Është bërë më shumë se një vit që kur Komuna e Lipjanit ka filluar të lëshoj në veprim Zonën Ekonomike “Parku Industrial” në Qylagë. Zona Ekonomike në Lipjan është krijuar në vitin 2016 me një sipërfaqe prej 56 hektarësh. MINT dhe Komuna e Lipjanit ndër vite kanë realizuar marrëveshje për të finalizuar projektin e shumëpritur. Mirëpo, aty akoma nuk ka zbarkuar asnjë investitor.
Shkruan: Gëzim Olluri
Nga 2016-ta e deri më 2023-ën, janë arritur katër marrëveshje bashkëpunimi ndërmjet Komunës së Lipjanit dhe Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë për Zonën Ekonomike në Lipjan. Investimet nga ana e ministrisë janë bërë përmes Agjencisë për Investime dhe Përkrahjen e Ndërmarrjeve në Kosovë (KIESA).
Zona e cila parashihej si ambient i përshtatshëm dhe hapësirë strategjike për investime vendore dhe të huaja, nuk po rezulton si e tillë. Ndonëse priten investime sipas burimeve komunale, deri më tash nuk ka asgjë konkrete sa i përket ndonjë veprimtarie biznesore. Madje, zona po shndërrohet në ambient ku po hudhen mbeturina.
Brenda periudhës 2016-2023, duke llogaritur edhe marrëveshjen e fundit mes Lipjanit dhe MINT-it, shuma e mjeteve të investuara për Zonën Ekonomike “Parku Industrial” në Qylagë është 1 milionë e 589 mijë e 499 euro e 88 cent. Bazuar në të dhënat e vlerave përfundimtare sipas marrëveshjeve ministri-komunë, nga ana e Ministrisë së Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë (MINT), janë dhënë 1 milion 459 mijë e 499 euro 88 cent, kurse 130 mijë euro nga Komuna e Lipjanit.
Pavarësisht mjeteve të investuara e parashikimeve nga drejtuesit komunal se zona ekonomike do të jetë një pikë kyçe për investime, aktualisht po shfrytëzohet si hapësirë për hudhjen e mbeturinave nga më të ndryshmet. Sipas burimeve të brendshme nga “Fol Drejt”, përveç mbeturinave, brenda zonës ka edhe raste kur mbeturinat po digjen.
Kronologjia e marrëveshjeve
Nga MINT dhe KIESA, “Fol Drejt” ka arritur të sigurojë dosjen e dokumentacionit për Zonën Ekonomike “Parku Industrial” Qylagë – Lipjan, së bashku me të gjitha marrëveshjet bashkëpunuese ndërmjet ministrisë dhe komunës.
Marrëveshja e parë mes MINT-it dhe Komunës së Lipjanit është realizuar më 30 gusht 2016. Bazë marrëveshjes dhe kontratës, nga ana e ministrisë është bërë pagesa e shumës prej 128 mijë e 624 euro e 74 cent. Gjithashtu, Komuna e Lipjanit e ka financuar projektin me shumën prej 40 mijë eurosh.
Marrëveshja e dytë është finalizuar më 22 maj 2017. Për bashkëpunimin e dytë, ministria i ka kryer pagesat në vlerë prej 178 mijë e 392 euro e 87 cent. Po ashtu, Komuna e Lipjanit ka dhënë mjete financiare në vlerë prej 40 mijë eurosh.
Marrëveshja e tretë është arritur më 15 maj 2019, duke llogaritur aneks marrëveshjen më 29 dhjetor 2020 mes ministrisë e komunës. Bazuar në këtë marrëveshje, Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, e ka financuar projektin me 552 mijë e 482 euro e 27 cent. Ndërsa, Komuna e Lipjanit nga buxheti i saj i ka ndarë 50 mijë euro.
Marrëveshja e katërt është bërë më 6 shtator 2022, ndërmjet ministres Rozeta Hajdari dhe kryetarit të Lipjanit, Imri Ahmeti. Bazuar në marrëveshjen e fundit, ministria pritet të financojë zonën ekonomike në vlerë prej 600 mijë eurosh, por që deri tani ka qenë në fazën e prokurimit.
