Më shumë se 4.5 milionë njerëz kanë vdekur nga luftërat që nga sulmet terroriste të 11 shtatorit 2001 në ShBA dhe ky numër vazhdon të rritet, sipas një studimi të ri nga Universiteti Brown në Rhode Island, raporton Anadolu Agency, përcjell Fol Drejt.
Numrat nga projekti Kostot e Luftës u publikuan të hënën dhe shifrat gjatë dy dekadave të fundit që nga 11 shtatori janë tronditëse.
Raporti vlerësoi se rreth 1 milion njerëz (906,000-937,000) u vranë drejtpërdrejt nga luftërat në Afganistan, Irak, Pakistan, Siri, Jemen, Libi dhe Somali.
Përveç kësaj, më shumë se 3,5 milionë njerëz (3,588,000-3,716,000) vdiqën në mënyrë indirekte nga faktorë të lidhur me luftën si ekonomitë e dështuara, varfëria ekstreme, kequshqyerja dhe përhapja e sëmundjeve të tilla si kolera dhe fruthi.
Viktimat e mbledhura së bashku nga vdekjet e drejtpërdrejta dhe të tërthorta të luftës janë afërsisht midis 4.5 milionë në 4.6 milionë njerëz, me numrat që vazhdojnë të rriten nga konfliktet globale.
“Këto luftëra janë të vazhdueshme për miliona në mbarë botën që jetojnë dhe vdesin nga efektet e tyre”, thuhet në raport, i cili theksoi se gratë dhe fëmijët “vuajnë peshën kryesore të këtyre ndikimeve të vazhdueshme”.
Ndërsa projekti nuk ia ngarkon fajin ndonjë vendi të caktuar, ShBA-ja u përmend në mënyrë specifike për rolin e saj në shumë prej këtyre konflikteve të huaja pas 11 shtatorit, veçanërisht viktimat gjatë 20 e më shumë viteve të fundit në Afganistan.
“Megjithëse në vitin 2021 Shtetet e Bashkuara tërhoqën forcat ushtarake nga Afganistani, duke i dhënë fund zyrtarisht një lufte që filloi me pushtimin e saj 20 vjet më parë, sot afganët po vuajnë dhe po vdesin nga shkaqe të lidhura me luftën me ritme më të larta se kurrë më parë,” vazhdoi raporti.
Projekti Costs of War tha se nevojiten shumë më tepër kërkime për të mbledhur të dhëna më adekuate “për të udhëhequr ndërhyrjet për shpëtimin e jetës”.
“Më shumë studime janë të nevojshme mbi ndikimin e shkatërrimit të shërbimeve publike nga lufta, veçanërisht përtej sistemit të kujdesit shëndetësor, në shëndetin e popullatës”, shtoi raporti. “Dëmtimi i sistemeve të ujit dhe kanalizimeve, rrugëve dhe infrastrukturës tregtare si portet, për shembull, kanë pasoja të rëndësishme, por më pak të dukshme.”
Projekti u bëri thirrje gjithashtu qeverive në mbarë botën, përfshirë ShBA-në, të marrin përgjegjësinë për riparimin e dëmeve të shkaktuara nga këto luftëra.
“Reparacionet, edhe pse jo të lehta apo të lira, janë të domosdoshme”, përfundon studimi. /FolDrejt/
