Konservatorët, e ndër ta muslimanët, ia kanë frikën ideologjisë feministe e cila po përpiqet të instalohet nëpërmjet sistemit të edukimit, mediave dhe mjeteve të tjera propagandistike. Në anën tjetër ideologjia feministe rrezikon të mos lëshojë rrënjë në një taban ku Islami shihet si vlerë. Përfaqësuesit e të dyja rrymave, ndërkaq, karakterizohen nga mungesa e njohjes së thellë të njëra tjetrës… Përtej kësaj situate, historia na e dëshmon se bindjet tek individi, nuk imponohen nëpërmjet normave dhe hegjemonisë ligjore.
Nga Imer Topanica
Një fjalim i deputetes Saranda Bogujevci është kthyer në objekt diskutimesh në rrjetet sociale, më saktësisht kur ajo u rreshtua kundër deputetëve që nuk deshën ta votonin Projektligjin nr.08/L-212 për shëndet riprodhues dhe fertilizim të asistuar mjekësor.
Deputetja Bogujevci ndërsa u përpoq të ia shpjegonte qëndrimin vetjak bashkëpartiakut Eman Rrahmani ndër të tjera tha se liria e saj nuk mund të “limitohej”, “vetëm pse një shoqëri mendon se një normë duhet të jetë në një formë të caktuar”. Bogujevci e personalizoi edhe më tej diskutimin duke thënë publikisht se nga dëshira e madhe për t’u bërë nënë, për të ka qenë e rëndësishme “çfarë ka ofruar shkenca” të ia mundësojë atë të drejtë “e jo të ma determinojë një burrë, që unë duhet medoemos të kem një burrë me të cilin martohem për të pasur mundësi të bëhem nënë.”
Sipas atyre që e duartrokitën, Saranda s’bëri tjetër gjë veçse e “denoncoi karakterin seksist” të shoqërisë, duke e përdorur në mënyrën e duhur foltoren e parlamentit. Sipas këtyre zërave, “struktura shtypëse e së kaluarës ndaj grave” lëkundet nëpërmjet këtyre bindjeve që prodhojnë një vetëdije të lartë për gratë. Për më shumë, zërat e tillë konstatuan se vullneti individual dhe zgjedhja personale nuk do të duhej të persekutoheshin prej normave të tilla seksiste.
CILAT NORMA SHOQËRORE TRADICIONALE, I SHTYPIN GRATË?
Kush po i shtyp gratë? Cila normë shoqërore tradicionale? Sipas vlerave kanunore gruaja “asht nji calikë për me e bajtë sa të jetë në derë të burrit”; “me e rrahë burri gruen, nuk bjen në faj dhe prindi i saj nuk mund të kërkojë gja” për këtë punë. Po sipas këtyre vlerave, asaj i mohohet e drejta e trashëgimisë, ndërsa kanuni specifikon se ajo “nuk ka tagër as mbi bijtë as mbi shtëpinë…”; me fjalë të tjera, diskriminimi deri në çnjerëzor ndaj gruas, e dehumanizon atë skajshëm.
Çfarë iu solli Islami grave? Kur flasim për pozicionin e gruas në Islam, mendja na shkon tek Fatima bin Muhammed Al-Fihryya, themeluesja e Universitetit Al Qaravij në qytetin Fez të Marokut, universitetit më të vjetër në botë. Veç saj, edhe një plejadë grash të shquara që kanë mbetur të paharruara për shkak të kontributit të jashtëzakonshëm në fusha të ndryshme.
Kur një deputet musliman thotë se nuk pajtohet me një normë se ajo i rrezikon vlerat familjare, më parë duhet t’ia kujtojmë atij se: këto vlera nuk rrezikohen nga askush më shumë, sesa injoranca ndaj Islamit.
Kuptohet pra, muslimanët sot mund t’i diskriminojnë gratë, por jo sepse kështu i mëson Islami. Siç thoshte një mik i imi, si kulturë, Islami ka depërtuar te shqiptari sa ai të manifestohet të tij në publik, duke ia rregulluar disa gjëra në jetë, por jo deri në brendësi, sa t’ia ngulitë atij në kokë se edhe gruaja ka të drejtë të shkollohet, të punësohet, e të bëhet trashëgimtare e kapitalit familjar.
Prandaj ata që mendojnë se po e godasin Islamin si një sistem vlerash i papërputhshëm me rrethanat e jetës sot, në të vërtetë janë kryeinjorantë.
GJUHA VULGARE ÇON NË SEGREGACION KULTUROR
Histeria e reagimeve pas përplasjes verbale ndërmjet deputetëve të Vetëvendosjes (Rrahmani – Bogujevci), janë treguesit më të mirë të nivelit tonë të emancipimit. Ata të cilët rreshtohen kah vlerat konservatore, sidomos ata që identifikohen si muslimanë, harrojnë se në tërë traditën profetike, as edhe një herë të vetme, profeti Muhammed (paqja e Allahut qoftë mbi të), nuk ka përdorur gjuhë të rëndë, e aq më pak ta ketë fyer dikë, qoftë ai edhe armiku më i përbetuar.
Imagjinoni, një ndër etiketat që u lakua në plot komente kundër deputetes Bogujevci ishte edhe “kurvë”, “prostitutë” etj, çfarë i bie se të gjithë këta nuk e mbajnë mend tregimin rreth gruas së imoralshme prej Beni Israilëve “e cila hoqi këpucën e saj për t’i ushqyer një qen që ishte gati të ngordhte nga etja pranë një pusi, e të cilës Zoti për këtë gjest ia fali të gjitha mëkatet” (Buhariu dhe Muslimi).
Prandaj, si besimtarë, detyrohemi të kufizohemi prej kësaj gjuhe.
POSHTË NORMA E VJETËR, RROFTË E REJA!
“Mendoj që ka ardh koha ku t’i lojm gratë rahat të vendosin vetë për veten e tyre, pa i imponu vlera të cilat mendojnë që janë vlerë shoqërore” – thotë sintaksa mjaft e ngatërruar e fjalisë së fundit të deputetes Bogujevci. Fjalim që nga disa u cilësua si antologjik, pa çka që u tha në parlament, në vendin ku merren vendime dhe miratohet ligje të cilat iu imponohen masës, e në këtë rast edhe grave.
Përtej një gjykimi sipërfaqësor, një qëndrim i tillë korrelon me idetë radikale feministë të cilat fokusohen në shtypjen e femrave nga meshkujt si në sferën private ashtu edhe në atë publike. Sistemi shoqëror i dominuar nga “patriarkia”, duhet të çrrënjoset, sipas këtyre ideve, e në vend të tyrin të mbillen të reja, me shpresë se shoqëria do të shfuqizohet nga dominimi i burrave në të gjitha sferat si kulturë, ekonomi, politikë etj.
Për muslimanët, Islami kujdeset që ta ruaj balancin brenda familjes si thelbi i shoqërisë, duke mos i dhenë më tepër se sa që duhet, asnjërës palë. Prandaj këtu bëhet fjalë për një përplasje të vogla ideologjike, ndonëse jo të artikuluara siç duhet. Në debat u përfshinë edhe qytetarë me bindje të tjera konservatore (jo-muslimanë). Disa madje edhe e “nacionalizuan” spermën e burrit shqiptar, duke ia atribuuar vlera supermaciste kundrejt të tjerave.
Fundi i fundit, ky sistem vlerash gjysmë demokratik, ia mundëson secilit pjesëtar ta shfaq qëndrimin vetjak, e madje të kërkojë të drejtën e përmbushjes së kërkesës, çfarëdo qoftë ajo./FolDrejt/
