Ditë pas dite, orë pas ore, minutë pas minute, numri i të vdekurve në Turqinë dhe Sirinë e copëtuar dhe të gjakosur luftrash, po rritet.
Nga Andrew Mitrovica
Deri në kohën kur kjo pjesë të publikohet, kjo shifër, pa dyshim, do të rritet përsëri. Ndalimi i numrit të të vdekurve dhe të plagosurve trondit zemrën dhe shpirtin. Është një masë e qartë e shtrirjes së trishtuar të kësaj katastrofe të shkaktuar nga natyra dhe e përbërë, siç duket, nga lakmia dhe neglizhenca.
Gjuetia e nevojshme për të mbajtur përgjegjës politikanët, biznesmenët dhe institucionet delikuente që mund të kenë luajtur një rol në përkeqësimin e dhimbjes, vuajtjes dhe humbjes së gjerë, të shpalosur, ka filluar.
Por sot duhet të kujtojmë se secili prej mijërave që u mbytën nga një tërmet i një magnitude të atillë të papërfytyrueshme, ishte një qenie njerëzore me emër dhe histori.
Disa ishin të moshuar; disa, të rinj. Disa ishin baballarë; disa, nëna. Disa ishin vëllezër; disa, motra. Disa ishin djem; disa, vajza. Disa ishin miq; disa, të huaj.
Ata donin dhe u dashuruan. Tani, ata janë zhdukur – papritur dhe dhunshëm. Dhe të tjerët me fat – që shpëtuan duke u përpirë nga një ortek guri dhe betoni – lihen të vajtojnë dhe të kërkojnë për të afërmit dhe fqinjët e tyre që mund të kenë përqafuar dhe pranuar me një buzëqeshje vetëm disa ditë më parë.
Megjithatë, ka pasur momente kur shpresa ka mbizotëruar mbi tmerrin. Në këtë aspekt përulës, ne kemi pasur privilegjin të dëshmojmë skena ku njerëzimi ka mbizotëruar për një herë mbi çnjerëzimin; ku mirësia, për një herë, ka mbizotëruar mbi indiferencën; ku sakrifica ka mbizotëruar, për një herë, mbi egoizmin; ku një lloj bukurie ka mbizotëruar për një herë mbi shëmtinë.
Ne gjithashtu jemi prekur dhe mahnitur nga shembull pas shembulli sesi vullneti për të jetuar – misterioz dhe i palodhur – është një kundërhelm i fuqishëm ndaj dorëheqjes dhe dëshpërimit.
Në të gjithë Turqinë, ekipet e shpëtimit kanë dalë vullnetarë në përpjekje për të gjetur dhe shpëtuar të varrosurit. Trimëria dhe këmbëngulja e tyre u shpërblyen kur, pothuajse një javë pas tërmetit të parë të madh, ata zbuluan të gjallë një nënë 64-vjeçare.
Nën një qiell të pastër blu, e mbijetuara e brishtë u transportua nga rrënojat në një barelë të mbështjellë me batanije. Djali i saj ishte mes shpëtimtarëve. Ai e qetësoi: “Nanë, ne jemi këtu!”.
Njerëzit, të cilët ishin mbledhur aty pranë për të parë të qetë ndërsa ajo po transportohej në një ambulancë në pritje, filluan të duartrokisnin. Ata duartrokitën, dyshoj, jo vetëm për të nderuar shpëtimtarët e saj, por për të ofruar respektin dhe admirimin e tyre ndaj një gruaje të vendosur që kishte sfiduar vdekjen.
Në provincën Hatay të Turqisë, një vajzë lënduar u nxor pasi qe “varrosur” për më shumë se 150 orë. Fytyra e saj e qetë, flokët e errët dhe pulovra blu ishin të mbuluara me pluhur. Kishte një prerje të vogël, të përgjakshme në ballin e saj. Ajo ishte e heshtur, krahët e saj të vegjël të ngrirë dhe të shtrirë – ndoshta mbetjet e traumës që ajo duroi e vetme. Fati i familjes së saj nuk dihet. Dikush, aty pranë, po qante duke parë atë që mund të përshkruhet vetëm si një mrekulli.
“Mashallah!” tha një shpëtimtar.
