Protestat masive, kriza në Kosovë, presione nga bashkësia ndërkombëtare. Po ngushtohet hapësira e manovrimit të presidentit të Serbisë, Aleksandër Vuçiq. Por a është vërtet fillimi i fundit siç paralajmëron opozita?
Ka kaluar saktësisht një muaj që kur një trembëdhjetë vjeçar kreu një vrasje masive në shkollën e tij fillore. Pavarësisht dhjetëra mijëra armëve që qytetarët dorëzuan gjatë aksionit të çarmatimit të shtetit, pasionet nuk qetësohen.
Qytetarët po përgatiten për herë të pestë për protestat kundër dhunës (e shtunë, 3 qershor), tubimet më masive politike që prej 5 tetorit.
“Diçka e paimagjinueshme, diçka kaq e tmerrshme, siç janë krimet masive, duhej të ndodhte, për të shkaktuar një frikë të tillë, për të filluar kurorëzimin e atij mozaiku patologjik, skizofrenik të një shoqërie të ndarë. Dhe kjo sepse njerëzit dolën në rrugë”, tha për DW Perica Gunjiq, redaktore e portalit Cenzolovka.
Njëri nga organizatorët e protestës, Radomir Lazoviq nga Fronti i Gjelbër-Majtas, thotë se këtë herë njerëzit në rrugë janë nxjerrë nga emocionet.
“Të gjithë ishim të shqetësuar që reagimi i shpejtë i shtetit erdhi pas aksidentit – se sistemi nuk dështoi. Nuk ka mundësi të dihet një ditë pas tragjedisë nëse sistemi dështoi apo jo. Kjo shkaktoi zemërim sepse njerëzit e panë se asgjë e rëndësishme nuk do të ndryshonte nëse do të kërkonte qeveria”, shpjegon Lazoviq.
Problemet e grumbulluara u tejmbushën
Zemërimi dhe trishtimi, megjithatë, erdhën pas vitesh zhgënjimi, pakënaqësie dhe pakënaqësie për shkak të aferave që pasojnë Partinë Progresive Serbe në pushtet – nga kolapsi në Savamala, në rrëzimin e helikopterit, Krusik, vrasja e Oliver Ivanoviçit, deri në dyshimet për lidhjet e udhëheqjes shtetërore me klanin kriminal Veljka Belivuka, për të cilin u shkrua së fundmi nga New York Times.
Prandaj nga opozita po vijnë mesazhe fitimtare. “Oktapodi kriminal SNS ka depërtuar thellë në çdo pore të shoqërisë sonë, është ndërtuar për një dekadë ose më shumë. Të pretendosh se ka përfunduar do të ishte shumë optimiste, por sigurisht që po shohim fillimin e fundit të SNS-së”, beson Lazoviq.
Pavarësisht gjithçkaje, do të ishte shumë e fortë të thuhej se unaza rreth qeverisë po shtrëngohet, thotë drejtori ekzekutiv i CeSID, Bojan Klaçar, por situata është sigurisht sfiduese.
“Këto ngjarje janë problematike nga këndvështrimi i dikujt që i pëlqen të jetë një hap përpara konkurrencës. Reagimi ndaj atyre ngjarjeve e vendos atë në pozicion mbrojtës dhe kjo nuk i pëlqen Aleksandër Vuçiqit. Atij i pëlqen të hapë tema dhe të kontrollojë axhendën politike”, shpjegon Klaçar për DW.
Kurti (nuk) ndihmon
Klaçar beson se problemi më i madh për Aleksandër Vuçiqin është Kosova dhe se krizat atje e vendosin atë në një pozitë shumë të vështirë. “Sepse Kosova është një temë që do të zgjasë. Protestat, edhe nëse janë të vazhdueshme dhe masive, kanë një moshë të caktuar. Kosova nuk e ka atë shekull”, beson drejtori ekzekutiv i CESID.
Ai rikujton se sondazhet e opinionit publik tregojnë se Kosova edhe këtë vit po ngjitet në listën e prioriteteve të qytetarëve serbë. “Dhe gjëja e fundit, dalja e votave të SNS-së në zgjedhjet e fundit ishte e lidhur kryesisht me Kosovën dhe Rusinë.
