Plani i shkëmbimeve të territoreve mes Kosovës dhe Serbisë po merr kundërshtime gjithandej. Alternativa e kursit konfrontues të dy armiqve nuk shihet në horizont, shkruan fillimisht prestigjiozja zvicerane “Neue Zürcher Zeitung”.
Duke e nisur shkrimin me urën e Ibrit në Mitrovicë, që në vend të bashkojë, ndërtimi i saj prej çeliku, blloqet e betonit për automjetet dhe dy veturat e KFOR-it të vendosura aty tregojnë për simbolin e saj të ndarjes dhe jo të bashkimit.
“Në shikim të parë ura është kufiri mes pjesës veriore të banuar me serbë dhe pjesës jugore të banuar me shqiptarë,” përcjell foldrejt.com.
Pasi tregohet tarifa 100 përqind për produktet serbe, e ardhur si pasojë e fushatës serbe kundër njohjes ndërkombëtare të Kosovës, media tregon se thuajse çdo ditë serbët mblidhen për të protestuar kundër kësaj pase.
Administrata lokale e Mitrovicës veriore vetëm para pak vitesh lajmëroi përsëri që të bashkëpunojë me Prishtinën, përcjell foldrejt.com.
Rënia e tabuve
Kur flitet për shkëmbimin e territoreve, edhepse nuk bëhet mjaft e ditur prapaskena, nënkuptohet që veriu i Kosovës do shkëmbehet me Luginën e Preshevës. Por kjo përveç që po has në kundërshti te serbët dhe shqiptarët, shfaq frikë edhe te ndërkombëtar duke shikuar nga Maqedonia dhe Bosnja.
“Papritur, kjo do kthente në ridiskutim kufijtë e Ballkanit,” përcjell foldrejt.com.
Gazetarët zviceranë kanë marrë në intervistë edhe gazetaren serbe të Mitrovicës veriore Milica Andric, e cila thotë se “Kosova nuk është shtet multi etnik, sëpaku për ne” dhe se “vendimet e seancave gjyqësore nuk përkthehen në dy gjuhë”.
Andric më tej thotë se nuk sheh perspektivë për të ardhmen e serbëve në Kosovë, dhe se “nëse ndonjëherë do kishte fëmijë” nuk e dijë nëse do i rriste në Kosovë.
“Kush ka para blen apartamente në Serbi,” thotë më tej ajo.
Në rast se ndodh shkëmbimi i territoreve, atëherë emigrimi i serbëve nga enklavat e tyre në jug do ishte edhe më i madh.
Më tej media zvicerane kujton dhunën e shpeshtë në veriun e Kosovës, vrasjen e pazbardhur të politikanit të pavarur nga Beogradi Oliver Jovanovicit dhe e gjithë kjo ka shtuar frikën për një dhunë të re.
Shqiptarët më optimistë
Në artikull është intervistuar edhe shqiptari Lulzim Peci, i cili punon në fabrikën Kipred.
“Është një dinamikë e re, ku ne përherë të parë ndodhemi në ofansivë,” thotë Peci.
Zëri i shqiptarëve është më optimist dhe në përkrahje të qeverisë sa i takon krijimit të ushtrisë dhe ngritjes së tarifës kundrejt mallrave serbë.
Serbët e Kosovës më shumë kontrollohen nga Lista Srpska e cila shihet si kolona e pestë e Beogradit. Për këtë shqiptarët kanë frikë themelimin e asocacionit të komunave serbe, kurse serbët akuzojnë shqiptarët se ata nuk zbatojnë marrëveshjen. Një student nga Estonia rreth kësaj bën një krahasim interesant.
“Në Estoni ka 25 përqind rusë. Ata kanë më pak të drejta kushtetuese sesa serbët me shtatë përqind këtu. Gjithsesi, rusët janë më të integruar.”
Por Kosova nuk është Estoni dhe sesi duhet të krijohet shteti multi-etnik, nuk e dijë as Prishtina saktë.
Sa i takon ndarjes së Kosovës Peci thotë se ajo nuk ka mbështetje dhe nuk e kupton politikë e Hashim Thaçit. Në anën tjetër, media zvicerane thekson se Frederica Mogherini kërkon me çdo kusht të arrijë sukses në fund të mandatit të saj dhe ka kërkuar rënien e tabuve gjatë bisedimeve mes palës shqiptare dhe serbe.
Si do shkojë më tej?
Hapi i parë është kërkesa e vijueshme e heqjes së tarifës 100 përqind nga Kosova. Por në këtë pikë duket akoma i palëvizur vendimi i kryeministrit Ramush Haradinaj.
Qytetarët e Kosovës duket se e mbështesin Haradinajn, kjo edhe për shkak se janë të lodhur me politikën europiane. Kosova është i vetmi vend në rajon që nuk i janë liberalizuar vizat, pavarësisht plotësimit të kushteve.
“Më e mundur është që SHBA të ndikojë mbi Prishtinën. Prej kur Uashingtoni kërkoi largimin e tarifave 100 përqind, ju refuzua viza amerikane Haradinajt. Kjo është një shenjë. Por do ishte vetëm hapi i parë. Mbetet akoma e lartë nevoja për ura të reja mes shqiptarëve dhe serbëve,” shkruan në fund NZZ./Foldrejt.com
