Seanca e djeshme e Derek Chollet, këshilltar special i Departamentit Amerikan të Shtetit dhe Gabriel Escobar, Zëvendës Ndihmës Sekretar i ngarkuar për Ballkanin në Komisionin e Punëve të Jashtme të Senatit tregoi se senatorët e pranishëm dinë vërtet diçka për Ballkanin, shkruan opozitarja Danas, transmeton Fol Drejt.
Pyetjet ishin të rëndësishme dhe ndonjëherë të mprehta, ndërsa përgjigjet ishin të shkurtra, tha Daniel Server, profesor në Shkollën e Studimeve të Avancuara Ndërkombëtare në Universitetin Johns Hopkins.
Natyrisht, të dy u shprehën se janë pro anëtarësimit të vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE, demokracisë, sovranitetit dhe integritetit territorial. Ata folën kundër keqpërdorimeve ruse, financimit kinez, korrupsionit dhe etno-nacionalizmit.
Por ajo që nuk thonë është shumë e rëndësishme, duke u nisur nga premisa: “Evropa e plotë dhe e lirë”. Ky slogan i politikës së jashtme amerikane nga vitet 1990 është i pazbatueshëm sot dhe për të ardhmen e parashikueshme.
Evropa nuk do të jetë e plotë dhe e lirë së shpejti, sipas Server. Ne do të duhet të tërheqim vijën diku. Kjo është ajo që ka të bëjë me luftën në Ukrainë: a do të jetë Kievi në anën perëndimore të vijës, apo e gjithë ose një pjesë e Ukrainës do të detyrohet t’i nënshtrohet Rusisë?
Pavarësisht karotave, Beogradi ka zgjedhur anën
Ndërsa amerikanët po përpiqen ta tërheqin atë me të gjitha karotat që mund të mendojnë, në vitet e fundit Beogradi ka zgjedhur përfundimisht të lëvizë drejt Moskës dhe Pekinit. Nuk ka asnjë tregues për ndonjë gjë tjetër përveç interesit retorik për anëtarësimin në BE. Progresi në procesin e pranimit në BE ka ngecur. Sistemi politik në Serbi u kthye drejt autokracisë.
Presidenti Vuçiq dhe besnikët e tij, që përfshin pothuajse të gjithë peizazhin mediatik në Serbi, flasin për ambiciet e tyre për të rimarrë Kosovën (ose një pjesë të saj) duke përdorur fyerjet më të këqija të mundshme etnike ndaj shqiptarëve. Asgjë e tillë nuk ndodh nga ana e kundërt, në Kosovë.
Sa i përket dialogut midis Beogradit dhe Prishtinës, Escobar pretendoi se marrëveshjet e normalizimit të shkurtit dhe marsit ishin ligjërisht të detyrueshme dhe po zbatoheshin, por kur u përball me shembuj të refuzimit të Presidentit Vuçiq për të zbatuar dispozita specifike, ai dhe Chollet u tërhoqën. Kjo ishte përgjigja e tyre ndaj korrupsionit në Beograd, “Atë e gjejmë kudo në Ballkan”.
Kohët e fundit nuk mund të përmend asnjë zyrtar amerikan që ka vënë në dukje në mënyrë eksplicite manifestimet e shumta dhe të rënda të krimit të organizuar dhe korrupsionit në Serbi, thekson Server.
Chollet dhe Escobar ishin entuziastë për Komunitetin e propozuar të Komunave Serbe (CMU), duke argumentuar se kjo do t’i lejonte serbët të integroheshin më shumë në Kosovë dhe se do të duhej të ishte në përputhje me kushtetutën e Kosovës.
Ata e injoruan propozimin serb për një Asociacion, i cila synon qartë të krijojë një entitet autonom serb, si Republika Srpska e Bosnjës, brenda Kosovës, me fuqi ekzekutive.
Ata ishin gjithashtu entuziastë për nismën e Serbisë për Ballkanin e Hapur, me kusht që ajo t’i trajtojë të gjitha vendet pjesëmarrëse në mënyrë të barabartë. Ata harruan të përmendin se Kosova nuk ishte ftuar as në Open Balkans, sepse Beogradi nuk dëshiron ta quajë atë vend në ftesë.
Bosnja vuan nga amnezia e Departamentit të Shtetit
Bosnja vuan më së shumti nga amnezia e Departamentit të Shtetit. Ndryshimet në Kushtetutën e Bosnje dhe Hercegovinës do të jenë të nevojshme, thanë zyrtarët, në përputhje me vendimet e BE-së dhe Komisionit të Venecias. Ata harruan të përmendin se një nga ato vendime, Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut, është marrë 14 vjet më parë. Shtetet e Bashkuara kanë hequr dorë prej kohësh nga presioni për aplikimin e saj.
Atyre u pëlqyen vendimet e Përfaqësueses së Lartë që mundësoi formimin e qeverisë në Federatën e Bosnjë-Hercegovinës, por harruan të përmendin se njëri prej tyre ndryshoi mënyrën e numërimit të votave pas mbylljes së qendrave të votimit.
Vendimi i dytë, i fundit i Përfaqësuesit të Lartë për BiH-në u mor për të “hekurosur” problemet e krijuara pas të parës. Rezultati përfundimtar ishte të sigurohej që dy parti etno-nacionaliste të mund të sundonin në Federatë. Vetëm një parti etno-nacionaliste u zhgënjye nga këto vendime, pohon Escobar. Ai harroi të përmendte se ajo parti dhe disidentët e tjerë mund të përfaqësojnë më shumë se shumicën e votuesve dhe se akti i ndryshimit të mënyrës së numërimit të votave pas përfundimit të votimit është i turpshëm.
Maqedonasit nuk do të jenë të lumtur
Unë besoj se maqedonasit nuk do të jenë shumë të kënaqur të dëgjojnë nga Escobar se për t’u anëtarësuar në BE, ata do të duhet të ndryshojnë kushtetutën e tyre për të përmendur pakicën e tyre bullgare, të cilën ai nuk e përmendi është disa mijëra (sigurisht më pak se një përqindje e popullatë).
As shqiptarët në Serbi nuk do të jenë të lumtur të dëgjojnë se numri i tyre – pothuajse me siguri i barabartë ose më i madh se numri i serbëve në veri të Kosovës (dhe shumë më i madh se bullgarët në Maqedoni) – nuk meriton të përmendet Asociacioni eventual. të komunave shqiptare në Serbi. Kujt i intereson vendet parlamentare të shqiptarëve në parlamentin serb që do të korrespondonin me vendet e garantuara serbe në parlamentin e Kosovës.
Të shtunën, Escobar do të udhëtojë në Podgoricë për inaugurimin e presidentit malazez. Askush nuk mundi të përmendte se këtë ndryshim të zakonshëm dhe deri tani jo të dhunshëm të qeverisë ia detyrojmë presidentit të saj aktual, Milo Gjukanoviç, të cilin diplomatët amerikanë dhe evropianë e dënojnë prej vitesh për korrupsion të pretenduar (por ende të paprovuar).
Presidenti i ri, Jakov Milatoviq, mbron një qëndrim pro-evropian, por ka marrëdhënie më shumë se të ngrohta me presidentin Vuçiç në Beograd. Shumë do të varet nga zgjedhjet parlamentare të 11 qershorit.
Shpresoj se ata do të gjykohen lirisht dhe me drejtësi siç ishin në kohën e Gjukanoviqit./Danas/FolDrejt/
