Udhëheqësit e Afrikës Perëndimore kanë kërcënuar me veprime ushtarake kundër juntës në Niger, pasi ajo mori pushtetin në një grusht shteti javën e kaluar, shkruan BBC, transmeton Fol Drejt.
Udhëheqësit i dhanë juntës shtatë ditë për të rikthyer në detyrë presidentin Mohamed Bazoum, i cili po mbahet rob.
Më herët, junta paralajmëroi se do t’i rezistonte çdo “plani agresioni kundër Nigerit” nga fuqitë rajonale ose perëndimore.
Ndërkohë qindra mbështetës të grushtit të shtetit protestuan jashtë ambasadës franceze në kryeqytetin Niamey.
Udhëheqësit nga Ecowas, blloku i kombeve të Afrikës Perëndimore, mbajtën bisedime për krizën në kryeqytetin e Nigerisë Abuja të dielën për të diskutuar grushtin e shtetit të fundit – i cili pason pushtimet e ushtrisë në Mali dhe Burkina Faso fqinje.
Një deklaratë e lexuar pas samitit tha se Ecowas kishte “zero tolerancë” për grushtet e shtetit.
Blloku rajonal do të “merrte të gjitha masat e nevojshme për të rivendosur rendin kushtetues” nëse kërkesat e tij nuk do të përmbusheshin brenda një jave.
“Masa të tilla mund të përfshijnë përdorimin e forcës,” dhe shefat ushtarakë do të takohen “menjëherë” për të planifikuar një ndërhyrje, shtoi deklarata.
Përfaqësuesi Special dhe Shefi i Zyrës së Kombeve të Bashkuara për Afrikën Perëndimore dhe Sahel ishte në takim dhe tha se Ecowas kishte ndërmarrë veprime vendimtare sepse ngjarjet në Niger ishin shqetësuese.
“Nigeri po luan një rol kyç në luftimin e terrorizmit. Nëse Nigeri ndalon së luajturi këtë rol, kjo do t’u japë më shumë hapësirë dhe më shumë liri veprimi terroristëve për t’u zgjeruar në rajon,” tha Dr Leonardo Santos Simao për programin Newshour të BBC-së.
Ai shtoi se “asnjë negociatë zyrtare” nuk po zhvillohej midis Ecowas dhe juntës ushtarake të vendit.
Kjo është hera e parë që Ecowas ka kërcënuar me veprime ushtarake për të ndryshuar grushtet e shtetit që kanë ndodhur në rajon vitet e fundit.
Ai sanksionoi për herë të fundit ndërhyrjen ushtarake në vitin 2017, kur trupat senegaleze u dislokuan në Gambia për të detyruar sundimtarin afatgjatë Yahya Jammeh të largohej nga detyra pasi ai refuzoi të pranonte humbjen në zgjedhje.
Presidenti i Çadit, Mahamat Idriss Déby Itno, ka shkuar në Niamey për t’i thënë juntës të japë dorëheqjen, tha qeveria e Çadit.
Ai është lideri i parë i huaj që viziton Nigerin që nga grushti i shtetit dhe është takuar me nënkryetarin e juntës, gjeneralin Salifou Mody.
Është e paqartë nëse ai do të zhvillojë bisedime me gjeneralin Abdourahmane Tchiani, kreun e njësisë së rojeve presidenciale që e ka shpallur veten sundimtari i ri i Nigerit.
Udhëheqësit e Afrikës Perëndimore njoftuan gjithashtu zbatimin e menjëhershëm të një zone ndalim-fluturimi mbi Niger për të gjitha fluturimet tregtare, mbylljen e të gjithë kufijve tokësorë me vendin dhe vendosjen e sanksioneve financiare kundër juntës.
Përpara takimit të tyre, gjenerali Tchiani paralajmëroi Ecowas dhe vendet perëndimore pa emër që të mos ndërhyjnë.
“Ne i përsërisim edhe një herë Ecowas ose çdo aventurieri tjetër vendosmërinë tonë të vendosur për të mbrojtur atdheun tonë,” thuhej në deklaratën, e cila u lexua në TV.
Grushti i shtetit ka shkaktuar shqetësimin se Nigeri, një ish-koloni franceze, mund të drejtohet drejt Rusisë.
Presidenti i rrëzuar kishte punuar ngushtë me vendet rajonale dhe perëndimore për të luftuar islamistët militantë.
Burkina Faso dhe Mali u afruan më shumë me Rusinë pas grushtit të shtetit të tyre.
Në Niamey, disa nga protestuesit jashtë ambasadës franceze brohoritën “Rroftë Rusia”, “Rroftë Putini” dhe “Poshtë Franca”, raporton agjencia e lajmeve AFP.
Ata gjithashtu i vunë flakën mureve të kompleksit të ambasadës.
Franca nuk do të tolerojë asnjë sulm ndaj interesave të saj në Niger dhe do të përgjigjet në një “mënyrë të menjëhershme dhe të pazgjidhshme”, tha zyra e presidentit Emmanuel Macron në një deklaratë.
Grushti i shtetit të Nigerit është dënuar nga vendet perëndimore, por është mirëpritur nga lideri i grupit mercenar rus Wagner, Yevgeny Prigozhin, i cili thuhet se e ka përshkruar atë si një triumf.
“Ajo që ndodhi në Niger nuk është asgjë tjetër veçse lufta e popullit të Nigerit me kolonizatorët e tyre,” u citua të thoshte ai në një kanal Telegram të lidhur me Wagner, megjithëse komentet e tij nuk janë verifikuar në mënyrë të pavarur.
Në Mali, junta ka sjellë Wagnerin për ta ndihmuar atë të luftojë islamistët militantë.
Franca njoftoi tërheqjen e trupave të saj vitin e kaluar në mes të armiqësisë në rritje nga junta.
Më pas, ajo e zhvendosi selinë e saj ushtarake rajonale në Niger.
Në qershor, junta e Malit tha se 12,000 paqeruajtësit e OKB-së gjithashtu duhej të largoheshin pas një dekade të luftës kundër militantëve islamikë.
OKB ra dakord, duke thënë se tërheqja do të përfundonte deri në fund të vitit.
Të shtunën, Franca tha se kishte pezulluar të gjithë ndihmën për zhvillim dhe mbështetjen buxhetore për Nigerin. Bashkimi Evropian dhe SHBA kanë marrë një vendim të ngjashëm./FolDrejt/
