Agresioni i Rusisë kundër Ukrainës përshpejtoi ndryshimet gjeostrategjike dhe, në këtë kuptim, në mënyrë të pashmangshme nxori në pah çështjen e Kosovës. Propozimi që BE-ja dhe ShBA-ja i ofruan Serbisë dhe Kosovës me qëllim të konsolidimit të situatës në Ballkan është rezultat i këtyre rrethanave të reja dhe nevojës për stabilizim të rajonit dhe fokusim definitivisht në integrimin euroatlantik, shkruan në apelin e figurave publike për pranimin e propozimit të BE-së për Serbinë dhe Kosovën, raporton Danas, përcjell Fol Drejt.
Siç shtohet, kjo është edhe një mundësi për Serbinë që për herë të parë në thelb të pajtohet me atë opsion.
“Serbia deklarativisht është e përkushtuar ndaj anëtarësimit në BE dhe, në përputhje me rrethanat, është përkushtuar ndaj vlerave mbi të cilat mbështetet ajo organizatë. Çdo vend përgjegjës merr parasysh rrethanat ndërkombëtare dhe është i detyruar të bëjë një zgjedhje që do të lejonte përparimin e tij në të gjitha aspektet. Qindra mijëra qytetarë serbë janë larguar ose largohen çdo ditë për në Perëndim, ata tashmë e kanë bërë atë zgjedhje – shkruan në apel.
Diskutimet e pafundme nëse Kosova është pjesë integrale e Serbisë dhe politika e papërgjegjshme e Beogradit, shtohet në apel, që kanë filluar që nga vitet nëntëdhjetë të shekullit të kaluar, janë tejkaluar nga realiteti.
Nuk ka pasur një distancim të qartë nga ajo politikë sepse ende priten zhvillime që do të mundësonin aspiratat serbe në rajon. Kjo përveç se i prish marrëdhëniet me fqinjët, dëmton edhe Serbinë, e cila me një politikë të tillë të “bashkimit” e vendosi në prapavijë modernizimin, demokratizimin dhe mirëqenien e qytetarëve të saj – thuhet në apel.
Vihet re se “kthimi i Kosovës në kornizën shtetërore të Serbisë nuk është vetëm një iluzion, por është edhe i pamundur pa një luftë të re që do ta kthente sërish Serbinë prapa në mënyrë të pakuptueshme”.
Serbia më në fund duhet të përballet dhe të pranojë pasojat e politikës së saj, sepse pa këtë nuk kanë perspektivë as serbët dhe as shqiptarët në Kosovë. Propozimi franko-gjerman i pranuar nga e gjithë BE-ja – përfshirë pesë anëtarët që nuk e njohin Kosovën – i mbështetur nga ShBA-ja – ofron një bazë të mirë për një hap të civilizuar dhe të dakorduar përpara. Është në interesin e Serbisë të pranojë Kosovën dhe shqiptarët si partnerë të barabartë – thuhet aty.
Propozimi mbështetet në premisat që inicojnë procesin dhe hapin perspektivën si për Serbinë ashtu edhe për Kosovën.
Kjo do të qetësonte marrëdhëniet, do të zgjidhte çështjen e sigurisë së serbëve në Kosovë dhe do të mbronte pasurinë e tyre, si dhe trashëgiminë e tyre kulturore dhe fetare. Propozimi hap edhe perspektivën e zhvillimit ekonomik, sepse vetëm një dimension i mirë rajonal e pozicionon Serbinë si entitet ndërkombëtar. Zbatimi i marrëveshjes do të garantohej nga BE-ja, dhe anëtarësimi në BE praktikisht do t’i shfuqizonte kufijtë dhe do të mundësonte lirinë e lëvizjes dhe bashkëpunimit – thuhet në apel.
Ky propozim është një mundësi që nuk duhet ta humbasim, theksojnë nënshkruesit, sepse nuk ka garanci se do të ketë oferta më të mira.
Rrethanat historike diktojnë përgjegjësinë e të gjitha elitave – politike, akademike, mediatike dhe fetare – për të mbështetur propozimin që përfundimisht do të përcaktojë shtetin e Serbisë si një shtet modern evropian. Ne, nënshkruesit e këtij apeli, u bëjmë thirrje përfaqësuesve të autoriteteve, institucioneve kompetente, aktorëve politikë dhe qytetarëve që të mbështesin propozimin e Bashkimit Evropian dhe ShBA-së, i cili u iniciua nga Franca dhe Gjermania – përfundon apeli.
Nënshkruesit e apelit për pranimin e propozimit të BE-së për Serbinë dhe Kosovën:
Zoran Vuletiq, kryetar i Forumit Demokratik Qytetar,
Jelica Miniq, kryetare e Lëvizjes Evropiane në Serbi,
Boshko Jakshiq, gazetar,
Sonja Biserko, kryetare e Komitetit të Helsinkit,
Rade Radovanoviq, gazetar dhe shkrimtar,
Philip David, shkrimtar,
Tomislav Markoviq, gazetar dhe shkrimtar,
Svetislav Basara, shkrimtar,
Zharko Koraq, profesor,
Dubravka Stojanoviq, historiane,
Rade Veljanovski, profesor,
Sllobodan Ruzhiq, avokat,
Sead Spahoviq, avokat,
Nenad Prokiq, dramaturg,
Vesna Peshiq, sociologe,
Milivoj Beslin, historian,
Ivan Videnoviq, profesor,
Çedomir Stojkoviq, avokat,
Milan Jovanoviq, gazetar,
Luka Jovanoviq, avokat,
Radoje Stefanoviq, avokat,
Dragan Banjac, gazetar,
Milan Todoroviq, kolumnist,
Veljko Gjuroviq, kameraman,
Vasilije Angjeliq, pensioniste,
Olivera Jezhina, aktore,
Dinko Gruhonjiq, gazetar,
Jovan Komshiq, profesor,
Tanja Petovar, juriste,
Aleksandër Sekuloviq, pensionist,
Vlatko Sekuloviq, avokat,
Aleksandër Kraus, kryetar i Unionit të Antifashistëve të Serbisë
Mihal Ramaç, gazetar dhe ish-kryeredaktor i Danas,
Miodrag Kapor, inxhinier energjetik,
Ivan Sërdanoviq, shkrimtar,
Olga Pintar Manojloviq, historiane. /FolDrejt/
