Ukrainasit që kishin shpëtuar për pak nga sulmi me raketa po trajtohen për lëndime të rënda.
Nga Bethan McKernan
Treni i evakuimit që duhej të mbërrinte në qytetin ukrainas të Kramatorsk të premten e kaluar ishte vonë.
Andrei Kovalov po qëndronte në platformën e zënë duke pritur për shërbimin që do ta çonte në perëndim, shumë larg luftimeve, të cilat janë në prag të përfshirjes së qytetit të tij të lindjes, Bakhmut në Donetsk. 45-vjeçari ishte në mesin e deri në 4,000 civilëve të tjerë në stacionin e trenit atë mëngjes duke ikur nga avancimi i trupave ruse në lindje të vendit. Stacioni ishte i nxehtë dhe i mbushur me njerëz, thanë dëshmitarët; të gjithë ishin të gatshëm të qëndronin në udhëtimin e gjatë me tren, nëse kjo do të thoshte të paktën ata mund të largoheshin.
Lufta arriti t’i gjente gjithsesi. Përpara se treni për në Dnipro të futej, dy raketa balistike shpërthyen mbi ndërtesën e stacionit hekurudhor, duke hedhur municione thërrmuese vdekjeprurëse – të paligjshme sipas ligjit ndërkombëtar për shkak të dëmeve pa dallim që ato shkaktojnë në një zonë të gjerë – në të gjithë hapësirën dhe sallën e bagazheve.
“E mbaj mend shumë qartë. Mendova se mund të dëgjoja një aeroplan dhe më pas u hodha në dysheme, “tha Kovalov nga shtrati i tij në spital në një spital të linjës së parë në rajonin e Dnipropetrovsk. Autoritetet ukrainase kërkuan që objekti mjekësor të mos identifikohej, pasi përdoret për trajtimin e viktimave civile dhe ushtarake.
“Minuta e parë ishte kaos total. Çadrat e reagimit emergjent morën flakë, makinat morën flakë. Kudo kishte gjak dhe tym. Pastaj njerëzit filluan të bërtasin që të gjithë të dilnin nga stacioni. Të gjithë vraponin. U përpoqa të vrapoja por rashë. Nuk e kuptova deri atëherë se kisha gjak mbi mua dhe vrima në trupin tim.”
Punonjësi i lëkurës mbeti i plagosur nga predha që i prenë shpatullën dhe i prenë të dyja këmbët. Atij iu dha ndihma e parë dhe u dërgua në spital, dhe mjekët atje shpresojnë se ai përfundimisht do të jetë në gjendje të ecë përsëri.
Lëndimet e Kovalovit janë shkatërruese dhe ai ende ka dhimbje të mëdha, por shpëtoi i gjallë; 57 persona u vranë në sulmin në Kramatorsk dhe 109 të tjerë u plagosën në një nga humbjet më të rënda të jetës në një incident të vetëm në luftën gjashtëjavore deri më sot. Asnjë ushtarë nuk ishte në stacion në kohën kur dy raketa të epokës sovjetike Tochka-U goditën zonën, zyrtarët ukrainas thanë: shumica e të pranishmëve ishin gra dhe fëmijë.
Pas sulmit, pamjet nga stacioni treguan vija gjaku mbi tokë dhe pirgje të mëdha bagazhesh të padeklaruara. Telefonat celularë binin nga çantat ndërsa familjet përpiqeshin të zbulonin nëse të dashurit e tyre kishin mbijetuar.
Shtylla e njërës prej raketave, e cila ra në bar jashtë pjesës së përparme të stacionit hekurudhor, ishte lyer me bojë të bardhë me një mesazh në rusisht: za detei – për, ose në emër të fëmijëve. Por Moska ka mohuar se ka kryer sulmin vdekjeprurës, duke pretenduar në vend të kësaj se forcat e armatosura të Ukrainës janë fajtorë. Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskiy, e quajti sulmin në Kramatorsk një akt të “të keqes që nuk ka kufij” .
