Nga Abdelnaser N. Çuni
Në shumë gravura që datojnë shumë shekuj para Islamit hasim në femra me mbulesë.
Në kohët e lashta, mbulesa ishte një shenjë e dinjitetit. Kjo ishte një praktikë e zakonshme pothuajse në çdo shoqëri. Gratë që ishin prostituta, skllevër, konkubina apo të varfra qarkullonin të pa mbuluara, ndërsa gratë me gjendje dhe pozitë të mirë financiare mbulonin kokën dhe mbanin bizhuteri të ndryshme.
Në fakt, mbulesa ishte zakon i vendeve të banuara nga perandoritë e lashta para Islamit. Kërkimet historike tregojnë se mbulimi i grave ishte një nga traditat e Perandorisë së Lashtë Asiriane mijëra vjet më parë.
Gati 4000 vjet më parë, në Ligjet e Perandorit Babilonas Hammurabi, statusi social i gruas u shkrua për herë të pare në ligj.
Sipas Kodit të Hamurabit, gratë e respektuara, të lira dhe elitare janë të mbuluara; skllevërit, prostitutat dhe shtresa e ulët bredhin të pa mbuluara.
Ka praktika të ngjashme edhe në civilizimet e tjera siç ishin: Sumere, Asiriane, Hitite, Urartu dhe Akkade. Arsyeja kryesore e vendosjes së grave në mbulesë ishte ndarja e grave të lira nga gratë skllave.
Në disa kolona të zbuluara gjatë gërmimeve arkeologjike, ndëshkimet që gratë do të merrnin nëse shkelnin rregullat e mbulesës ishin të ndryshme mirëpo për të mos e zgjatur shkrimin po e ceki vetëm një: “Nëse gruaja ose vajza e një burri del jashtë, kokat e tyre duhet të mbulohen. Prostitutat, shërbëtorët dhe skllevërit nuk duhet të mbulohen. Nëse gjenden të mbuluar, do t’u hiqet mbulesa, do të goditen pesëdhjetë herë me shkop dhe do t’u hidhet bitum në kokë”.
Sipas Bijan Gheiby, Në shekullin e 5-të p.e.r në Perandorinë Greke, Persiane dhe Akamenide, fytyrat e grave mbretërore madje edhe në karroca të mbyllura me perde ishin të mbuluara.
Nga kjo shohim që mbulesa është traditë e femrës elitare dhe nuk ka të bëjë me simbol fetar e as me traditë arabe. Islami nuk ndërmori asgjë për ta ndryshuar këtë traditë sepse mbulesa ekzistonte dhe e dallonte femrën elitare nga femra jo elitare. Dhe jo vetëm mbulesa po çdo gjë që kishte të bënte me njerëzoren Islami e mbrojti dhe e kultivoi. Mirëpo Islami ju mundësoi të mbulohen edhe femrave të tjera që e kishin të ndaluar mbulesën për shkak statusit që kishin në shoqëri. Me këtë edhe e luftoi skllavërimin e femrës.
Si dëshmi të kësaj më sipër i kemi edhe dy ajete Kur’anore:
“Thuaju besimtareve që të ulin shikimet e tyre, ta ruajnë nderin e tyre dhe të mos i shfaqin stolitë e tyre, përveç atyre që janë të dukshme. Le t’i mbulojnë kraharorët me mbulesat e tyre… Surja 24 Nur (Drita) ajeti 31.
“O i Dërguar, thuaju grave dhe vajzave të tua, si dhe grave të besimtarëve, që të lëshojnë mbulesën e tyre (të kokës) përreth trupit. Kjo është mënyra më e përshtatshme që ato të njihen e të mos ngacmohen nga të tjerët. Me të vërtetë, Allahu është Falës dhe Mëshirëplotë”. Surja 33 Ahzab (Aleatët) ajeti 59.
Nga këto dy ajete shohim se mbulesa është e pranishme në jetën e femrës elitare dhe është njerëzore prandaj edhe Kur’ani nuk ndien nevojë të jap detaje përveç se kërkon që mbulesat që janë duke i bartur femrat t’i lëshojnë edhe mbi gjoks që të rruhen nga provokimet dhe ngacmimet.
Prandaj, nëse dikush thotë: “Unë mbulohem për shkak të besimit tim.” Ne nuk jemi ata që mund ta vëmë në dyshim besimin e një personi. Sepse besim dhe sjelljet e saj/e tij i kanë dhënë asaj/atij një identitet/një personalitet. Një grua, mbulesa e së cilës vihet në dyshim dhe refuzohet, menjëherë do të përpiqet të mbrohet dhe të mbrojë veten me motivin për të mbrojtur personalitetin e saj. Velloja është pjesë përbërëse e personalitetit. Kritikat si ndaj vellos ashtu edhe ndaj personalitetit mund të perceptohen si kritika ndaj besimeve të tyre.
Kur studiuesit hulumtojnë më thellë në historinë e mbulesës, kjo konfirmon se Islami nuk e nisi mbulesën sepse ajo ishte dhe Islami nuk ndikoj në ndalimin e saj sepse nuk kishte asgjë të keqe.
Prandaj papagallët e sekularizmit dhe të shtetit laik duhet ta kuptojnë që shteti mund të jetë laik por jo edhe individi. Shteti laik në parim duhet të jetë shtet juridik që i mbron të drejtat e të gjithë qytetarëve pa dallim feje dhe nacionaliteti e jo shtet ligjor që i mbron të drejtat e oligarkëve servilë dhe të diktuar. Polarizimet dhe distancimet janë arma më e rrezikshme për shkatërrimin e një shteti e veçanërisht të shtetit tone që nuk ka kurrfarë themele të shtetësisë dhe merret me ndalesën e shamisë.
LIRIA E MENDIMIT, BESIMIT DHE SHPREHJES janë virtyte të larta njerëzore të cilat e dallojnë njeriun nga krijesat e tjera. Për realizimin dhe zhvillimin e veprave të mira këto janë thelbësore dhe të domosdoshme. Përndryshe, nuk do të kishte hulumtim, zhvillim dhe përgjegjësi. Mendimet e ndryshme dhe të kundërta janë pasuri kurse kritikat janë kopshtarë që kultivojnë dhe zbukurojnë mendimet sepse çdo korrigjim ndikon në përmirësim dhe përforcim.
Njerëzimi mund të zhvillohet vetëm me lirinë e mendimit, besimit dhe të shprehjes përndryshe gjakderdhjet nuk do të ndalen kurë.
Të gjithë jemi krijesa të një Krijuesi por për shkak të shpjegimeve të gabuara armiqësohemi dhe vritemi në mes veti në emër të Krijuesit.
