Metoda KiVa është një program inovativ finlandez kundër bullizmit në shkolla, i bazuar në kërkime dhe prova për të parandaluar agresionin dhe për të ndaluar ngacmimet brenda dhe jashtë shkollave.
Ai promovon mirëqenien dhe edukimin personal dhe ofron mjete të përshtatshme për të çrrënjosur rastet e ngacmimit dhe ngacmimit, si dhe monitorimin e vazhdueshëm të situatës në shkolla, përcjell Fol Drejt.
Ai përfshin një plan për të gjithë studentët të fokusuar në parandalimin e bullizmit, si dhe një sërë veprimesh që duhen ndërmarrë kur zbulohet një rast ngacmimi dhe për t’i dhënë fund situatës.
Cila është metoda KiVa?
Është një metodë finlandeze që lufton kundër bullizmit, promovon mirëqenien dhe edukimin në shkollë. Ai synon të ketë jo vetëm sistemin më të mirë arsimor, por edhe një nga sistemet më të mira kundër bullizmit.
KiVa vjen nga fjala finlandeze “Kiusaamista Vastaan” që do të thotë kundër ngacmimit. Është krijuar në Universitetin e Turkut në vitin 2007 dhe zbatohet nga ekspertë të kësaj lënde dhe financohet nga Ministria e Arsimit dhe Kulturës.
Rreth 90 për qind e shkollave në Finlandë përdorin këtë metodë, e cila tashmë po zgjerohet dhe zbatohet në shkolla të tjera në Belgjikë, Suedi, Estoni, Mbretërinë e Bashkuar, Zelandën e Re dhe Spanjë, gjë që dëshmon suksesin dhe efektivitetin e saj.
KiVa është vërtetuar shkencërisht nga studime të shumta shkencore dhe po vlerësohen edhe efektet e saj. Përveç kësaj, profesionistët që përdorin këtë metodë duhet të trajnohen në program.
Ky program fokusohet në reduktimin, parandalimin dhe kontrollin e ngacmimeve të studentëve të çdo lloji, duke përfshirë edhe bullizmin kibernetik. Fokusi është kryesisht te dëshmitarët dhe kalimtarët dhe është një aspekt kyç i programit, në vend që të fokusohet vetëm te viktima apo viktimat.
“KiVa po përpiqet të ndryshojë rregullat që qeverisin grupin. Brenda grupit janë të tjerët, ata njerëz që nuk ngacmojnë, që vëzhgojnë, që janë dëshmitarë dhe që qeshin. Nëpërmjet këtij komunikimi joverbal, ata përcjellin mesazhin se ajo që po ndodh është argëtuese apo e mirë, edhe nëse kanë një mendim tjetër”, thotë Kristina Salmivali, profesoreshë e psikologjisë dhe një nga krijueset e programit.
Qëllimi është që grupi të shohë se ngacmimi nuk është argëtues, se nuk ka nevojë të tolerohet, se nuk duhet parë si gjëra fëminore dhe se nuk duhet të mbajë një qëndrim pasiv dhe neutral.
Grupi duhet të marrë pjesë duke ndaluar ngacmimin duke mos e mbështetur ngacmimin. Grupi duhet të ofrojë mbështetje dhe mbrojtje për viktimën për të parë se ajo nuk është vetëm.
Përmbajtja e programit
Programi përbëhet nga tre njësi:
- Për moshat 6 deri në 9
- Për moshat 10 deri në 12
- Për transferim në arsimin e mesëm, i disponueshëm vetëm në Finlandë
- Ai ka material specifik për mësuesit, nxënësit dhe prindërit, është një program që është i ngulitur vazhdimisht në shkolla.
Ai përbëhet nga 10 orë mësimore dhe punime të realizuara gjatë kursit, ku studentët ndjekin mësimin, debatojnë, zhvillojnë aktivitete dhe punojnë në grup për ngacmimin dhe respektimin e të tjerëve.
Nxënësit marrin mësime se si të përmirësojnë bashkëjetesën dhe njohjen e llojeve të ndryshme të ngacmimeve, së bashku me mësime për respektin dhe ndjeshmërinë, të mësuarit përmes materialeve mbështetëse, materialeve audiovizuale, video lojërave. Si dhe materiale për mësuesit dhe biseda për prindërit.
Gjithashtu, u krijua një kuti postare virtuale për ata nxënës që nuk donin të paraqisnin situatën e tyre para shokëve të tjerë të klasës dhe nëpërmjet saj të thoshin se janë viktima, ose që nxënësit të raportojnë situatat që kanë parë.
Ka edhe lojtarë rekreativë, të cilët në fakt janë studentë të veshur me jelek reflektues, për të rritur ndërgjegjësimin dhe për të kujtuar se edhe ata janë përgjegjës për sigurinë e të gjithëve.
Nga ana tjetër, çdo shkollë ka një ekip prej tre profesionistësh, të cilët përgjigjen sapo mësojnë për një situatë bullizmi ose bullizmi kibernetik.
“Së pari, ata veprojnë si një filtër, për të njohur nëse është ngacmim sistematik. Ata më pas takohen me viktimën për mbështetje dhe ndihmë. Ata flasin edhe me ngacmuesit që ata të jenë të vetëdijshëm për veprimet e tyre dhe t’i ndryshojnë ato”, shpjegoi Christina Salmivali.
Finlanda konsiderohet si një nga vendet më inovative në Evropë dhe një vend me një nga sistemet arsimore më të mira në botë, sipas raporteve të PISA.
Dëshmi për efektivitetin e programit
Në Finlandë, përmes një studimi u vlerësua se metoda KiVa redukton bullizmin dhe viktimizimin dhe rrit motivimin, arritjet akademike, perceptimin e një klime pozitive në grup, si dhe redukton ankthin dhe depresionin.
Pas ndërhyrjes, 98 për qind e viktimave thanë se gjendja e tyre ishte përmirësuar.
Të dhënat nga më shumë se 1000 shkolla finlandeze treguan se pas vitit të parë të zbatimit të programit, ngacmimet dhe ngacmimet u reduktuan ndjeshëm.
Ky program fitoi Çmimin Evropian për Parandalimin e Krimit (2009), Çmimin për Politikën më të Mirë Sociale (2012) dhe Çmimet Kombëtare në 2008, 2010, 2011 dhe 2012./FolDrejt/
