Sjellja e Kinës pas pushtimit të Ukrainës nga Putini ka hapur mundësi të reja dhe disi të papritura për SHBA-në në Paqësor.
Marrëdhëniet midis SHBA-së dhe vendeve të ndryshme në Paqësor, të cilat dikur ishin të tensionuara, patën një shans për t’u përmirësuar, shkruan CNN, përcjell Fol Drejt.
Vetëm në muajt e fundit, Japonia është zotuar të dyfishojë shpenzimet e saj të mbrojtjes dhe të blejë armë me rreze të gjatë nga SHBA; Koreja e Jugut ka pranuar se stabiliteti në ngushticën e Tajvanit është kritik për sigurinë e tyre; Filipinet kanë njoftuar të drejta të reja aksesi për ushtrinë amerikane dhe po flasin për patrullime të përbashkëta në Detin e Kinës Jugore me Australinë, Japoninë dhe Shtetet e Bashkuara.
Këto mund të jenë ngjarjet më të mëdha dhe më të rëndësishme, por ato nuk janë aspak afër ngjarjeve të vetme në Paqësor që e lënë Kinën gjithnjë e më të izoluar.
Analistët besojnë se e gjithë kjo do të kishte ndodhur në një moment edhe pa luftën në Ukrainë, por lufta në Ukrainë, dhe veçanërisht mbështetja e heshtur e Kinës për Rusinë, ndihmuan në përshpejtimin e proceseve në Paqësor.
Një shembull i mirë është Japonia, një vend që, pas Luftës së Dytë Botërore, e kufizoi veten me kushtetutën e saj vetëm në zhvillimin e mbrojtjes. Tani ata po blejnë raketa me rreze të gjatë veprimi nga SHBA. Këto raketa mund të synojnë thellë brenda Kinës.
“Kam një ndjenjë të fortë urgjence sepse Azia Lindore mund të bëhet nesër ajo që është Ukraina sot,” tha kryeministri japonez Fumio Kishida në një konferencë të madhe të mbrojtjes në Singapor verën e kaluar.
Në dhjetor, Japonia vendosi të dyfishojë shpenzimet e saj të mbrojtjes, duke njoftuar blerjen e raketave që mund të synojnë shumë përtej territorit japonez.
“Japonezët sigurisht e kanë vënë re situatën në Ukrainë dhe kjo i ka bërë ata të ndihen më të prekshëm si komb,” tha John Bradford nga Shkolla e Studimeve Ndërkombëtare S. Rajaratman në Singapor.
Japonia është veçanërisht e ndjeshme ndaj Kinës.
Ushtria Çlirimtare Popullore ka vite që po rrit dhe modernizon forcat e saj. Pekini njoftoi të dielën se buxheti i tij ushtarak për vitin 2023 do të rritet me 7.2%. Është hera e parë në dekadën e fundit që ritmi i rritjes së buxhetit ushtarak është rritur për tre vjet radhazi.
Çështja e Tajvanit
Sigurisht, problemi më i madh në Lindjen e Largët është Tajvani, apo përvetësimi kinez i këtij ishulli. Ka frikë se një ditë Kina mund të bëjë atë që Rusia i bëri Ukrainës.
Autoritetet japoneze tani besojnë se paqja në ngushticën e Tajvanit është vendimtare për sigurinë japoneze. Nuk është në të vërtetë ndonjë gjë e re, por ajo që ka ndryshuar është sjellja e Japonisë.
Koreja e Jugut mendon në mënyrë të ngjashme.
“Paqja dhe stabiliteti në ngushticën e Tajvanit janë thelbësore për paqen dhe stabilitetin në Gadishullin Korean dhe janë të nevojshme për sigurinë dhe prosperitetin e rajonit në tërësi”, tha ministri i Jashtëm Jin së fundmi për CNN.
Në Seul, ata shqetësohen se nëse forcat amerikane tërhiqen në ndonjë konflikt me Kinën për Tajvanin, Koreja e Jugut do të duket e pambrojtur në sytë e Kim Jong-un në një Kore të Veriut të armatosur me armë bërthamore.
Kjo ka çuar në sugjerime se Koreja e Jugut po mbështetet më shumë në mbrojtjen e saj, duke përfshirë disa ide për të marrë armët e veta bërthamore.
Ndërkohë, Seuli dhe Tokio bashkëpunojnë së bashku për çështjet e mbrojtjes, duke përfshirë stërvitjet e përbashkëta detare me SHBA. Koreja e Jugut po sheh gjithashtu kërkesë në rritje për armët që prodhon, si tanke, obus dhe aeroplanë.
Filipinet janë të rëndësishme
Kohët e fundit, Koreja e Jugut nënshkroi një marrëveshje të madhe me Poloninë. Në muajin e fundit, ajo gjithashtu njoftoi se do të shesë 18 avionë të saj luftarakë në Malajzi. Filipinet gjithashtu blejnë aeroplanë dhe anije luftarake nga Koreja.
Të njëjtat Filipine bien dakord për patrulla të përbashkëta në Detin e Kinës Jugore me SHBA-në, Australinë dhe Japoninë. Manila gjithashtu vendosi t’i japë SHBA-së akses më të madh në objektet ushtarake. Analistët besojnë se pikërisht në rastin e Filipineve, Kina doli të ishte humbësja më e madhe.
Ish-presidenti Roberto Duterte nuk ishte një fans i SHBA-së dhe po kërkonte mënyra për të bashkëpunuar me Kinën. “Por Kina nuk tregoi kurrë ndonjë vlerësim për këtë dhe pasardhësi i tij, Ferdinand Marcos Jr., u tregua i gatshëm të punonte me SHBA-në dhe aleatët e saj”, shkruan CNN
“Bulizmi i vazhdueshëm i Pekinit, siç pamë me rojet bregdetare të Kinës që verbuan marinarët e rojes bregdetare në Filipine me lazer, vetëm sa ka ndihmuar aleancën më të fortë me Uashingtonin,” tha Blake Herzinger i Institutit Amerikan të Ndërmarrjeve, i cili merret me çështjet e mbrojtjes në Paqësor.
Për më tepër, CNN thekson se Singapori dhe Vietnami tani janë më të hapur për bashkëpunim me SHBA-në, sepse nuk duan dominimin e Kinës në kufijtë e tyre.
Një aleat kyç që nuk u anua me Amerikën
Megjithatë, një vend shumë i rëndësishëm dhe kyç nuk u anua me SHBA-në. India nuk e dënoi pushtimin e Putinit.
India është anëtare e Quad, një aleancë informale e përbërë nga SHBA, Japonia, Australia dhe India.
“Kur SHBA, Australia dhe Japonia u përpoqën të dënonin Rusinë në një deklaratë të përbashkët, India refuzoi…India argumentoi se Quad merret vetëm me sfidat e Indo-Paqësorit dhe duke qenë se Rusia nuk është në rajon, kjo temë nuk mund të zgjerohet. ” tha ai. Derek Grossman, analist i lartë i mbrojtjes në Rand Corporation.
“Quad tregon se si të silleni me Kinën,” shtoi ai./FolDrejt/