“Nuk kam dyshim se Rusia e bëri këtë. I mbaj mend të gjithë njerëzit rreth meje. Dikush vdiq pikërisht para meje, “tha Kovalov. “Një grua po bërtiste dhe po tërhiqte zvarrë fëmijën e saj. Atij i mungonin pjesët e trupit. Më në fund arrita t’i dërgoja një mesazh nënës sime për t’i thënë se isha mirë. Ajo kishte telefonuar tashmë nëpër të gjitha morgjet në rajon duke më kërkuar mua.”
Familja e Volodymyr Vakulenko gjithashtu pati një arratisje të dhimbshme. Vakulenko, 67 vjeç, dhe gruaja e tij, Halyna, 63, ishin në stacionin e trenit për t’i dhënë lamtumirën nipit të tyre, gruas së tij dhe djalit të tyre dy vjeçar, ndërsa përpiqeshin të merrnin një tren për në qytetin perëndimor të Lviv.
I ndjerë klaustrofobik brenda sallës së ngarkuar të bagazheve, Vakulenko ishte kthyer jashtë për të pritur në makinë kur raketat goditën. Shrapnel i shpoi mushkëritë e tij dhe i humbi ngushtë zemrën, tha kirurgu i tij të martën, pas operacionit të dytë të suksesshëm të Vakulenkos.
Natalia, gruaja e nipit të tyre, u hodh mbi fëmijën e saj gjatë sulmit dhe u plagos lehtë, por anëtarët më të vegjël të familjes mundën shumë shpejt të largoheshin për në perëndim të vendit.
“Faleminderit zotit për mjekët. [Volodymyr] është këtu vetëm për shkak të tyre, “tha Halyna, duke fshirë lotët në shtratin e bashkëshortit të saj ndërsa i tregoi Guardian një nga copat e vogla dhe të dendura të metalit që mjekët hoqën nga zgavra e gjoksit të tij. “Fëmijët e vegjël të shtrirë të vdekur. Imagjinoni të jetoni 63 vjet vetëm për ta parë këtë,” tha ajo. “Atë ditë vinin dy trena, të gjithë e dinin se do të kishte shumë civilë. Rusët thonë se po na ndihmojnë. Faleminderit për këtë lloj ndihme.”
Kremlini është akuzuar nga organizatat e të drejtave të njeriut dhe hetuesit e krimeve të luftës për kryerjen e sulmeve ajrore dhe granatimeve që synojnë infrastrukturën civile në “operacionin e tij special ushtarak” që synon përmbysjen e qeverisë pro-perëndimore të Kievit. Ekzekutimet e përmbledhura, përdhunimet dhe torturat e civilëve në territorin që ajo kontrollon kanë tmerruar gjithashtu botën.
Sipas vlerësimeve të lëshuara nga Shkolla Ekonomike e Kievit të hënën, pothuajse 600 institucione arsimore dhe 205 objekte mjekësore janë dëmtuar, shkatërruar ose konfiskuar në pushtimin deri më tani.
Përveç sulmit ajror në stacionin e trenit të Kramatorsk plot me civilë të arratisur, Moska ka shënjestruar gjithashtu një maternitet në qytetin e rrethuar të Mariupolit , duke vrarë katër dhe duke çuar në një lindje të vdekur, ndërsa një sulm në një teatër u përdor si një strehë për bomba në i njëjti qytet besohet të ketë vrarë rreth 300 njerëz.
“Gjërat që po bëjnë rusët janë tronditëse dhe mizore. Është shumë më keq se viti 2014,” tha drejtori në spitalin që trajton Kovalov dhe Vakulenko, i cili ka menaxhuar objektin në tetë vitet që nga shpërthimi i konfliktit në Donbas.
Stafi i saj trajtoi 85 persona menjëherë pas incidentit në Kramatorsk. Shumica e pacientëve që atëherë janë transferuar në spitale të tjera anembanë vendit, por Kovalov dhe Vakulenko, së bashku me një grua thellësisht të traumatizuar që humbi fëmijën e saj në sulm, mbeten nën kujdesin e saj.
“Ne jemi mësuar të trajtojmë traumat, plagët e plumbave, copëzat nga minat dhe raketat,” tha ajo. “Por unë ende nuk e kuptoj se si njerëzit mund ta bëjnë këtë. Nuk e kuptoja atëherë dhe nuk e kuptoj tani”./FolDrejt/
