Mediat gjermane shkruajnë se Perëndimi di pak për presidentin e sapozgjedhur të Malit të Zi, Jakov Milatoviq. Dihet se ai është ekonomist, i ri në politikë dhe se ka mbështetjen e kampit serb, përcjell Fol Drejt.
Agjencia gjermane e lajmeve dpa shkruan se ekonomisti Jakov Milatoviq, i cili mbështetet nga kampi pro-serb, fitoi zgjedhjet presidenciale në Mal të Zi.
Milatoviq është afër Kishës Ortodokse Serbe, e cila kontrollohet nga Beogradi”. Ai ishte ministër i ekonomisë në qeverinë jetëshkurtër pro-serbe nga dhjetori 2020 deri në prill 2021. Pas rënies së këtij kabineti, ai dhe të tjerët themeluan partinë e re “Evropa Tani!”, e cila mbron hyrjen e Malit të Zi në BE, por në të njëjtën kohë dëshiron lidhje të ngushta me Serbinë.
Properëndimori Milo Gjukanoviq, i cili përcaktoi politikën e vendit për më shumë se tre dekada, humbet pozitën e tij të fundit në pushtet me këtë disfatë. Më shumë se dy vjet më parë, partia e tij DPS u mund në zgjedhjet parlamentare nga një koalicion i partive pro-serbe dhe reformiste.
Gjukanoviq e udhëhoqi ish-republikën jugosllave drejt pavarësisë në vitin 2006 dhe drejt NATO-s në vitin 2017. Në të njëjtën kohë, sundimi i tij është kritikuar vazhdimisht për korrupsion dhe nepotizëm”, shkruan dpa në një tekst që raportohet nga një numër i madh i mediave gjermane, shkruan DW.
Rezervisti Milatoviq fitoi
Frankfurter Rundschau shkruan se “në Perëndim dihet kryesisht pak për Milatoviqin, i cili iu bashkua politikës vonë. Ai punoi në Bankën Kombëtare të Malit të Zi, Deutsche Bank dhe Bankën Evropiane për Zhvillim në Bukuresht.
Kur DPS e Gjukanoviqit iu desh të hynte në opozitë për herë të parë në vitin 2020, kryeministri Zdravko Krivokapiq solli në kabinetin e tij një bankier jopartiak si Ministër i Ekonomisë. Koalicioni u shemb në pranverën e vitit 2022.
Megjithatë, Milatoviq përjetoi një rritje të popullaritetit me reformën tatimore që ai hartoi së bashku me ministrin e atëhershëm të financave Milojko Spajiq: duke ulur kontributet e sigurimeve shoqërore, të ardhurat mesatare neto u rritën me pothuajse një të tretën. Kritikët e akuzuan atë se pasojat e nënfinancimit të sistemit të sigurimeve shoqërore duhet të përballohen përfundimisht nga shteti.
Por kur dy ish-ministra themeluan lëvizjen “Evropa Tani” në vitin 2022, ajo fitoi menjëherë asamblenë e kryeqytetit Podgoricës në zgjedhjet lokale. “Evropa Tani” fillimisht propozoi liderin e partisë së saj Spajiq si kandidat presidencial. “Vetëm kur Spajiq dështoi për shkak të pasaportës së tij serbe, Milatoviq hyri në garë si kandidat rezervë”, shkruan Frankfurter Rundschau.
Frika nga ndikimi i Serbisë, Kishës Ortodokse Serbe dhe Kremlinit
Të dielën ka përfunduar “sfida emocionuese presidenciale në Mal të Zi”, shkruan Austrian Standard dhe presidentit të ardhshëm të Malit të Zi, Jakov Milatoviq, ku thuhet se “linja e tij politike është e paqartë”.
“Partia e tij Evropa Tani, e cila promovon tema populiste si pagat më të larta dhe prosperitet më të madh, u themelua vetëm vitin e kaluar. Milatoviq tha se ai do të jetë politikani që do ta sjellë Malin e Zi në BE. Por pak dihet për qëllimet e tij gjeopolitike. Jo vetëm në Mal të Zi, por edhe në BE dhe ShBA, forcat properëndimore janë të shqetësuara se nën ndikimin e Milatoviqit, Mali i Zi mund të vinte nën ndikimin e shtuar të Serbisë, por indirekt edhe të Kremlinit”.
Duke deklaruar se rreth një e treta e qytetarëve malazezë e identifikojnë veten si serbë, autori Adelhajd Velfl shkruan se “Milatoviqi nuk mori kurrë një qëndrim të qartë për çështje të ndjeshme, përkatësisht marrëdhëniet ndaj Serbisë dhe Rusisë dhe rolin e Kishës Ortodokse Serbe”.
“Fakti që ai mbështetet gjithashtu nga ekstremistët shovinistë etnikë serbë si Vojisllav Sheshel, shqetëson disa vëzhgues,” vëren Standard.
“Frika nga ndikimi i presidentit serb Aleksandër Vuçiq, i Kremlinit dhe i Kishës Ortodokse Serbe politikisht aktive, e cila vitet e fundit ka tërhequr gjithnjë e më shumë fijet në Mal të Zi – dhe kundër së cilës DPS dhe Gjukanoviq luftuan me të gjitha mjetet”.
Në fund, Standard shkruan se “qeveria në largim ka kufizuar edhe kompetencat e presidentit (Milo Gjukanoviq), gjë që u kritikua edhe nga Komisioni i Venecias”. Dhe për kryeministrin në largim Abazoviq, Velfl shkruan se “ai konsiderohet si një politikan i lehtë, i cili u instrumentalizua shumë nga Vuçiq dhe kryeministri shqiptar Edi Rama”. /FolDrejt/
