Në disa vende vezët ruhen ekskluzivisht në frigorifer, në të tjera ato nuk janë aq të rrepta për këtë dhe i mbajnë në temperaturën e dhomës. Sa i përket mbajtjes së tij në frigorifer, në SHBA ata janë veçanërisht të rreptë në zbatimin e këtij rregulli.
Në Itali, për shembull, nuk janë, përcjell Fol Drejt.
Pse vezët ruhen vetëm në frigorifer në SHBA?
Vezët mund të infektohen me salmonelë nëse bakteret transferohen nga trakti riprodhues i pulës tek vezët ndërsa ato janë duke u formuar. Më pas lëvozhgat e vezëve mund të kontaminohen pasi të vendosen, nëse prekin jashtëqitjet e pulës.
“Kjo është arsyeja pse vezët duhet të lahen në objektet e përpunimit në SHBA,” shpjegon Ghaida Batarseh Havern, një edukatore e sigurisë ushqimore në Institutin e Shëndetit dhe Ushqyerjes në Michigan State University Extension.
Për shkak të shqetësimeve në lidhje me bakteret dhe freskinë e vezëve, prodhuesit amerikanë të vezëve filluan të lajnë dhe ftohin vezët në vitet 1970, sipas Departamentit të Bujqësisë së Shteteve të Bashkuara (USDA). Vende të tjera, duke përfshirë Kanadanë dhe Japoninë, ndoqën shpejt shembullin.
Rreth 60 për qind e vezëve të shitura në SHBA vijnë nga përpunuesit që marrin pjesë në sistemin e klasifikimit të USDA. Ky është një proces vullnetar ku vezët vlerësohen me AA, A ose B në varësi të cilësisë së vezëve dhe mënyrës se si ato janë pastruar.
“Të gjitha vezët e klasifikuara nga USDA dhe shumica e përpunuesve të mëdhenj kryejnë një shpëlarje dezinfektimi në fabrikën e përpunimit pas hapit të larjes,” thotë Batarseh Havern. Kjo është një kërkesë për të marrë vlerësimin më të lartë AA ose A në kutinë e vezëve – në përgjithësi, sa më i lartë vlerësimi, aq më të shtrenjta janë vezët.
Kur vezët lahen, shtresa mbrojtëse natyrale e lëvozhgës së vezës hiqet dhe për këtë arsye vezët duhet të vendosen në frigorifer për të qenë të sigurta për konsum.
Pse disa vende nuk i ruajnë vezët në frigorifer
Në pjesën më të madhe të Evropës dhe në mbarë botën, vezët mbeten të palara dhe të pa frigorifer. Besohet se vezët kanë një shtresë ose kutikula mbrojtëse që parandalon bakteret të depërtojnë në guaskë.
“Disa vende evropiane thonë se ftohja nuk është e nevojshme dhe se larja e vezëve heq lëkurën mbrojtëse”, shpjegon Batarseh Havern. Përveç kësaj, kostot e pastrimit dhe ftohjes së vezëve – që nga momenti i vendosjes së tyre deri në shpërndarjen dhe shitjen – mund të jenë të konsiderueshme.
Pra, cila mënyrë është më e mirë?
Një studim i publikuar në vitin 2018 në revistën Poultry Science krahasoi metodat e zakonshme të ruajtjes së vezëve. Hulumtimi tregoi se metoda e pastrimit dhe ftohjes së vezëve të përdorura në SHBA rezultoi në vezë me cilësi më të mirë – kur ato u ruajtën për 15 javë.
Si t’i mbani të freskëta vezët
Kur i sillni vezët tuaja në shtëpi nga dyqani, USDA rekomandon që t’i vendosni ato në frigorifer menjëherë. Lërini në kartonin origjinal dhe ruajini në pjesën më të ftohtë të frigoriferit, jo në derë. Kutia e kartonit i mbron ato nga thyerja dhe nga thithja e erës së ushqimeve të tjera në frigoriferin tuaj. Data “më e mirë para” është gjithashtu e shtypur në kuti për t’ju ndihmuar të monitoroni freskinë.
Nuk ka nevojë të lani përsëri vezët. Duke u larë, uji i ndotur mund të depërtojë në poret e vezës.
Dhe nëse jeni duke bërë një recetë që kërkon që vezët të jenë në temperaturën e dhomës? Asnjëherë mos i lini jashtë për më shumë se dy orë, këshillon USDA.
Nëse blini vezë të freskëta në treg
Nëse blini vezë në treg ose nga dikush që rrit pula në oborrin e shtëpisë, pyesni nëse vezët janë larë. Vezët e lara vendosini në frigorifer sapo të ktheheni në shtëpi. Rregullat ndryshojnë sipas shtetit dhe nëse prodhuesit e vegjël duhet të lajnë vezët e tyre. Disa prodhues këshillojnë që vezët të palara të lihen jashtë frigoriferit.
“Disa tregje mund të kërkojnë një larje vezësh dhe më pas një etiketë. Ne ju rekomandojmë t’i vendosni vezët në frigorifer sapo të ktheheni në shtëpi”, thotë Batarseh Havern. “Ju mund të dëshironi të merrni edhe një ftohës me vete në tregun e fermerëve. Për cilësinë më të mirë, përdorni vezët brenda tre javësh nga blerja.”/FolDrejt/
