Në ditët në vijim, institucionet e Bashkimit Evropian, me mbështetjen e liderëve të BE-së, do të ndërmarrin hapat e parë drejt zbatimit të Marrëveshjes së Ohrit të arritur ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, ka thënë së fundmi zëdhënësi i Komisionit Evropian (KE) Peter Stano për agjencinë Beta në Bruksel, transmeton Fol Drejt.
Shefi për Politikë të Jashtme i BE-së Josep Borrell, ka thënë se Beogradi dhe Prishtina janë të obliguar kontraktualisht të zbatojnë Marrëveshjen e Ohrit dhe Aneksin, dhe ka bërë të qartë se nëse nuk e bëjnë këtë, atëherë do të braktisin rrugën drejt Bashkimit Evropian (BE).
Stano përkujtoi se Borel kishte deklaruar se do t’i “këshillojë të dyja palët në kryerjen e detyrave” në zbatimin e Marrëveshjes për rrugën drejt normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, përfshirë aneksin zbatues.
Zëdhënësi i KE-së nënvizoi se “tashmë do të jenë në rrezik reputacioni dhe besimi ndërkombëtar ndaj Kosovës dhe Serbisë, ndaj duhet të tregohen si partnerë të besueshëm për BE-në dhe prandaj është e nevojshme të zbatohet ajo që është premtuar”.
Ai theksoi se dispozitat e marrëveshjes dhe aneksit do të inkorporohen në kapitullin 35 të negociatave BE-Serbi për anëtarësim dhe programin e Grupit Special të BE-së për normalizimin me Kosovën.
“Kjo do të thotë”, bëri të ditur ai, “që të dyja palët do të jenë të detyruara kontraktualisht t’i zbatojnë këto dispozita nëse duan të përparojnë drejt BE-së dhe moszbatimi do të thotë braktisje e rrugës drejt Bashkimit Evropian”.
Stano theksoi se javën e kaluar Boreli i ka informuar liderët e BE-së për bisedimet në Ohër dhe ka thënë se Kosova dhe Serbia tani duhet ta vënë në praktikë atë për të cilën kanë arritur marrëveshje.
Dhe, siç theksoi ai, Borel edhe një herë tha se çdo spekulim për nënshkrimin apo vlefshmërinë e marrëveshjes së Ohrit është i pavlefshëm dhe gjithçka që ka ndodhur në dialogun e deritanishëm ka dëshmuar se rëndësia e marrëveshjes matet “me shkallën e zbatimit të saj, jo me nënshkrim”.
Përfaqësuesi i lartë i BE-së tha se “e ka bërë shumë të qartë se marrëveshja e Ohrit është e detajuar, se ajo duhet të zbatohet dhe se nuk ka vend për të zgjedhur atë që kërkohet dhe çfarë jo”.
Përfaqësuesi i Borelit për media tha se të enjten e kaluar liderët e BE-së i kanë bërë thirrje Kosovës dhe Serbisë që shpejt dhe me mirëbesim të përmbushin detyrimet e tyre të marra në takimin e Ohrit dhe theksoi se “Kosova dhe Serbia janë zotuar plotësisht të zbatojnë të gjitha pikat e marrëveshjes bashkë me aneksin”.
BE-ja do të ndihmojë, por nuk është ajo që do të propozojë zgjidhje specifike
Beta i kërkoi Stanit të thotë se çfarë do të thotë i dërguari i posaçëm i BE-së Miroslav Lajçak, i cili deklaroi se “duhet të fokusohemi dhe të fillojmë me çështjet që Serbia dhe Kosova mund t’i bëjnë menjëherë”.
Zëdhënësi i Borelit u përgjigj se “të dyja palët e dinë shumë mirë se çfarë duhet të bien dakord dhe zbatojnë sepse e kanë pranuar shprehimisht në marrëveshjen e Ohrit dhe BE-ja sigurisht që do t’i ndihmojë, por nuk është BE ajo që do të propozojë zgjidhje specifike, ndërsa detyrimet janë thënë qartë”.
