Nga etiketimi dhe presioni i vazhdueshëm ndaj gazetarëve që operojnë në mediat e pavarura të Beogradit, nuk kursehen as gazetarët lokalë, të cilët kërkojnë më shumë se vetëm informacione të servirura nga autoritetet lokale. Në furinë mediatike ku shkëmbehen presione të ndërsjella ndërmjet pushtetarëve dhe mediave, mungon solidariteti gazetaresk, adresa për zgjidhjen e problemit janë shoqatat e gazetarëve. Gjithçka “përsëritet” nga niveli kombëtar në atë lokal, shkruan sot Danas, transmeton Fol Drejt.
Ndërsa artikulli i kushtohet klimës aspak të përshtatshme mediatike, shtron pyetjet themelore se pse mungon solidariteti nga kolegët që punojnë në mediat e afërta me pushtetin, a ka autocensurë dhe a ka dikush në Serbi që mund ta kryej këtë veprimtari në mënyrë normale.
Redaktorja e portalit Media e Lirë, Amela Bajroviq, vlerëson se “sjellja e vrazhdë e disa zyrtarëve ndaj gazetarëve ndonjëherë inkurajon disa qytetarë që t’i shprehin pakënaqësitë ndaj gazetarëve, duke i quajtur me emra fyes dhe duke iu shkruar mesazhe kërcënuese”.
– Problemet ekonomike dhe lufta për mbijetesë çojnë në autocensurën e gazetarëve, të cilën ata nuk e fshehin, madje flasin hapur për të – thekson Bajroviq dhe shton se asaj i duket se “disa probleme janë shumë më të dukshme në komunitetet më të vogla, ku gazetarët punojnë me krenari për disa parti politike.”
“Unë i quaj gazetarë, por reciprokisht e dimë se ata nuk janë, por zëdhënës të atyre partive.”
Bajroviq thekson se në këtë qytet një numër i vogël i mediave ngrenë tema për të cilat pushteti lokal heziton të flasë.
“Informimi, në pjesën më të madhe, reduktohet në ngjarje të përditshme dhe ka pak gazetarë që gërmojnë në thelbin e problemit. Arsyet janë të ndryshme dhe më së shumti varen nga ajo se për cilën kompani mediatike punojnë dhe cili është interesi i atyre që i financojnë. Thjesht varen nga donatorët” – thekson redaktorja e portalit Media e Lirë dhe thekson se “shënjestrimet e ndryshme, presionet ekonomike, pagat e parregullta dhe të ulëta, detyruan shumë që ta ndryshojnë këtë profesion”.
Ai posaçërisht thekson se mes gazetarëve ka “mungesë të mirëkuptimit dhe solidaritetit të ndërsjellë” dhe se kjo është pasojë e “frikës nga humbja e vendit të punës, mbijetesës së mediave dhe ndikimit të faktorëve të ndryshëm tek gazetarët”.
Salahudin Fetiq, redaktor i televizionit lokal Sanxhak, thotë se ai ka qenë në shënjestër të politikanëve dhe mediave të tjera.
Ai beson se “shënjestrimi duhet të ndahet nga thirrja e emrit apo pasojat për aktin e kryer, fjalën e folur”.
“Synimet po ndodhin në Sanxhak dhe Serbi, si nga politikanët ndaj mediave, ashtu edhe nga mediat ndaj politikanëve. Të dyja palët kanë fuqi dhe përdorimi i këtij pushteti për zgjidhjen e problemeve nuk është i diskutueshëm. Keqpërdorimi dhe persekutimi i kontestuar është i natyrshëm, sistematik dhe i vazhdueshëm” – thotë Fetiq dhe citon shembuj se myftiu i ndjerë Muamer Zukorliq ishte shpesh në shënjestër të mediave, “u bënë përpjekje për ta paraqitur atë si kriminel, faktor shkatërrues, rrezik për shtetin. “dhe kjo ka ndikuar që “ai, familja dhe bashkëpunëtorët e tij të rrezikohen rëndë”.
Ai përmend shembullin e kolegut të tij nga Sjenica, Edin Hamidovic, i cili u vra në rrugë në atë qytet dy vjet më parë, “për shkak të qëndrimeve të tij të shprehura publikisht” dhe “për shkak të kësaj, ai u kërcënua nga foltorja e parlamentit, dhe organet kompetente nuk bënë asgjë”.
“Çdo shënjestrim është i keq dhe i dëmshëm. Por fshehja pas synimeve të supozuara është gjithashtu një mënyrë e pasaktë për të shmangur pasojat për veprën dhe fjalën e folur. Në momentin që një gazetar fillon të bëjë llogaritë nëse do të publikojë diçka, duke pasur frikë nga sharjet apo sulmet, ai duhet të ndalojë së bëri këtë biznes. E njëjta gjë vlen edhe për politikanët” – përfundon Fetiq.
Nedžib Šehović, gazetar i Radio Sto plus (radio agjencia Beta), thotë se puna e gazetarëve në atë redaksi nuk do të ndikohet nga deklaratat e zyrtarëve shtetërorë dhe videot në televizion me frekuencë kombëtare, sado e frikshme të duket dhe kujton kohët kur bëheshin njoftime të tilla “dhe përgatitej publiku për vrasjen e gazetarëve dhe të disidentëve”.
“Ne kemi vite që jetojmë dhe punojmë në një mjedis të tillë, ndaj ndoshta jemi mësuar me shënjestrimin dhe presionin e përditshëm. Për këtë arsye nuk u kushtojmë më vëmendje shumë fenomeneve të tilla, që ndoshta nuk është gjë e mirë. Gazetarët duhet të lejohen të bëjnë punën e tyre lirisht dhe të informojnë publikun pa presion, veçanërisht ata që vijnë nga bartësit e pozitave më të rëndësishme” – beson Shehoviq.
Synimi i përhershëm i gazetarëve nga përfaqësues të qeverisë, media pro regjimit dhe analistët është “një kërcënim serioz për pavarësinë e medias, që mund të çojë në pasoja të tjera më të rënda”.
Kështu e sheh situatën aktuale në media Nedžad Smailagić, redaktor i portalit Sandžačke.rs.
Ai vlerëson se mediat e pavarura janë bërë cak i formave të ndryshme të presionit dhe frikësimit (kanosje verbale, kërcënime, fushata dhe ndjekje penale në bazë të akuzave të falsifikuara) për shkak të kritikave të tyre ndaj qeverisë.
“Nëse një gazetar etiketohet si “armik i shtetit”, ai përballet me diskriminim kur bëhet fjalë për aksesin në informacion, frekuentimi i tij në ngjarje apo biseda me burime është i kufizuar – thekson Smailagić dhe nënvizon se presioni ndaj gazetarëve “çon te vetja”, censura, sepse kur ndjen frikën e hakmarrjes nga të fuqishmit politikë apo ekonomikë, vendosin për autocensurë për të shmangur pasojat e padëshiruara”.
Smailagić pohon se shënjestrimi i mediave lokale në Sanxhak është “shumë më i vogël, në raport me ndikimin e mediave të rralla të pavarura që veprojnë në këtë zonë”.
Një pjesë e gazetarëve të cilët janë prononcuar për artikullin, kanë thënë se mediat pro pushtetit kultivojnë një politikë të ngjashme redaksionale, e ndërsa veç Danasit, Televizionit N1, portalit Nova si media opozitare, ato janë kundër edhe disa mediave lokale.
Klima e gazetarisë, nuk është aspak e përshtatshme sipas tyre, ndërsa kjo po ua vështirëson tejmase veprimtarinë./Marr me shkurtesa nga Danas/FolDrejt/
