Shtetet dhe aktorët privatë po përdorin retorikën kundër terrorizmit dhe sigurinë për të justifikuar vendosjen e përshpejtuar të teknologjive të reja të mbikqyrjes me rrezik të lartë pa rregullore dhe me një kosto të madhe për të drejtat e njeriut, tha të martën një eksperte e OKB-së, raporton Anadolu Agency, përcjell Fol Drejt.
Raportuesja speciale e OKB-së për mbrojtjen e të drejtave të njeriut në luftën kundër terrorizmit, Fionnuala Ni Aolain, paralajmëroi për një rritje alarmante të teknologjive ndërhyrëse dhe me rrezik të lartë.
Teknologjitë përfshijnë drone, biometrikë, inteligjencë artificiale dhe spyware – në luftën globale kundër terrorizmit, pa respektimin e duhur për sundimin e ligjit, qeverisjen dhe të drejtat e njeriut, tha ajo gjatë leximit të raportit të saj në Këshillin e të Drejtave të Njeriut të OKB-së, i cili e diskutoi atë.
“Justifikimin e jashtëzakonshëm për përdorimin e teknologjive të vëzhgimit të kundër-terrorizmin “lite” të të drejtave të njeriut shpesh kthehen në përdorim të zakonshëm,” tha Ni Aolain.
Ajo vuri në dukje ndikimin në të drejtat themelore si jeta familjare, liria e lëvizjes, liria e shprehjes, liria e tubimit paqësor dhe e drejta për privatësi.
Pauzë në përdorimin e teknologjive
“Duhet të ketë një pauzë në përdorimin e teknologjive ndërhyrëse me rrezik të lartë derisa të vendosen masat e duhura mbrojtëse,” tha ajo.
Ekspertja e OKB-së shprehu shqetësimin për zbutjen në rritje të përdorimit të dronëve në disa vende, keqpërdorimin e gjerë të teknologjisë së spyware kundër aktorëve të shoqërisë civile, disidentëve dhe gazetarëve, dhe miratimin global të mbledhjes së të dhënave biometrike.
“Transferimi i parregulluar i teknologjive me rrezik të lartë tek shtetet që përfshihen në shkelje sistematike të të drejtave të njeriut duhet të përfundojë,” tha raportuesja speciale.
Ajo u kërkoi autoriteteve të rregullojnë në mënyrë efektive kompanitë e përfshira në transferimin e teknologjive të mbikqyrjes jashtë vendit.
Ajo iu bashkua thirrjes për një ndalim global të sistemeve vdekjeprurëse të armëve autonome.
Ni Aolain theksoi detyrimet specifike të organeve të OKB-së kundër terrorizmit për të siguruar që çdo udhëzim dhe këshillë e dhënë për teknologjitë e reja të jetë plotësisht në përputhje me Kartën e OKB-së dhe normat dhe parimet e së drejtës ndërkombëtare.
Ekspertja prezantoi një qasje “të re dhe inovative” për rregullimin e spyware, duke siguruar që të dyja qeveritë të zbatojnë standardet minimale të të drejtave të njeriut dhe kompanitë në zhvillimin, përdorimin dhe transferimin e teknologjive të mbikqyrjes me rrezik të lartë.
Një përfaqësues nga Britania tha se përdorimi i të dhënave biometrike ndihmon në luftimin e terrorizmit, por duhet të jetë në përputhje me ligjin për të drejtat e njeriut.
Ambasadorja e ShBA-së në OKB në Gjenevë, Michele Taylor i tha këshillit se Uashingtoni i vendos të drejtat e njeriut, demokracinë dhe ligjin e të drejtave të njeriut në qendër të tij dhe se asnjë vend nuk është për kontrollin, përfshirë ShBA-të.
Ajo tha se ShBA i kishte vazhduar vizitën raportueses speciale për të vizituar Gjirin e Guantanamos, ku njerëzit ishin mbajtur si terroristë.
Një përfaqësues nga Kina tha se raporti i ekspertes “njollos” përpjekjet e Kinës kundër terrorizmit.
Ai tha se në Xinjiang, përpjekjet kundër terrorizmit u kryen sipas ligjit. Kina nuk përmendi në raport se stabiliteti ishte rikthyer në Xinjiang. /FolDrejt/
