bukur kushtuar dashurisë, në kuptimin më të lartë të fjalës. Në njërën prej poezive të saj, Rexha shkruan:
“There is a voice inside you that calls all the time
there is more,
surely there is more to this life.”
(Ka një zë brenda teje që thërret gjatë gjithë kohës
ka më shumë,
sigurisht, ka më shumë në këtë jetë.)
Përvoja personale e poetes Rexha, besimi dhe dashuria e saj ndaj Absolutes, paraqitet në dritën e dashurisë universale, përmes jetës së zakonshme e të thjeshtë të një vajze të re, jetë kjo e mbushur me dashurinë për gjërat që e rrethojnë, si: elementet e natyrës, njerëzit e saj më të dashur, por edhe përmes preokupimeve të saj të përditshme dhe pasigurive të jetës. Përmes këtyre copëzave që përbëjnë jetën e saj, Rexha tregon se, megjithkëtë, njeriu ka më shumë për të kërkuar në jetë, ka një rrugëtim të domosdoshëm që duhet të bëjë, rrugë kjo që shpie drejt një dashurie më të lartë. Rexha i jep jetë çdo fjale dhe, kushdo që i lexon poezitë e saj, mund t’i shohë fjalët e zhveshura të shpirtit, të mveshur në formën e tyre të gjallë, në kërkim të kësaj dashurie. Te poezia e Lauretës dëgjojmë zërin e pastër të dashurisë – pëshpëritjet intime të së dashurës në kërkim të Dashurisë, ndiejmë zemrën e lumtur tek shkrihet për këtë dashuri, të cilën ajo ka arritur ta shquajë dhe ta njohë në një trajtë dhe mënyrë tjetër:
“No one can discern
how began this shape
of me and you, my love,
longing to emerge
like truth in ONE”
(Askush nuk mund ta shquajë
si filloi kjo trajtë
e imja dhe jotja, dashuria ime,
që dëshiron të shfaqet
si Një e vërtetë.)
Poezia e Laureta Rexhës është e mbushur me metafora, kryesisht atyre që kanë të bëjnë me elementet e natyrës. Brenda kësaj gjuhe simbolike, “errësira” nëpër të cilën ecën ajo në fillim të rrugëtimit të saj, për shembull, në poezinë “I step into the last stair” (Unë shkel në të fundit shkallë) por edhe tek “Night Prayer” (Lutja e Natës), në thelb është një errësirë e cila është e domosdoshme për ta ndriçuar veten. Sepse, sipas gjuhës së metafizikës, vetëm ai që arrin ta njohë errësirën brenda vetes, mund ta gjejë dritën e vërtetë. Së dyti, “errësira” i referohet po ashtu edhe jorealitetit të botës apo jetës tokësore, e cila nuk është tjetër, pos një iluzion, sipas gjuhës së Sufizmit. Në këtë kuptim, “errësira” funksionon si një vello që pengon shikimin e njeriut, por i cili, përmes dashurisë dhe devotshmërisë mund t’i afrohet dritës së Absolutes.
Edhe në poezinë tjetër “Home” (Shtëpia), gjuha simbolike është e gjithëpranishme. Shtëpia këtu nuk i referohet vatrës familjare, por shtëpisë së qenies, sepse duke e ndier praninë e dashurisë së vërtetë – përmes sinkronizimit të qenies njerëzore me elementet e natyrës (lumi, natyra e blertë) – poetja e kupton se vatra e më e sigurt dhe parajsa e vërtetë është ajo që ka ndërtuar brenda vetes së saj dhe jo realiteti i jashtëm.
Në vargun e saj poetik, dimri përfaqëson shpirtin e ndarë nga Zoti; ujëvara është bukuria e përsosur e Zotit; era është fryma jetëdhënëse e Zotit; kur dëgjojmë për diellin, ai është simbol i zgjimit të brendshëm të shpirtit, pra, fuqi që zgjon të vërtetën brenda nesh; shiu është hiri i Zotit; lulet janë kopshti i Parajsës. Vargjet e poezisë së Lauretës lulëzojnë nga dashuria për Zotin. Çdo përvojë e saj jetësore është pasojë e kësaj dashurie hyjnore që shërben si një rilindje për shpirtin e saj.
Arti na grish vetëm aq sa na zbulon për veten tonë më të fshehtë. Kështu, në njëfarë kuptimi, mund të thuhet se arti dhe vrojtuesi janë një. Dhe pikërisht poezia “The Painting of My Heart” (Piktura e Zemrës Sime) – që mbetet një ndër të preferuarat e mia të kësaj përmbledheje – flet për këtë raport: vrojtuesja, e cila, e mahnitur nga piktura që ka vendosur në murin e dhomës së saj, në një moment epifanie zbulon se, figurat, konturet, drita e hedhur në pikturë (që duket sikur ndryshojnë trajtë vazhdimisht), janë, në të vërtetë, vetëm një pasqyrim i zemrës së vrojtueses. Vepra e artit si pasqyrim i shpirtit njerëzor, në qenien e të cilit imazhet dhe figurat jetojnë po aq bukur. Dhe metaforika tjetër: vizioni i artistes Laureta Rexha që të shohë Zotin kudo, pra, ta shohë çdo pjesë të krijimit të universit si pasqyrim të madhështisë hyjnore. Çdo detaj i kësaj bote është vepër e Zotit, në mënyrë që njeriu të mund ta njohë të Vërtetën dhe t’i mësojë fshehtësitë e Dashurisë.
Poezia e Laureta Rexhës përpiqet të na tregojë këtë të vërtetë dhe, po ashtu, si të hapim thesarin në të cilin gjenden fshehtësitë më të çmuara të dashurisë. Përmes fjalëve të saj, ne hyjmë në dhomën e fshehtë të zemrës, dëgjojmë pëshpëritjet intime të saj dhe shohim historinë e pafundme të dashurisë në mes të shpirtit të njeriut dhe Zotit. Ashtu si shikimi para një pasqyre, poezia e Laureta Rexhës na shërben si një pasqyrë në të cilën secili mund të shohë në thellësi të zemrës së vet, dhe për më tepër, të kuptojë madhështinë e pafundme të asaj që mund të bëhemi. /FolDrejt/
