Të mbijetuarit e krimeve të kryera nga junta ushtarake e viteve 1970 në Argjentinë po luftojnë për të parë një prift të dalë në gjyq për rolin e tij të dyshuar në rrëmbimet dhe torturat kundër kundërshtarëve të regjimit, shkruan BBC, transmeton Fol Drejt.
Siç raporton Elena Basso nga San Rafael, rasti tregon se plagët e shkaktuara nga grushti i shtetit janë ende larg shërimit.
“Momenti kur pashë Franco Reverberin, priftin nga fshati im, të hynte, ishte momenti që mendova se do të vdisja”, kujton Mario Bracamonte.
Fakti që një klerik po e vizitonte në qelinë e tij të burgut në Argjentinën veriore nuk ishte aspak ngushëllim.
“Isha i shtrirë në dysheme, i lagur në gjak pas një nate torture. Ai hyri i veshur me uniformën e tij ushtarake dhe më shikoi në mënyrë të padurueshme. Nuk mund ta besoja.”
Mario Bracamonte ishte një nga mijëra argjentinasit që u rrëmbyen nga ushtarët pas grushtit të shtetit ushtarak më 24 mars 1976.
Junta ushtarake e udhëhequr nga Jorge Videla, e cila mori pushtetin, vuri në shënjestër këdo që kundërshtonte diktaturën dhe rreth 30,000 njerëz u vranë para tranzicionit në demokraci në 1983.
Mario, i cili në atë kohë ishte 28 vjeç, kishte përfunduar në syrin e ushtarëve për aktivizmin e tij të majtë.
Ashtu si mijëra të tjerë para dhe pas tij, ai u dërgua në një qendër klandestine paraburgimi, ku kundërshtarët e perceptuar të regjimit do të torturoheshin larg syve kureshtarë.
Shumë u vranë, disa në “fluturime vdekjeje”, gjatë të cilave viktimat do të drogoheshin dhe do të hidheshin nga helikopterët dhe avionët në det sa ishin ende gjallë.
Mario mbijetoi. Pasi u transferua në qendrat e tjera klandestine të paraburgimit në Mendoza dhe La Plata, ai u lirua më në fund më 4 mars 1977, pothuajse një vit pas arrestimit të tij.
Gruaja e tij Titi, e cila ishte mbajtur në qendrën e paraburgimit La Departamental në qytetin e tyre të lindjes, San Rafael, gjithashtu mbijetoi.
Ata janë të martuar që para se të arrestoheshin, por nuk folën për kohën e tyre në robëri as në publik dhe as me njëri-tjetrin deri në vitin 2010.
Atë vit, Franco Reverberi ishte thirrur për t’u paraqitur në një gjyq kundër ushtarëve të akuzuar për krime të kryera nën sundimin ushtarak, por jo si një nga të akuzuarit, por më tepër si dëshmitar.
Megjithatë, si pjesë e atij gjyqi, katër ish të arrestuar – mes tyre Mario Bracamonte – dëshmuan se At Franco Reverberi, një shtetas italian nga lindja, kishte qenë i rregullt në qendrën e paraburgimit klandestin.
Ata thanë se në vend që t’i ndihmonte të burgosurit, ai do t’i shikonte duke u torturuar, ndonjëherë duke mbajtur një Bibël ndërsa u thoshte se ishte vullneti i Zotit që ata t’u jepnin torturuesve të tyre informacionin që kërkonin.
Pas dëshmisë së katër ish-të arrestuarve, Franco Reverberi, i cili ka mohuar çdo shkelje, u akuzua në tetor 2010.
Ai nuk ishte anëtari i parë i klerit katolik që u akuzua për bashkëpunim aktiv me juntën ushtarake të Argjentinës.
Në vitin 2007, Christian von Wernich, një prift katolik që punonte si kapelan për policinë në provincën e Buenos Aires, u shpall fajtor për bashkëpunim në shtatë vrasje dhe dhjetëra rrëmbime dhe raste torture. Ai u dënua me burgim të përjetshëm.
Megjithatë, Franco Reverberi nuk u paraqit kurrë në gjykatë. Prifti hipi në një fluturim për në vendin e tij në maj 2011.
