Vetëm 7 ditë pas një incidenti të rëndë që ndodhi në një xhami të Podujevës, me ç’rast u rrah brutalisht një hoxhë nga fshati Lupç; në Prishtinë, Instituti për Siguri, Integrim dhe Deradikalizim (INSID), lansoi fushatën: MENDO!, që ka për synim sensibilizimin dhe mbrojtjen e të rinjve nga ekstremizmi i dhunshëm, shkruan Fol Drejt.
Sot në ceremoninë hapëse e cila u mbajt në ambientet e hotelit ‘Sirius’ në Prishtinë, të pranishëm ishin përfaqësues të qeverisë së Kosovës, përfaqësues ndërkombëtarë organizatash të huaja simotra, përfaqësues të Bashkësisë Islame të Kosovës, media dhe mysafirë të shumtë.
Në fjalën hyrëse Arbër Vokrri nga INSID tha se përgatitjet për këtë fushatë ka kohë që kanë filluar, ndërsa kanë shkëmbyer përvoja edhe me organizatat e huaja që veprojnë në vende të ndryshme të Evropës.
Zëvendëskryeministrja e Republikës së Kosovës znj. Emilia Rexhepi i përgëzoi organizatorët për lansimin e fushatës, ndërsa vuri në dukje që problemi mbetet ende aktual.
“Fëmijët tanë i ekspozohen çdo ditë këtij rreziku”, meqë indoktrinimi i tyre me ide të tilla, për t’i shndërruar në radikalë dhe ekstremistë të dhunshëm, është shumë i lehtë nëpërmjet rrjeteve sociale, vuri në dukje ajo.
Albert Berisha, themelues dhe drejtor i INSID, tha se në të kaluarën kishte qenë vet viktimë e diskursit radikal. Ndërsa rrëfeu eksperiencën e hidhur të shkuarjes dhe kthimit nga Siria, ai nënvizoi disa nga faktorët kryesorë, të cilët e kanë shndërruar Kosovën në një vatër të përshtatshme për rekrutimin e të rinjve për luftëra dhe konflikte, siç janë ato në lindjen e mesme.
“Kosova është një fushëbetejë e blerjes së shpirtrave” – tha Berisha, duke shtuar se ata që e kanë luajtur rolin e rekrutuesve, kanë shpëtuar pa u ndëshkuar nga institucionet e drejtësisë dhe për më tepër, jetojnë e veprojnë edhe sot e kësaj dite të lirë.
“Faktori Ideologjik, apo keqpërdorimi i fesë për arsye ideologjike”, pastaj “faktori politik” – ku kanë qenë të involvuara në mënyrë indirekte institucionet më të larta vendore, të sinkronizuara edhe me komunitetin ndërkombëtar në vend (ambasadat), në një mënyrë i kanë motivuar të rinjtë dhe rekrutuesit që të veprojnë krejt të lirë.
“Politikat e gabuara të cilat atëbotë janë ndërmarrë prej institucioneve, kujtojmë këtu thirrjen asokohe, të ish ministrit të punëve të jashtme, për me iu bashku ose me e përkrahë opozitën siriane, pastaj një lloj miratimi nga bashkësia ndërkombëtare dhe faktorë të tjerë” – tha Berisha.
Sipas tij, edhe faktorët ekonomik, humanitar, botkuptior-fetar etj, kanë ndikuar që numri i të rinjve që ua kanë mësyrë vendeve të lindjes si Siria dhe Iraku, të jetë kaq i lartë.
Sipas një raporti të publikuar nga Qendra Kosovare për Studime të Sigurisë (QKSS), (përkatësisht PAVE Publications: Online and Offline (De)radicalisation in the Balkans and MENA Region Synthesis Report), sentimenti fetar i pranishëm në shoqërinë kosovare, shfrytëzohet për të ndikuar në radikalizimin e të rinjve, një hap ky larg atij të ekstremizmit fetar.
“Në anën tjetër, radikalizimi fetar në Kosovë kryesisht i referohet fenomenit të luftëtarëve që iu bashkuan grupeve terroriste transnacionale në zonat e konfliktit në Siri dhe Irak, përfshirë ISIS-in. Nga 403 kosovarë që kanë udhëtuar në këto zona, 250 i janë bashkuar grupeve të tilla. Megjithatë, hulumtimet PAVE kanë treguar se izolimi dhe varfëria kanë kontribuar në radikalizimin fetar në Mitrovicë, ku mbi 50% e popullsisë është ekonomikisht joaktive. Podujeva, vendi tjetër i hulumtimit të PAVE, shquhet për manifestimin e kufizuar të ekstremizmit të dhunshëm të frymëzuar nga feja ose etno-politika, përkundër përbërjes multietnike dhe nivelit të varfërisë, kjo është edhe falë një qytetarie aktive roli i komuniteteve fetare që u mobilizuan vullnetarisht kundër ekstremizmit të dhunshëm.”
Megjithatë, përfaqësuesi i Bashkësisë Islame të Kosovës, Kryeimami Vedat ef. Sahiti, tha se duhet pasur kujdes pikërisht në përdorimin e leksikut që synon ta përshkruaj fenomenin e radikalizmit dhe ekstremizmit.
Sipas tij, radikalizmi, ekstremizmi dhe terrorizmi, nuk i përkasin asnjë feje, e aq më pak Islamit. Përdorimi i togfjalëshve krejt të gabuar, mjaft të përhapur edhe në media një kohë të gjatë, pas shpërthimit të konflikteve dhe luftërave në lindjen e mesme si: terrorizmi islamik, vetëm sa kanë përkeqësuar dhe vështirësuar luftën ndaj këtyre dukurive. Ai tha se BIK, ka bërë aq sa ka mundur për t’i luftuar këto dukuri, “duke organizuar konferenca, seminare dhe duke mbajtur ligjërata nëpër xhami!”.
Menaxheri i kampanjës Mërgim Rudari, për të pranishmit shpjegoi që kampanja e nisur sot, do të vijohet me disa video-intervista, me akterë të cilët kanë qenë viktima të fushatave radikalizuese, përkatësisht ish pjesëmarrës në luftërat e lindjes. Sipas Rudarit, ajo do të “shoqërohet” në dy gjuhët dhe do të synojë shtrirjen sa më të madhe në shoqëri.
Ndërkaq për drejtorin e INSID-it, Albert Berishën, synimet e kampanjës, sikundër edhe projekteve që do të synojë t’i realizojë ky institut, nuk përfundojnë vetëm me sensibilizimin e të rinjve me këtë rrezik, por edhe me identifikimin dhe dekonspirimin e atyre që financohen nga qarqe të dyshimta, për të nxitur, frymëzuar e radikalizuar për qëllime të tyre ideologjike të rinjtë e Kosovës./FolDrejt/
