Filipinet dhe Shtetet e Bashkuara kanë rënë dakord të zgjerojnë paktin e tyre të mbrojtjes, me trupat amerikane që do të lejohen të kenë qasje në katër baza të tjera ushtarake në vendin e Azisë Juglindore, sipas një deklarate të përbashkët nga departamentet e mbrojtjes të të dy vendeve, shkruan Al Jazeera, përcjell Fol Drejt.
Marrëveshja u zbulua gjatë një vizite në Manila nga Sekretari i Mbrojtjes i ShBA, Lloyd Austin, gjatë së cilës ai zhvilloi bisedime me presidentin e Filipineve Ferdinand Marcos Jr, i cili mori detyrën vitin e kaluar.
“Filipinet dhe Shtetet e Bashkuara janë krenare të shpallin planet e tyre për të përshpejtuar zbatimin e plotë të Marrëveshjes së Bashkëpunimit të Zgjeruar të Mbrojtjes (EDCA) me marrëveshjen për të caktuar katër vendndodhje të reja të dakorduara në zonat strategjike të vendit dhe përfundimin thelbësor të projekteve në pesë lokacionet ekzistuese të dakorduara”, thuhet në deklaratën e përbashkët. Ai u publikua në faqet e internetit të Departamentit të Mbrojtjes së ShBA dhe në Departamentin e Mbrojtjes Kombëtare të Filipineve.
EDCA është pjesë e një aleance sigurie prej dekadash midis ShBA-së dhe Filipineve dhe lejon trupat amerikane të qarkullojnë përmes pesë bazave filipinase, duke përfshirë ato pranë ujërave të diskutueshme.
Ai gjithashtu lejon që ushtria amerikane të ruajë pajisje dhe furnizime mbrojtëse në ato baza.
Deklarata thoshte se zgjerimi do ta bënte aleancën e të dy vendeve “më të fortë dhe më elastike” dhe “të përshpejtonte modernizimin e aftësive tona të kombinuara ushtarake”.
Deklarata nuk elaboroi vendndodhjet e reja, por tha se ato “do të lejonin mbështetje më të shpejtë për fatkeqësitë humanitare dhe të lidhura me klimën në Filipine”. ShBA kishte ndarë më shumë se 82 milionë dollarë për investime në infrastrukturë në pesë vendet ekzistuese të EDCA, shtoi ai.
Zgjerimi vjen pasi Kina po bëhet gjithnjë e më e sigurt në forcimin e pretendimit të saj për ishullin e vetëqeverisur të Tajvanit, si dhe në Detin e Kinës Jugore, ku pretendon pothuajse të gjithë rrugën ujore nën linjën e saj të diskutueshme. Filipinet, vendet e tjera të Azisë Juglindore dhe Tajvani gjithashtu kanë pretendime të mbivendosura ndaj detit, i cili është një rrugë kryesore tregtare globale.
Marrëdhëniet midis Filipineve dhe ShBA-ve – aleatëve të vjetër – u tensionuan nën paraardhësin e Marcos Jr, Rodrigo Duterte, i cili favorizoi Kinën dhe kërcënoi të ndërpresë lidhjet me Uashingtonin dhe të dëbojë trupat amerikane.
Por lidhjet janë përmirësuar nën administratën e re, me nënpresidenten e ShBA Kamala Harris që e vizitoi nëntorin e kaluar.
“Ky është me të vërtetë agimi i një epoke të re pas disa vitesh të vështira,” tha korrespondenti i Al Jazeera, Barnaby Lo, i cili ndodhet në Manila. /FolDrejt/
