Luftimi i ekonomisë joformale si një nga problemet më të mëdha në ekonominë e Kosovës është theksuar edhe në paketën vjetore të zgjerimit të Komisionit Evropian, e cila përcakton përparimin që kanë bërë vendet që synojnë integrimin në Bashkimin Evropian.
Komisioni Evropian në një pjesë të këtij raporti thekson se Kosova ka shënuar progres sa i përket përmirësimit të klimës për të bërë biznes, por se ka ende sfida, duke i vënë theks të veçantë luftimit të ekonomisë joformale.
Në raportet vendore dhe ndërkombëtare në vazhdimësi theksohet se ekonomia joligjore në Kosovë përbën më shumë se 30 për qind të bruto produktit vendor, që përkthyer në shifra është rreth 1.8 miliard euro në vit.
Nevojën për një luftë më agresive kundër ekonomisë joformale në Kosovë në vazhdimësi e kanë theksuar përfaqësuesit e organizatave ekonomike dhe ekspertë të kësaj fushe.
Safet Gërxhaliu njohës i çështjeve ekonomike në një bisedë për Radion Evropa e Lirë thotë se prania e ekonomisë joformale në Kosovë është e lartë dhe se sipas tij, duhen veprime konkrete në këtë drejtim.
“Me vite të tëra e kemi adresuar nevojën për një luftë më agresive kundër ekonomisë jo formale, por kjo ka hasur në vesh të shurdhur nga vet fakti se në Kosovë nuk mund të flitet për problemet ekonomike pa konotacion politik dhe vetë fakti se në procese ekonomike të informalitetit dhe korrupsionit janë të involvuar qarqet politike është shumë e vështirë që ky problem të adresohet si prioritet dhe të zgjidhet”, thekson Gërxhaliu.
Ai shton se raporti i Komisionit Evropian nuk duhet të merret si diçka armiqësore nga autoritetet e Kosovës, por si një kritikë dhe udhërrëfyes çka duhet të bëhet që ekonomia të ketë pozicionin e merituar.
“Duhet të kuptohet se emëruesi i përbashkët i zgjidhjes së të gjitha problemeve qoftë të natyrës politike, qoftë integruese ekonomike dhe sociale është sundimi i rendit dhe ligjit, dhe derisa nuk do të ketë funksionim të rendit dhe ligjit ne do të ballafaqohemi me sfida të tilla dhe jo vetëm edhe këtë vit, por edhe viteve tjera do të kemi si vërejtje nga Komisioni Evropian infromalitetin”, thekson Gërxhaliu.
Prezenca e ekonomisë jo formale theksohet edhe nga zyrtarë të autoriteteve të Kosovës. Sipas tyre, kjo ekonomi është e pranishme gati në të gjitha pjesët e vendit, por më së shumti në veri.
Këshilltari për ekonomi i kryeministrit Ramush Haradinaj, Haki Shatri tha për Radion Evropa e Lirë se Qeveria e Kosovës është e përkushtuar në luftimin e ekonomisë jo formale. Ai thotë se kritikat e bëra nga Komisioni Evropian do të merren me seriozitet, por që sipas tij, Qeveria e Kosovës vetëm se është dijeni se ekonomia joligjore është e pranishme në Kosovë dhe atë në nivel të lartë.
“Ne e dimë që rreh 30 për qind është ekonomia joformale në Kosovë e cila është e lartë krahasuar me vendet tjera. Ne jemi të vetëdijshëm për prezencën e saj dhe efektet negative që reflektohen në ekonominë ligjore. Si Qeveri jemi të angazhuar që të aktivizojmë mekanizma që luftojnë këtë pjesëmarrje të informalitet. Kjo veprimtari zhvillohet më së shumti në ato pjesë ku kryesisht nuk ka funksionim të ligjit, në veri të vendit. Veprimet e fundit të ndërmarra nga autoritete e vendit janë në funksion të luftimit të ekonomisë jo ligjore.
Gjatë kësaj jave, mekanizmat e sigurisë në Kosovë zhvilluan një operacion në disa lokacione në veri të Kosovës dhe më gjerë, me qëllim të luftimit të krimit dhe kontrabandës. Ky aksion i Policisë së Kosovës, rezultoi me ndalimin e 19 zyrtarëve policorë dhe të disa qytetarëve.
Po ashtu, së fundmi, në kuadër të Qeverisë së Kosovës është miratuar Strategjia për Luftimin e Ekonomisë Joformale, e cila përfshin të gjithë akterët zbatues të ligjit, që duhet të punojnë në këtë drejtim për të zvogëluar apo luftuar ekonominë joformale.
