Edhe pse mund të jetë e pakëndshme të pranosh, shumë prindër dallojnë të preferuarit mes fëmijëve të tyre. A është ky prindërim “i keq”?
Përktheu: Zamira Rexhepaj, Fol Drejt.
Joana e dinte se kishte një fëmijë të preferuar që nga momenti i lindjes së djalit të saj të dytë. Mamaja me bazë në Kent, në Mbretërinë e Bashkuar, thotë se i do të dy fëmijët e saj, por fëmija i saj më i vogël thjesht “e merr” atë në një mënyrë që i linduri i saj i parë nuk e bën.
Kur foshnja e parë e Joanës lindi, ai u largua me shpejtësi prej saj për shkak të një shqetësimi shëndetësor dhe ajo nuk mund ta shihte për 24 orë. Mungesa e kësaj periudhe të vlefshme lidhjeje, beson ajo, ishte fillimi i një preference afatgjatë për djalin e saj të dytë, me të cilin mundi të kalonte kohë menjëherë pasi ai lindi.
“Për të përmbledhur marrëdhëniet tona: duhet të caktoj një takim për të folur me fëmijën tim të pare”, thotë Xhoana, emri i plotë i së cilës fshihet për të mbrojtur fëmijët e saj. “Të voglin tim, mund ta telefonoja në 02:30 dhe ai do të udhëtonte me kilometra për të më takuar. Më i riu im është djali më i bukur në planet. Ai është i kujdesshëm, bujar, i sjellshëm dhe miqësor. Ai është lloji i personit që do të ndihmonte këdo.”
Ndonëse luftoi me ndjenjat e saj për vite me rradhë, Joana thotë se tani është në një vend të pranimit. “Unë mund të shkruaj një libër se pse e dua njërin më shumë se tjetrin,” thotë ajo. “Ka qenë e vështirë, por unë nuk kam asnjë faj.”
Ndryshe nga Joana, favorizimi i shumicës së prindërve është delikat dhe nuk diskutohet. Të kesh një fëmijë të preferuar mund të jetë tabuja më e madhe e prindërimit, megjithatë hulumtimet tregojnë se shumica e prindërve kanë vërtet një të preferuar, transmeton Fol Drejt.
Me shumë prova që sugjerojnë se të qenit fëmija më pak i favorizuar mund të formësojë në thelb personalitetin dhe të çojë në rivalitete intensive të vëllezërve dhe motrave, nuk është çudi që prindërit mund të shqetësohen për të lënë që preferencat e tyre të rrëshqasin. Megjithatë, hulumtimet tregojnë gjithashtu se shumica e fëmijëve nuk mund të tregojnë se kush është në të vërtetë fëmija i preferuar i prindërve të tyre. Çështja e vërtetë, pra, është se si prindërit e menaxhojnë perceptimin e fëmijëve të tyre për favorizimin.
“Jo çdo prind ka një fëmijë të preferuar, por shumë e kanë,” thotë Jessica Griffin, një profesoreshë e asociuar e psikiatrisë dhe pediatrisë në Shkollën Mjekësore të Universitetit të Massachusetts, ShBA. “Të dhënat sugjerojnë se nënat, në veçanti, tregojnë favorizime ndaj fëmijëve që kanë vlera të ngjashme me to dhe që angazhohen më shumë me familjen, mbi cilësi të tilla si të qenit shumë ambiciozë ose të nxitur nga karriera.”
Ndonjëherë, prindërit dallojnë si më të preferuar më shumë fëmijët më të vegjël, ndoshta sepse ata ndihen më të sigurt si rritës të fëmijëve pasi e kanë bërë atë tashmë.
Pavarësisht nga arsyeja, disa studime tregojnë se shumë prindër pothuajse me siguri kanë të preferuarit – pavarësisht nëse e pranojnë apo jo. Në një studim, deri në 74% e nënave dhe 70% e baballarëve në MB është treguar se shfaqin trajtim preferencial ndaj një fëmije.
Megjithatë, për shumicën, tema mbetet jashtë kufijve. Në studime të tjera, kur prindërit u anketuan, vetëm 10% pranuan se kishin një fëmijë të preferuar, duke sugjeruar që për shumicën e nënave dhe baballarëve, ndjenjat e favorizimit mbeten një sekret familjar i mbajtur fort.
Kur prindërit pranojnë se kanë një fëmijë të preferuar, hulumtimi sugjeron se rendi i lindjes luan një rol të rëndësishëm në atë që ata favorizojnë. Sipas të njëjtit sondazh të YouGov, prindërit që pranuan se kishin një fëmijë të preferuar treguan një preferencë dërrmuese ndaj foshnjës së familjes, me 62% të prindërve që kanë dy fëmijë që zgjedhin për më të voglin e tyre. Dyzet e tre për qind e prindërve me tre ose më shumë fëmijë preferojnë të lindurit e tyre të fundit, me një të tretën që zgjedh një fëmijë të mesëm dhe vetëm 19% anojnë nga më i madhi.
Dr Vijayeti Sinh është një psikolog klinik në Spitalin Mount Sinai në qytetin e Nju Jorkut. Ajo thotë se një favorizim ndaj një fëmije më të vogël shpesh ka të bëjë me aftësitë sociale dhe emocionale që lidhen me rendin e lindjes – ndërsa prindërit fitojnë më shumë praktikë në rritjen e fëmijëve, ata kanë një ide më të mirë se si duan të formësojnë fëmijërinë e pasardhësve të tyre, dhe cilat atribute janë më të rëndësishme për t’u përcjellë.
Prindërimi “i keq”?
Megjithëse prindërit shpesh kanë një të preferuar, shumë prej tyre janë të mbushur me faj, duke e ditur se shfaqja e një preference do të ketë një ndikim afatgjatë në ndjenjën e vetëvlerësimit të fëmijës së tyre. Shqetësimi nuk është krejtësisht i pabazë.
“Fëmijët që rriten në familje ku mendojnë se trajtohen në mënyrë të padrejtë mund të përjetojnë një ndjenjë të thellë të padenjësisë,” thotë Sinh. “Ata mund të mendojnë se janë të padëshirueshëm në një farë mënyre, ose nuk posedojnë tiparet dhe karakteristikat e veçanta të nevojshme për t’u dashur nga të tjerët./FolDrejt/
