Ho Sy Bay, 62 vjeç, po rrëmonte në kopshtin e tij në Vietnamin qendror kur goditi diçka më të fortë se rëra ose dheu. Me kujdes, ai la mënjanë papastërtitë përreth dhe kuptoi se po shikonte një raketë të pashpërthyer, raporton Al Jazeera, përcjell Fol Drejt.
Edhe pse Sy nuk ishte i sigurt nëse fitili ishte ende i paprekur, ai e mori bombën dhe e vendosi me kujdes në një copëz në njërën anë të perimeve.
“E gjeta të enjten e kaluar,” i tha Sy Al Jazeera-s gjatë një vizite në shtëpinë e tij në provincën Quang Tri, duke shtuar se ai informoi menjëherë zyrtarët lokalë. “Ndonjëherë gjej edhe objekte të tjera. Pas luftës fillova të punoja si grumbullues skrap dhe gjeta shumë lloje të lëndëve plasëse. Në vitin 1975, kur isha 20 vjeç, gjeja eksplozivë më të mëdhenj me detektorë metali dhe i shisja.”
Pas shtëpisë së Sy-së shtrihen rrënojat e shkatërruara të një kishe ku ushtarët e Ushtrisë Vietnameze Veriore fshiheshin gjatë Luftës së Vietnamit, duke e bërë ndërtesën një objektiv për sulmet e njëpasnjëshme të bombardimeve nga ushtria e Shteteve të Bashkuara, e cila mbështeti qeverinë e Vietnamit të Jugut në atë që atëherë njihej si Saigon dhe tani është Ho Chi Minh City.
“Rreth vitit 1979, gjeta një trup këtu përreth”, tha ai, duke treguar një zonë të kopshtit të tij ku gjeti eshtrat e një ushtari vietnamez, i cili u mor nga autoritetet.
ShBA kreu më shumë se një milion bombardime gjatë konfliktit 20-vjeçar, duke hedhur rreth 5 milionë tonë municione në vendin e Azisë Juglindore. Rreth një e treta e municioneve, duke përfshirë bomba thërrmuese, nuk shpërthyen nga përplasja.
Kanë kaluar më shumë se 50 vjet që kur ushtari i fundit amerikan u largua nga Vietnami – më 29 mars 1973 – por dhjetëra mijëra eksplozivë gjenden ende çdo vit, shpesh vetëm centimetra nën tokë. /FolDrejt/
