Përpos dramatike, si shumica e fjalimeve të mëparshme për publikun serb, dalja e fundit mediatike e presidentit serb Aleksandër Vuçiq mbrëmjen e së hënës solli edhe diçka të re, raporton Danas, përcjell Fol Drejt.
Bashkëbiseduesit e Zërit të Amerikës vlerësojnë se Vuçiq – siç duket – e pranoi planin franko-gjerman për Kosovën nën presionin e Pesëshes Perëndimore dhe tani po kërkon një mënyrë për të ndarë përgjegjësinë dhe për ta paraqitur atë në opinion.
Vetë Vuçiq ka paralajmëruar pjesëmarrje më të madhe të parlamentit dhe qeverisë në ngjarjet rreth Kosovës, ka paralajmëruar takime me përfaqësues të opozitës për zhvillimin e situatës në marrëdhëniet me Prishtinën dhe Perëndimin dhe në disa raste gjatë fjalimit të tij ka përmendur edhe deklaratat e vetë qytetarëve.
Ndarja e përgjegjësisë është diçka që ai do të përdorë kur të futet në vështirësi, thotë Sërgjan Cvijiq nga Qendra e Beogradit për Politikat e Sigurisë:
“Mendoj se pas 10 vitesh sundim personal, të zgjohesh papritur dhe të kërkosh një bashkëpërgjegjësi të popullit dhe partive të tjera politike është mjaft hipokrite”, thotë Cvijiq dhe vlerëson se adresimi para së gjithash ka pasur për qëllim opinionin e brendshëm, por edhe atë të jashtëm:
“Mendoj se bëhet fjalë për kthimin e Vuçiqit në një situatë të vështirë për shkak të premtimeve afatgjata që ai i bëri komunitetit ndërkombëtar. Dhe kjo nga këndvështrimi i tij ai u detyrua ta pranonte atë marrëveshje, por të llogariste ende në faktin se pala tjetër nuk do ta pranonte. Gjithashtu mendoj se është një rrezik i madh që aktualisht është në lojë dhe do të shohim se çfarë do të ndodhë në anën tjetër”.
Gjatë fjalës së tij, Vuçiq tha se i është bërë e qartë se çfarë pasojash të rënda e presin Serbinë në rast se ajo refuzon planin – nga ndalimi i integrimit evropian, sanksionet arbitrare në formën e ndalimit dhe tërheqjes së investimeve, madje edhe anulimi i regjimit të udhëtimit pa viza.
Sipas Dejan Bursaq nga Instituti për Studime Politike, këto janë momentet më të vështira që nga ardhja e Aleksandër Vuçiqit në pushtet dhe tani ai po kërkon një mënyrë për t’i paraqitur publikut se e ka pranuar planin franko-gjerman:
“Është një pozicion shumë i vështirë politik për dikë që ka ndërtuar një histori gjatë dhjetë viteve të fundit – le të kujtojmë fitoren 5:0, sukseset në negociata, Serbia mbron me vendosmëri pozicionin e saj – të vijë papritur dhe t’i thotë publikut kujt ju i keni thënë të gjitha këto – kështu që ne duhej të pranonim diçka që është praktikisht sovraniteti i Kosovës”, thotë Bursaq dhe shton:
“Definitivisht, tani Aleksandër Vuçiq po shikon se si ta paketojë pranimin e planit franko-gjerman për kombin, domethënë për publikun, për votuesit. Dhe si mund të ndahet përgjegjësia – tani kuvendi është përfshirë papritur si aktor dhe është mirë që atje është opozita, qeveria e të ngjashme. Unë besoj se skenari më i mirë për Vuçiqin do të ishte sigurisht që të gjithë të marrin pjesë, të jetë një diskutim parlamentar dhe që dokumenti të nënshkruhet nga dikush nga i cili mund të distancohet në të ardhmen. Ai mund të jetë kryeministri, ministri i punëve të jashtme e të ngjashme”, thotë Bursaq në një intervistë për Zërin e Amerikës.
Edhe pse sot ambasadorët e Gjermanisë dhe Francës, Anne Konrad dhe Pierre Cauchard, mohojnë se gjatë bisedimeve të fundit me Presidentin e Serbisë ka pasur presione dhe kërcënime për sanksione ndaj Serbisë, por vetëm theksojnë pasojat nëse humbet mundësia për normalizimin e marrëdhënieve, Dejan Bursaq nuk habitet që Vuçiq në fjalimin e tij luajti me aspektin ekonomik dhe përhapi frikën për një jetë më të vështirë:
“Vuçiq është absolutisht i sigurt se kjo është ajo që e mban atë në pushtet në afat të gjatë dhe Vuçiq nuk duhet ta rrezikojë këtë”. Dhe besoj se çdo shpallje e përfundimit të ndihmës së huaj, regjimit pa viza – çdo njoftim i tillë rrezikon atë narrativë prosperiteti. Nga ana tjetër, ai është i vetëdijshëm se Kosova është një shkas shumë i fortë emocional për reagime gjatë votimeve. Mund të mos jetë diçka që do ta largojë nga pushteti, ai shikon votuesit e tij dhe shikon nga ata për të treguar se edhe kjo do të jetë mirë dhe se kjo do të jetë e mirë për mirëqenien, zhvillimin ekonomik, infrastrukturën etj. Me ruajtjen maksimale të interesave të serbëve në Kosovë, gjë që besoj se po tentohet përmes këtij tregimi për Asociacionin e Komunave Serbe”.
Sërgjan Cvijiq thekson se pozicioni i kryeministrit të Kosovës Albin Kurti është shumë i fortë në mesin e votuesve pikërisht për shkak të vendosmërisë së treguar në negociata dhe refuzimit të tij për të pranuar formimin e Asociacionit:
“Unë mendoj se pjesë e kalkulimit nga ana e Vuçiqit është se ata nuk do ta pranojnë, se ai do të pozicionohet si palë e gatshme për kompromis, palë e arsyeshme dhe në negociata do të blejë kështu kohë shtesë”.
Nga këndvështrimi i Vuçiqit, Asociacioni është diçka shumë e rëndësishme për të, në radhë të parë për arsye politike:
“Në bazë të kësaj narrative që shikuam dje, më duket se do të jetë një lloj shkëmbimi që do t’i ofrohet publikut për ta gëlltitur më lehtë, për ta racionalizuar më lehtë marrëveshjen gjermano-franceze. Po, Serbia nënshkroi, por këtu në këmbim do të marrim Asociacionin, ne e kemi siguruar të ardhmen e serbëve në Kosovë, nuk do të ketë më “Furtunë”, dëbime, dhunë, Zoti na ruajt”.
Siç thotë Bursaq në fund, matematika e Perëndimit është shumë e qartë dhe nëse në njërën anë keni një lojtar praktikisht të palëkundur si Kurti dhe Vuçiq në anën tjetër, i cili do të dorëzohet nën presion – është e qartë se çfarë lëvizjesh do të bëjnë përfaqësuesit e bashkësisë ndërkombëtare. /FolDrejt/