Pra, në kohën kur ai u thirr në qershor 2011 për të dhënë versionin e tij të ngjarjeve përpara një gjykate, ai ishte jashtë mundësive të gjyqësorit argjentinas.
Ai u vendos në Sorbolo, një qytet i vogël në veri të Italisë nga ku familja e priftit kishte emigruar kur ai ishte vetëm 11 vjeç.
Atje, ai kremton rregullisht meshën dhe shumë nga 10,000 banorët e qytetit nuk do të donin të flisnin për akuzat që janë ngritur kundër priftit.
Ilaria, një aktore me origjinë nga Sorbolo, thotë se ajo mësoi për akuzat vetëm në vitin 2021 duke dëgjuar një program radiofonik.
“Për mua ishte një tronditje dhe mendova se askush nuk e dinte. Kur fillova të pyesja përreth dhe kuptova se pothuajse të gjithë e dinin, u ndjeva edhe më keq: nuk e njihja më fshatin tim,” thotë 49-vjeçari.
Lorenza Ramazzotti thotë se disa janë mbledhur rreth priftit.
“Komuniteti është i ndarë”, shpjegon ish-mësuesja 69-vjeçare, duke shtuar se ajo vetë është e bindur se “nëse dikush është i pafajshëm, siç pretendon Reverberi, ai person nuk ikën”.
“Dhe nëse ai me të vërtetë ka kryer krime aq të neveritshme sa ato për të cilat akuzohet, pyes veten se si mund të vazhdojë të jetë prift me atë peshë në ndërgjegjen e tij,” shton ajo.
Studenti 25-vjeçar Manuel Furlan thotë se i erdhi “thellësisht i turpëruar” kur mësoi se “një person i akuzuar për ato krime, një prift, ishte me origjinë nga i njëjti fshat dhe jetonte aty”.
Furlan dëshiron të shohë Franco Reverberin të ekstradohet në Argjentinë, në mënyrë që ai të përballet me gjyqin “dhe të shpallet fajtor ose i pafajshëm”.
Argjentina ka kërkuar prej kohësh që prifti të kthehet në gjyq.
Por 85-vjeçari tanimë, i cili ka mbajtur gjithmonë pafajësinë e tij, ka luftuar me sukses një përpjekje për ta kthyer atë atje.
Ai e ka mohuar gjatë gjithë kohës se ka ikur në Itali për t’i shpëtuar drejtësisë, përkundrazi ka thënë se ka shkuar për një vizitë në vendin e tij dhe se nuk ka mundur të kthehet në Argjentinë për shkak të shëndetit të dobët.
Në vitin 2021, një kërkesë e dytë ekstradimi u bë nga avokati argjentinas Richard Ermili.
- Ermili thotë se provat që vendosin priftin brenda qendrës së paraburgimit janë “të forta”.
Kërkesa për ekstradim të vitit 2021 akuzon gjithashtu Franco Reverberin për përfshirje në vrasjen e José Guillermo Berón, një shtetas argjentinas 20-vjeçar i cili u zhduk në vitin 1976.
Në fillim të këtij muaji, ministri italian i drejtësisë nënshkroi këtë kërkesë të dytë ekstradimi, pasi ajo ishte miratuar nga gjykata më e lartë e Italisë.
Por avokati i Franco Reverberit kishte paraqitur tashmë një apel që do të thotë se procesi aktualisht mbetet i bllokuar në pritje të rezultatit të apelit.
BBC kontaktoi avokatin e Franco Reverberit për koment, por ende nuk ka marrë një përgjigje.
Për Mario Bracamonte, dita e ekstradimit të priftit nuk mund të vijë shpejt.
“Unë jam gati 80 vjeç, dua ta shoh në sy dhe ta pyes se ku janë trupat e aktivistëve të tjerë që u zhdukën”, thotë ai.
Është një ndjenjë e bërë jehonë nga Laura Berón.
Mbesa e aktivistit të zhdukur José Guillermo Berón thotë se shpreson që “drejtësia më në fund do të vihet në vend, edhe nëse ai kurrë nuk do të paguajë për dëmin e madh që ka shkaktuar, pasi ai ka jetuar pothuajse të gjithë jetën e tij pa u ndëshkuar plotësisht”./FolDrejt/
