Në një dhomë gjumi shumë të ftohtë në fillim të dimrit në Kabul, Maryam 22-vjeçare u ul me djalin e saj të vogël të lidhur në një bluzë të kuqe ndërsa ai kollitej disa ditë pasi u lirua për herë të tretë nga një repart spitalor ku dyshohej se vuante nga pneumonia, shkruan Reuters, përcjell Fol Drejt.
Sa herë që prindërit e Rahmatit 10 muajsh e sjellin në shtëpi nga spitali i mbushur me njerëz, por më i ngrohtë, thonë se sëmuret sërish. Prindërit thanë se shpenzojnë gjithçka që munden nga të ardhurat e tyre të ulëta deri te përpjekjet për të ngrohur dhomën, e cila bie nën zero gjatë natës.
“Kam frikë, është vetëm fillimi i dimrit, çfarë do të ndodhë më vonë?” tha Maryam, duke thënë se familja mund të blinte qymyr vetëm në sasi të vogla dhe duhej të shkurtonte ushqimin për të përballuar edhe atë pasi burri i saj humbi punën e tij në ndërtim.
Kjo familjae është një nga shumë sosh në Afganistan, që nuk ka mundësi të përballojë ngrohjen e duhur, shpesh duke u detyruar të zgjedhë midis ushqimit dhe lëndëve djegëse për ngrohje, pasi një krizë ekonomike kaploi vendin.
Mjekët dhe punonjësit e ndihmës thonë se mijëra fëmijë po pranohen në spital me pneumoni dhe sëmundje të tjera të frymëmarrjes të shkaktuara nga i ftohti dhe kequshqyerja.
Kriza, thonë agjencitë e ndihmës, ka të ngjarë të përkeqësohet. Ndalimi i punonjësve të OJQ-ve femra ka bërë që mbi 180 organizata ndërkombëtare të pezullojnë operacionet në muajt vendimtarë të dimrit, duke thënë se ato nuk janë në gjendje të operojnë në vendin konservator pa staf femra për të kontaktuar gratë dhe fëmijët.
Edhe para kësaj, më shumë se gjysma e popullsisë ishte e varur nga ndihma humanitare pasi tronditja ekonomike e shkaktuar nga pushtimi i talebanëve në vitin 2021 shkaktoi tkurrjen e PBB-së së Afganistanit me 20% vitin e kaluar.
Afganistani është goditur nga një shkurtim i shpenzimeve për zhvillim nga qeveritë e huaja, një zbatim i sanksioneve perëndimore dhe ngrirja e aseteve të bankës qendrore të vendit që ka penguar rëndë sistemin bankar.
“Pacientët tanë janë rritur në krahasim me të kaluarën, arsyeja kryesore është ekonomia”, tha Mohammad Arif Hassanzai, kreu i mjekësisë së brendshme në Spitalin e Fëmijëve Indira Gandhi në Kabul.
Shifrat spitalore treguan se më shumë se 6,700 fëmijë u pranuan në nëntor me pneumoni, kollë, astmë dhe probleme të tjera të frymëmarrjes, krahasuar me rreth 3,700 në të njëjtin muaj të një viti më parë.
Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq (ICRC), i cili mbështet disa spitale në Afganistan, tha që edhe para muajve të dimrit, kishte parë një rritje prej 50% të fëmijëve nën pesë vjeç të pranuar me pneumoni në vitin 2022 krahasuar me vitin e kaluar.
“Njerëzit kanë vdekur nga pneumonia këtë vit, përfshirë fëmijët,” tha Lucien Christen, zëdhënësi i KNKK-së në Kabul, duke shtuar se kequshqyerja po kontribuon në dobësimin e sistemit imunitar të fëmijëve.
Punonjësit e ndihmës thanë se ndotja ishte përkeqësuar gjithashtu këtë vit pasi më shumë njerëz digjnin mbeturina dhe plastikë për ngrohje.
Në një repart kushtuar pacientëve me pneumoni në spital, foshnjat shtriheshin dy ose tre në një shtrat, me prindër të shqetësuar dhe një staf mjekësor shumë i vogël i tendosur që i mbikëqyrin. Disa nëna mbanin maska të vogla oksigjeni në fytyrat e foshnjave, ndërsa baballarët qëndronin në korridore.
Papritur shpërtheu një zhurmë. Një foshnje një muajshe, Mohammad, pushoi së marrëi frymë dhe buzët e tij po bëheshin blu. Xhaxhai i tij i goditur nga paniku, duke mbajtur fëmijën në një batanije jeshile, u drejtua në një njësi të specializuar urgjence dy kate më poshtë. Ai zbriti poshtë, ndërsa nëna e foshnjës vrapoi pas me lot.
Në njësinë me varësi të lartë, Mohammad ishte i lidhur me një tub oksigjeni nëpërmjet hundës së tij. Mjeku tha se ai ishte në gjendje kritike dhe do të duheshin pesë ditë për t’u stabilizuar.
Nëna e tij mbeti pranë shtratit të foshnjës. Burri i saj kishte humbur punën dhe ata nuk mund të përballonin ngrohjen, tha ajo. Duke parë djalin e saj të ndalonte frymëmarrjen, ajo tha, “u duk sikur zemra ime ishte ndalur”. /FolDrejt/
