Përpjekjet e Serbisë për ta destabilizuar Kosovën për të mos e marrë kontrollin e veriut të saj me shumicë serbe duhet të jenë të dukshme për të gjithë sot, thekson për paqen.net Daniel Server, profesor në Shkollën e Studimeve të Avancuara Ndërkombëtare në Universitetin Johns Hopkins në Uashington, përcjell Fol Drejt.
Serveri kujton se vitin e kaluar ka pasur tensione të shkaktuara për shkak të targave, “domethënë, për shkak të vendimit rreth automjeteve që futeshin nga Serbia në Kosovë, e që kishin targa që nuk ishin të lëshuara nga institucionet e Kosovës. Bojkoti i zgjedhjeve komunale në pranverë, trazirat pasuese kundër kryetarëve të zgjedhur joserbë, sulmi ndaj forcave paqeruajtëse të NATO-s në maj, kidnapimi i policëve të Kosovës – të gjitha këto ishin preludi i rebelimit të penguar fundjavën e kaluar” – ka shkruar Server.
“Por Shtetet e Bashkuara dhe BE deri më tani nuk kanë arritur të nxjerrin përfundimet e nevojshme. Ato vazhdojnë të bëjnë thirrje për dialog pa asnjë pasojë për Beogradin.
Madje, ambasadori amerikan në Beograd (Christopher Hill) mendoi se ishte me vend të sugjeronte që Serbia të anëtarësohej në NATO.
Shumica dërrmuese e serbëve e refuzojnë këtë perspektivë.
Brenda BE-së, është e vështirë të kërkohet llogari nga Serbia, sepse çdo vendim kërkon unanimitet.
Hungaria pro-ruse e Viktor Orbanit është një prishës i zakonshëm.
Rezultati i zgjedhjeve të së dielës në Sllovaki do ta bëjë Bratislavën mikun e ardhshëm më të mirë të Moskës.
Përpjekja e vazhdueshme dhe e pafrytshme e administratës Biden për ta kthyer Serbinë drejt Perëndimit po bllokon çdo rimendim serioz të politikës në Ballkan.
Zyrtarët amerikanë thjesht nuk duan të pranojnë dështimin.
Ata vazhdojnë të kërkojnë qetësim, janë të verbër ndaj keqbërjes së Beogradit.”
Nuk është vetëm Kosova
Kjo verbëri do të ketë pasoja, thekson Server.
“Serbia, ashtu si Rusia, e sheh Perëndimin si të ndarë dhe të dobët. Beogradi mund të tërhiqet përkohësisht nga Kosova për të mos shkaktuar ndonjë reagim serioz. Por Serbia do të vazhdojë të ndjekë synime irredentiste në Mal të Zi dhe Bosnje-Hercegovinë.
Në Mal të Zi është bllokuar formimi i qeverisë. Presidenti i ri atje (Jakov Milatović) dëshiron partitë pro-ruse në koalicion. Mandati po reziston, nën presionin e Uashingtonit dhe Brukselit.
Por ai gjithashtu refuzon të bashkëpunojë me ish-partinë në pushtet me orientim perëndimor. Vendi është në një harresë të rrezikshme.
Beogradi, së bashku me Kishën Ortodokse Serbe, mund të krijojnë kaos atje, siç është parë shumë herë vitet e fundit.
Në Bosnje dhe Hercegovinë, një përfaqësues i lartë i komunitetit ndërkombëtar mori një sërë vendimesh të pamenda që dëmtuan reputacionin e tij.
Ai nuk mund të hyjë më lirisht në 49 për qind të territorit të vendit të njohur si Republika Srpska (RS).
Udhëheqësi i atij entiteti (Milorad Dodik) e çoi entitetin disa hapa të shkurtër larg shkëputjes.
Ai pret vetëm miratimin e Moskës dhe Beogradit për të shpallur de jure pavarësinë.
Ai e ka ndarë tashmë RS-në nga autoritetet gjyqësore dhe ekzekutive të vendit.”
Ç’pritet më tej?
“Lufta në Ukrainë do të jetë një faktor i rëndësishëm në atë që do të ndodhë më pas në Ballkan.
Shenjat nuk janë të favorshme në asnjë nga skenarët e mundshëm.
Nëse Rusia do të humbiste në Ukrainë, Moska mund të përpiqet të marrë kompensim në Ballkan.
Metoda do të ishte destabilizimi, jo agresioni i drejtpërdrejtë.
Serbisë mund t’i jepet drita jeshile dhe ndihma e fshehtë për të krijuar kaos në veri të Kosovës, për të detyruar krijimin e një qeverie pro-ruse në Malin e Zi anëtar të NATO-s dhe për të lejuar RS të shpallë autonomi të plotë nëse jo pavarësi.
Nëse Rusia fiton në Ukrainë duke mbajtur Krimenë dhe të paktën një pjesë të Donbasit, precedenti do të forcojë përpjekjet e Serbisë për të kontrolluar të paktën de fakto nëse jo de jure popullsinë serbe në Kosovë, Bosnjë dhe Mal të Zi.
Nëse lufta në Ukrainë vazhdon edhe një vit, Moska mund të vendosë të ripërqendrohet në Ballkan dhe të krijojë një precedent atje për atë që dëshiron në Ukrainë.
Të gjithë këta skenarë do të nënkuptonin humbje të mëdha për SHBA-në dhe BE-në.
Ato mund të parandalohen. Por vetëm nëse rishqyrtohet politika aktuale dhe merret një qasje shumë më e ashpër në luftën kundër irredentizmit serb”, përfundon Server./FolDrejt/