“Dhe të dyja palët e dinë”, shtoi ai, “që do të ketë pasoja shumë të pafavorshme nëse kjo nuk bëhet, sepse është pjesë e marrëveshjes, ashtu siç do të ketë pasoja shumë të favorshme nëse marrëveshja nuk zbatohet”.
Borel u tha gazetarëve se “në aneksin e marrëveshjes, thuhet qartë se Kosova merr përsipër të angazhohet menjëherë për themelimin e Asociacionit/Bashkësisë së Komunave Serbe”, ekipi negociator i Beogradit hartoi një propozim për statusin e Asociacionit.
Por nëse Prishtina po bën diçka për përtej këtij qëllimi? – u pyet Stano, dhe ai u përgjigj se pala kosovare e njeh shumë mirë mënyrën e arritjes së marrëveshjes. Po ashtu e njeh zgjidhjen për Komunitetin/Asociacionin e Komunave me shumicë serbe.
Dhe, siç saktësoi ai, “BE-ja e ka paraqitur plotësisht qartë në marrëveshjen dhe aneksin e Ohrit dhe janë dy palët ato që duhet ta zbatojnë”. BE-ja ka ofruar një platformë për dialog dhe gjithçka duhet të zbatohet në këtë kuadër”.
Beta u kërkoi burimeve diplomatike të BE-së të shpjegojnë nëse fakti që forca udhëheqëse politike e serbëve në Kosovë, Lista Serbe, refuzoi të marrë pjesë në zgjedhjet e planifikuara lokale, shihet si problem për hapat e parë drejt formimit të Asociacionit, duke kërkuar që të formohet ai dhe fillimisht të tërhiqet Policia Speciale Forcat e Prishtinës nga veriu i Kosovës.
Diplomatët në BE u përgjigjën se “BE-së i vjen keq që Lista Serbe nuk e shfrytëzoi të drejtën e saj demokratike për të marrë pjesë në zgjedhjet komunale”, por ata gjithashtu theksuan se ishte “një çështje e brendshme, padyshim politike, e vetë serbëve të Kosovës, një çështja e përcaktimeve dhe lëvizjeve demokratike”.
“Nëse Lista Serbe beson se nuk duhet të shkojë në zgjedhje, kjo është çështje e saj, por detyrimet nga Marrëveshja e Ohrit mbeten, ato duhet të zbatohen me marrëveshje”, thuhet në përgjigjen e dhënë ndaj Betas.
Të gjitha çështjet e hapura duhet të diskutohen dhe të gjenden zgjidhje për to
Diplomatëve në Bruksel iu kërkua t’i referohen deklaratës së Borelit se “është obligim i Kosovës që të vendosë zgjidhje dhe garanci specifike për një nivel të vlefshëm për vetëqeverisjen e komunitetit serb në Kosovë”, d.m.th se cilat parime janë vendosur nëse Asociacioni do të ketë kompetencë ekzekutive, apo jo.
Përgjigja ishte se “duhet zgjidhur patjetër me dialog, sepse të gjitha çështjet e hapura duhet të diskutohen dhe të gjenden zgjidhje për to”. Prishtina dhe Beogradi do të arrijnë atje dhe “BE-ja do t’iu ndihmojë në çdo gjë”.
Vërejtjes së Betës se edhe Prishtina dhe Beogradi në Ohër u angazhuan për zgjidhjen e problemit të personave të pagjetur, por që nuk u përmend çështja shumë e dhimbshme e rreth 200 mijë serbëve të internuar, refugjatë nga Kosova dhe pronat e tyre, burimet diplomatike në Bruksel reaguan. “Gjithçka që është problem i hapur, dhe të dyja palët e vendosin në tryezën e dialogut, duhet të zgjidhet, edhe pse në marrëveshjen e Ohrit nuk thuhet shprehimisht”.
Sepse, përfunduan ata, vetëm zgjidhjet për të gjitha çështjet e hapura do të japin rezultatin përfundimtar të dëshiruar, që është normalizimi i marrëdhënieve mes dy palëve./FolDrejt/