Bashkëbiseduesit tanë hedhin poshtë tezën se incidentet e fundit në veri të Kosovës janë inskenuar për të tërhequr vëmendjen e publikut.
“Më duket se ne jetojmë me problemin e Kosovës gjatë gjithë kohës, kështu që çdo gjë duhet të ndodhë paralelisht”, thotë Lazoviq, por shton se Aleksandër Vuçiq gjithashtu ua mundësoi autoriteteve të Prishtinës të pushtojnë komunat duke sjellë njerëz në SNS. kundër tubim”.
Qytetarët nuk e kërkojnë Vuçiqin, por mediat
Sa i përket kërkesave të protestës, përveç largimit të ministres së Arsimit, deri më tani është mbajtur një seancë e jashtëzakonshme e Kuvendit. Qeveria njoftoi me druajtje anulimin e disa reality show-ve, por pa ndalim konkret.
“Kërkojmë që ekspozimi i shoqërisë sonë ndaj dhunës që vjen nga televizioni me frekuencë kombëtare – Pink dhe Happy – të ndalet urgjentisht dhe menjëherë, që fabrikat e urrejtjes në mediat e shkruara si Informer, Alo e të ngjashme të ndalen, që menaxhmenti. të zëvendësohet RTS-ja dhe të lirohet RTS-ja dhe të bartet përgjegjësia në ato fusha që janë të rëndësishme për këtë rast, përkatësisht arsimi, policia dhe BIA”, përkujton Lazoviq.
Fakti që mediat janë tema kryesore e kësaj proteste flet vetëm për faktin se qeveria e Aleksandër Vuçiqit ka ndryshuar rrënjësisht dhe tërësisht skenën mediatike në mbarë vendin, shpjegon Gunjiq.
“Qindra miliona euro para të qytetarëve, nga buxheti, u derdhën në media të reja ose relativisht të reja të kontrolluara nga progresistët. Janë krijuar perandori të reja mediatike, manjatë të rinj mediatikë, në çdo pjesë të vendit ka po aq sa duhet që propaganda e qeverisë të arrijë në çdo cep të Serbisë”, tha për DW redaktori i Cenzolovka.
Prandaj Gunjić nuk beson se progresistët do të përmbushin disa nga kërkesat e mbetura mediatike. “Më tepër do të intensifikojnë konfliktet në Kosovë ose do t’i shtyjnë të djathtët të sulmojnë ata që po protestojnë në mënyrë paqësore. “Vuçiq sillet sikur një lloj mini-lufte do t’i shkonte përsosmërisht atij, si dhe sponsorëve të djathtë nga Rusia”, shton Gunjiç.
Nuk ka asnjë ndryshim politik
Bojan Klaçar nga CeSID as që beson se protestat do të rezultojnë me zgjedhje të reja, aq më pak qeverinë e tranzicionit për të cilën po flitet shumë me zë të lartë. “Në Serbi, sado masive të jenë protestat, nuk mund të flitet për një krizë kaq të madhe politike, saqë qeveria do të pranonte disfatën politike”, vlerëson Klaçar.
Prandaj opozita kërkon aleatë në bashkësinë ndërkombëtare. Pas një takimi me raportuesin e Parlamentit Evropian për Serbinë, Vladimir Bilçik dhe deputetin Matjaž Nemec, Lazoviq tha se i kanë bërë thirrje Bashkimit Evropian që të mbajë një qëndrim të qartë për kërkesat e protestave dhe sulmet ndaj të cilave ekspozohen grupe të ndryshme shoqërore.
“Është mirë që Parlamenti Evropian miratoi një rezolutë në të cilën shumica e kërkesave tona përkojnë me gjetjet e Parlamentit dhe pres që të shtunën më 3 qershor të marrim edhe një qëndrim publik nga BE-ja që do t’i referohet faktit se këto kërkesa proteste janë diçka që BE-ja e sheh dhe e mbështet përmes raporteve të tij zyrtare”, shton Lazoviq.
Gjatë asaj kohe, Vuçiq kërkon një strategji daljeje në reformën e SNS-së dhe krijimin e një lëvizjeje të re për të rimarrë një pjesë të votuesve të humbur të SNS-së më parë, në vend që të reformojë sferën mediatike, ai përfundimisht i ofron opozitës – zgjedhje./FolDrejt/
