Joe Biden nënshkroi një urdhër ekzekutiv, duke liruar 7 miliardë dollarë rezerva të ngrira afgane, që do të ndahen mes përpjekjeve humanitare për popullin afgan dhe viktimave amerikane të terrorizmit, duke përfshirë të afërmit e 11 shtatorit.
Në një lëvizje shumë të pazakontë, plani i ndërlikuar është krijuar për të trajtuar një mori pengesash ligjore, që rrjedhin nga sulmet terroriste të vitit 2001 dhe fundi kaotik i luftës 20-vjeçare në Afganistan, e cila ndezi një krizë humanitare dhe politike.
Qeveria e zgjedhur afgane u shpërbë në gusht pasi talibanët morën kontrollin, duke lënë pas pak më shumë se 7 miliardë dollarë në asete të bankës qendrore të depozituara në bankën e Rezervës Federale të SHBA-së në Nju Jork. Ndërsa zyrtarët më të lartë të zgjedhur të Afganistanit, duke përfshirë presidentin dhe guvernatorin e bankës qendrore, u larguan nga vendi, FED-i ngriu llogarinë, pasi ishte e paqartë se kush ishte ligjërisht i autorizuar për të hyrë në fondet.
Talibanët morën përsipër bankën qendrore – të njohur si Da Afganistan Bank – dhe menjëherë pretenduan të drejtën për paratë, por nën sanksionet e gjata kundër terrorizmit është e paligjshme përfshirja në transaksione financiare me organizatën. Për më tepër, SHBA nuk i njeh talibanët si qeveri legjitime të Afganistanit.
Ndërsa administrata Biden po mendonte se çfarë të bënte me fondet, një grup të afërmish të viktimave të sulmeve të 11 shtatorit, të cilët vite më parë fituan një gjykim në mungesë kundër talibanëve dhe Al-Kaidës, u përpoqën të kapnin asetet e bankës afgane. Në një çështje të njohur si Havlish, paditësit bindën një gjykatës që të dërgonte një marshall amerikan për t’i shërbyer Rezervës Federale me një “shkrim ekzekutimi” për të sekuestruar paratë afgane.
Qeveria Biden ka ndërhyrë në padi dhe pritet t’i thotë gjykatës se pretendimet e viktimave për gjysmën e parave duhet të dëgjohen. Nëse gjyqtari bie dakord, Biden do të kërkojë të drejtojë pjesën e mbetur drejt një lloj fondi besimi që do të shpenzohet për ushqim dhe ndihma të tjera humanitare në Afganistan – duke e mbajtur atë larg nga duart e talibanëve.
Procesi ka të ngjarë të jetë i gjatë dhe i çrregullt, me avokatët dhe disa viktima të 11 shtatorit që argumentojnë se asetet afgane duhet të shkojnë të gjitha për të ndihmuar popullin afgan që po përballet me vështirësi në rritje, raporton New York Times, transmeton Klankosova.tv.
Paratë – të cilat përfshijnë monedhën, obligacionet dhe arin – vijnë kryesisht nga fondet e këmbimit valutor që u grumbulluan gjatë dy dekadave të fundit kur ndihma perëndimore hyri në Afganistan. Por përfshin gjithashtu kursimet e afganëve të zakonshëm, të cilët tani po përballen me dhunë dhe urinë në rritje me ekonominë dhe sundimin e ligjit në rënie të lirë.
