Nga DITMIR BUSHATI
28 korriku i vitit 1922 shënon një datë të rëndësishme në historinë diplomatike të Shqipërisë, pasi u vendosën marrëdhëniet diplomatike me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Që në lindje të shtetit modern shqiptar, në vitin 1914, SHBA-të nisën një mision fakt mbledhës në Shqipëri të drejtuar nga diplomati George Frederick Williams.
Për fatin e mirë të kombit tonë, SHBA-të pas përfundimit të Luftës së Parë Botërore kishin një peshë përcaktuese të fateve të botës. Në Konferencën e Paqes së Parisit në vitin 1919, SHBA-të mbështetën vizionin e lirisë së kombeve për të vendosur vetë për fatet e tyre.
Më posaçërisht, ishte zbatimi i një prej pikave të Presidentit amerikan Woodrow Wilson, ajo e së drejtës së popujve për vetëvendosje dhe refuzimi prej tij i planeve për ndarjen e Shqipërisë, që do t’i siguronte ish Presidentit amerikan dhe SHBA-ve një vend nderi në historinë shqiptare. Vizioni i Presidentit Wilson për botën, roli i diasporës shqiptare në SHBA dhe rrethanat historike kontribuan në vendimin që rikonfirmoi pavarësinë e Shqipërisë.
Deri në vitin 1939 Shqipëria ishte një vend miqësor dhe i preferuar për SHBA-të aq sa dhjetëra amerikanë u vendosën dhe dhanë një kontribut për vendin tonë si diplomatë, sipërmarrës, themelues shkollash e deri në investitorë ekspeditash për të zbuluar pasuritë e nëntokës shqiptare.
Lufta e Dytë Botërore dhe zhvillimet e pasluftës do ta fusnin raportin natyral miqësor mes dy vendeve tona në një armiqësi të dëmshme dhe në kundërshti të hapur me interesat historike të kombit tonë. Rreshtimi në bllokun komunist e rriti retorikën antiamerikanë në Shqipëri, shoqëruar kjo me veprime aspak miqësore, çka solli dhe largimin e misionit diplomatik amerikan nga Shqipëria, në nëntor të 1946-ës. Rrethanat e këtij largimi janë përshkruar më së miri nga përfaqësuesi amerikan në Shqipëri Henderson dhe bashkeshortja e tij, si një largim jashtë çdo praktike diplomatike dhe njerëzore.
