Kreu i Kombeve të Bashkuara ka akuzuar kompanitë më të mëdha në botë të karburanteve fosile se po refuzojnë të braktisin një model biznesi në kundërshtim me mbijetesën njerëzore, pavarësisht se me vetëdije e vendosën botën në rrugën e një shkrirjeje klimatike dekada më parë, shkruan The Guardian, përcjell Fol Drejt.
Duke folur në samitin e liderëve të biznesit dhe politikës në Davos, sekretari i përgjithshëm i OKB-së, António Guterres, nisi një sulm të fortë ndaj kompanive kryesore të naftës në botë, shumë prej të cilave janë të përfaqësuara në takimin vjetor të Forumit Ekonomik Botëror në resortin zviceran.
Guterres tha se zbulimet e fundit se ExxonMobil e dinte që në vitet 1970 se produkti i saj kryesor ishte “pjekja e planetit tonë”, e bënë “naftën e madhe” të ngjashme me kompanitë e duhanit që dinin se pirja e duhanit çonte në kancer.
“Ashtu si industria e duhanit, ata shkelën me këmbë mbi shkencën e tyre. Big Oil tregoi gënjeshtrën e madhe… Dhe si industria e duhanit, përgjegjësit duhet të japin llogari,” tha ai.
“Sot, prodhuesit e karburanteve fosile dhe mundësitë e tyre janë ende në garë për të zgjeruar prodhimin, duke e ditur fare mirë se modeli i tyre i biznesit nuk është në përputhje me mbijetesën njerëzore. Kjo çmenduri i përket fantashkencës, megjithatë ne e dimë se shkrirja e ekosistemit është një fakt i ftohtë dhe i fuqishëm shkencor.”
Nevoja për të rritur përparimin në betejën globale për të parandaluar një rritje të temperaturës prej më shumë se 1.5 gradë Celsius ka qenë një nga temat e takimit të Davosit, por kreu i OKB-së tha se shumë nga premtimet e bëra nga kompanitë për të arritur emetimin zero të karbonit arriti në “larjen e gjelbër”.
Guterres tha se arritja e objektivave të klimës të rënë dakord nga komuniteti ndërkombëtar kërkon angazhimin e plotë të sektorit privat dhe pranoi se gjithnjë e më shumë biznese po bënin zotime për zero karbon.
“Por standardet dhe kriteret janë shpesh të dyshimta ose të turbullta. Kjo i mashtron konsumatorët, investitorët dhe rregullatorët me tregime të rreme. Ajo ushqen një kulturë të keqinformimit dhe konfuzionit.
Udhëheqësit e korporatave duhet të parashtrojnë plane të besueshme dhe transparente për të arritur zero karbon deri në fund të vitit, tha kreu i OKB-së, duke shtuar se mbështetja në kreditë e karbonit nuk përbënte ulje “reale” të emetimeve.
Çmimet e larta të energjisë të shkaktuara nga pushtimi rus i Ukrainës kanë bërë që disa vende të rritin përdorimin e qymyrit si një zëvendësues për gazin e shtrenjtë, por Guterres paralajmëroi se bota ishte në një garë kundër kohës për të frenuar emetimet e karbonit.
“Beteja për të mbajtur gjallë kufirin 1.5 gradë do të fitohet ose humbet në këtë dekadë. Në kohën tonë. Miqtë e mi, tani po humbet mundësia”.
“Ne duhet të veprojmë së bashku për të mbyllur hendekun e emetimeve. Për të hequr gradualisht qymyrin dhe për të shtuar revolucionin e burimeve të rinovueshme. Për t’i dhënë fund varësisë ndaj lëndëve djegëse fosile. Dhe për të ndaluar luftën tonë vetëshkatërruese kundër natyrës.”
Guterres tha se rivendosja e besimit do të thoshte “veprim kuptimplotë klimatik”, pasi ai u kërkoi vendeve të pasura të përmbushin angazhimin e tyre të financimit të klimës prej 100 miliardë dollarësh për të ndihmuar vendet në zhvillim – që përballen me peshën e madhe të emergjencës klimatike – për të përballuar krizën.
“Financat e përshtatjes duhet të dyfishohen. Dhe emetuesit më të mëdhenj – domethënë vendet e G20 – duhet të bashkohen rreth një pakti të solidaritetit klimatik, në të cilin ata bëjnë përpjekje shtesë në vitet 2020 për të mbajtur gjallë kufirin 1.5 gradë. /FolDrejt/