Sipas nenit 2, paragrafi 2, “Financimi i Projektit” bazuar në marrëveshjen e 6 shtatorit 2022 mes MINT-it dhe Komunës së Lipjanit thuhet: “Vlera e planifikuar nga Ministria për vitet 2022 dhe 2023 në total do të jetë deri në 600.000 mijë euro për realizimin e projektit/kontratës në “Parkun Industrial në Qylagë”.
Duke ju referuar web-faqes zyrtare komunale të Lipjanit, më 26 tetor të 2016-ës, kur edhe kishin filluar punimet, Kryetari i Lipjanit, Imri Ahmeti, theksonte: “Me realizimin e këtij projekti po rregullohet edhe infrastruktura bazike e kësaj zone, e cila mundëson ushtrimin e veprimtarive biznesore dhe e cila ofron kushte më të mira për investitorë të ndryshëm. Kjo zonë së shpejti do të ketë pamje tjetër, një pamje më të mirë dhe atraktive ku vit pas viti do të vendosen biznese. Ne besojmë fuqishëm që përmes zhvillimit të kësaj zone do të ketë impakt në zhvillim e gjithë komuna jonë”.
Nga niveli lokal, Valon Pacolli – drejtor për Ekonomi dhe Zhvillim në Komunën e Lipjanit, në gusht të vitit 2022, bënte thirrje për investime në atë zonë. “Po bëhen 14 ditë nga dita e publikimit të konkursit publik për vendosjen e bizneseve në Zonën e Licencuar Ekonomike – Qylagë. Inkurajojmë të gjitha bizneset e huaja dhe vendore që investimet e tyre t’i zhvillojnë në Parkun Industrial – Qylagë.”
Pacolli shtonte se ZE është njëra nga zonat me infrastrukturën më të sofisitikuar në nivel vendi. “Zona ekonomike – Qylagë e posedon infrastrukturën më të sofistikuar në nivel vendi për biznese. Afati i dhënies së parcelave në shfrytëzim është 99 vite, me përparësi do të trajtohen veprimtaritë prodhuese e përpunuese si veprimtari të cilat konsiderohen të rëndësisë së veçantë për Komunën e Lipjanit”.
Më 21 shtator të këtij viti, Valon Pacolli bëri me dije se pritet që të fillojnë punën tri veprimtari biznesore. “Gjatë ditës së sotme së bashku me investitorët e parë, vizitova zonën e licencuar ekonomike si Park Industrial – Qylagë. Kjo zonë ekonomike në brendësinë e saj i ka tri biznese të mirënjohura brenda dhe jashtë vendit, të cilat biznese pritet të ushtrojnë aktivitetin e tyre brenda këtij parku industrial. Të gjitha këto aktivitete janë aktivitete prodhuese dhe pritet që së shpejti të fillohet me punë për jetësimin e planeve të tyre biznesore”.
Më 10 shkurt 2022, Komuna e Lipjanit e ka publikuar dokumentin me të gjitha të dhënat rreth Zonës Ekonomike “Parku Industrial” Kërçevë-Qylagë. “ZE është e koncentruar në zonën kadastrale në Qylagë, në pjesën perëndimore të qytetit të Lipjanit dhe në pjesën veriore të Aeroportit Ndërkombëtar “Adem Jashari”. Kjo zonë gjendet në distancë prej 8.5 km nga Lipjani, 8 km nga Aeroporti dhe 22 km nga Prishtina. ZE kufizohet me fshatrat: Puturoc, Magure dhe Ribar i Madh”, thuhet ndër të tjera në përshkrimin e dokumentacionit.
Sipas të dhënave të dokumentit, ZE do të posedojë infrastrukturë rrugore e teknike, furnizim me energji elektrike, furnizim me ujë të pijshëm dhe industrial, furnizim me internet, telefon dhe kabllovik, si dhe të gjitha kushtet e tjera të nevojshme për zhvillimin e veprimtarive investuese.
Mediumi “Fol Drejt” ka dërguar kërkesë edhe në Komunën e Lipjanit për t’i pyetur nëse ka interesim për investime dhe nëse do të ndërmarrin masa për largimin e mbeturinave, mirëpo nuk kanë dhënë qartësime apo ndonjë përgjigjje.