Pastaj është historia e jashtëzakonshme e ribashkimit të pamundur të një babai sirian me djalin e tij të humbur 18-muajsh.
Ekipet e shpëtimit e kishin çuar vogëlushin, Ibrahimin, në spital dhe kishin postuar imazhe të djalit të mavijosur dhe të vetmuar duke gllabëruar një banane në rrjetet sociale, me shpresën për të gjetur prindërit e tij. Kështu zbuloi babai i Ibrahimit, Jomaa Biazid, se djali i tij ishte gjallë.
Më vonë, i shpenzuar, i zhveshur dhe duke qarë, Jomaa e përshëndeti Ibrahimin me një puthje të butë të babait. Ishte një copëz gëzimi i papritur që, për pak kohë, zëvendësoi pikëllimin. Djali tjetër i Jomaas, Mustafa, është zhdukur, ndërsa gruaja dhe vajza e tij janë mbytur.
Sigurisht, jo të gjitha historitë e shpëtimit mes rrënojave kanë pasur një fund të lumtur.
Ekipet gjermane të kërkimit dhe shpëtimit – të nxitura nga imperativi për të ndihmuar – nxorrën 40-vjeçaren Zeynep Kahraman në fillim të kësaj jave në Turqi. Ata i kaploi vaji i gëzimit, pasi kishin shpëtuar një jetë.
Të nesërmen, shpëtimtarët gjermanë mësuan se Zeynep iu nënshtrua plagëve që kishte marrë në trupin dhe shpirtin e saj. Ajo ishte e rraskapitur. Ajo kishte mbetur e bllokuar për 104 orë me të dashurit që nuk kishin shpëtuar.
Kështu, shpëtimtarët gjermanë u përqafuan dhe u përqafuan përsëri. Këtë herë, për ngushëllim dhe për të vajtuar për vdekjen e Zeynep. Ngushëllimi i tyre ishte të dinin se e kishin bërë të mundur që ajo të vdiste mes familjes.
“Ajo thjesht nuk vdiq atje, krejt e vetme mjerisht pa asnjë kontakt,” tha një shpëtimtar. “Në fund, familja e saj mundi ta mbante në krahë”.
Është kjo video, mbi të gjitha, që më inkurajoi të shkruaj këtë rubrikë për mirësinë dhe bamirësinë që ne shpesh harrojmë se ekziston kur bota dhe njerëzit e zakonshëm që e popullojnë atë bëhen të jashtëzakonshëm, ndërsa sprovohen nga tragjedia dhe fatkeqësia.
Ajo tregon momentin kur një fëmijë sirian me një rrogoz të trashë flokësh të zinj, i veshur me një pallto të verdhë, tërhiqet nga mbeturinat. Ai duket i zbehtë dhe për pak kohë i hutuar ndërsa dorëzohet nga një shpëtimtar i gëzuar te tjetri.
Është e paqartë se sa kohë ka qenë i burgosur nën rrënoja dhe kujt i përket. Një buzëqeshje e madhe që konfirmon se ai jo vetëm është gjallë, por edhe mirë, shkëlqen në fytyrën e tij të bardhë si shkumës.
Shpëtuesit e tij brohorasin si një kor i gëzuar. Djali përgjigjet duke qeshur dhe duke i goditur me shaka shpëtimtarët e tij ndërsa ata mbjellin puthje mirënjohjeje dhe lehtësimi në faqet e tij.
Është një pamje e mrekullueshme e cila, në të njëjtën kohë, është një shprehje e bukur e pafajësisë dhe elasticitetit të rinisë dhe detyrimit që shumica prej nesh ndjejnë për të ndihmuar të tjerët në ankth të madh.
Ndërsa orët dhe ditët kalojnë në mënyrë të pashmangshme, perspektiva për të gjetur më shumë të mbijetuar – të rinj apo të moshuar – zvogëlohet.
Ky fakt, jam i bindur, nuk do t’i pengojë apo pengojë sirianët, turqit dhe vullnetarë të huaj për të rrezikuar jetën e tyre për të shpëtuar të tjerët në rrezik.
Në fund të fundit, ky është njerëzimi në punë./FolDrejt/
