Pamjet prekëse që shohin njerëzit në Perëndim janë pak a shumë këto; një gjyshe e lidhur me një xhaketë të trashë kundër të ftohtit, qëndron duke qarë para shtëpisë së saj prej druri, që digjet nga një raketë e lëshuar nga forcat ruse. “Ata shkatërruan gjithçka!”, shprehet ajo teksa i rrjedhin lotët. “S’ka mbetur asgjë”. Por ky është kanali televiziv i kontrolluar nga qeveria ruse, Rossiya24 dhe sipas kësaj media, janë ushtarët ukrainas që sulmojnë fshatin e saj dhe jo rusët.
Nga Jill Dougherty
Korrespondenti rus i quan ata “nacionalistë”. Në raportime të tjera ata quhen “neo-nazistë”, “fashistë” ose “narkomanë” që përdorin civilët si “mburoja njerëzore”.
Pothuajse të gjitha raportet për konfliktin vijnë nga rajoni separatist i Donbasit në lindje të Ukrainës, veçanërisht dy “republikat e vetëshpallura popullore” të Donetskut dhe Luhanskut, kryesisht entitete rusisht-folëse që Rusia i njohu si shtete të pavarura më 21 shkurt.
Ky ishte shkaku për pushtimin e Ukrainës nga Rusia, duke i dhënë Moskës pretekstin për të pushtuar, duke pretenduar se nuk kishte zgjidhje tjetër veçse t’i “mbronte” ata nga sulmi i afërt nga Ukraina, një akuzë që Ukraina e mohon fuqishëm.
Ashtu siç thuhej edhe në transmetimet televizive: “Denazifikimi ishte i mundur vetëm me një operacion ushtarak”.
Në transmetimet ruse, lufta në pjesën tjetër të Ukrainës, lufta që shumica e njerëzve në mbarë botën po dëshmojnë, është injoruar kryesisht – rrënojat e Mariupolit të mbetura pas bombardimeve ruse; skeletet e djegura të shtëpive dhe ndërtesave në Kharkiv, Chernihiv, Kherson, Zhytomyr dhe qytete të tjera të shkatërruara nga sulmet ajrore ruse; lagjet e banuara në kryeqytetin Kiev, së bashku me banorët e tyre të tronditur dhe të gjakosur që ikin nga granatimet ruse – pothuajse asnjë nga këto nuk shfaqet në TV rus.
Raportimet gazetareske janë emocionale, shpesh të mbushura me akuza dhe kërcënime të zemëruara.
Në një nga emisionet më të njohura të bisedave ruse, drejtuesi, Vladimir Solovyov, kundërshton Evropën dhe Shtetet e Bashkuara, në një moment duke tallur edhe raportimet e mediave amerikane se presidenti rus Vladimir Putin, gjoja, nuk është duke u informuar nga ndihmësit e tij për atë që në të vërtetë po ndodh në Ukrainë.
“Ju nuk e dini ende se çfarë përgjigje po ju përgatisim, nuk e dini se ku po shkon kjo dhe vërtet nuk do t’ju pëlqejë, shokët tanë amerikanë!
Putin, gjithashtu, ka përdorur një gjuhë më të ashpër dhe emocionale në paraqitjet e tij televizive ndërsa takohet me Këshillin e tij të Sigurimit në diskutime virtuale të ngjashme me Zoom, ose personalisht, me një anëtar të kabinetit të tij të ulur në skajin e kundërt të një tavoline të gjatë për të shmangur çdo mundësi për t’u infektuar me Covid.
Perëndimi ka një qëllim, tha ai në një fjalim: “Shkatërrimin e Rusisë”. Por çdo popull, dhe veçanërisht populli rus,” siguroi ai shikuesit e tij, “gjithmonë do të jetë në gjendje të dallojë patriotët e vërtetë nga llumrat dhe tradhtarët dhe thjesht do t’i pështyjë ata, si një mushkonjë që do të fluturonte në gojën e tyre”. Megjithatë, në botën e mbyllur të propagandës ruse, emocionet e larta nuk mund të kompensojnë gjithmonë mungesën e konsistencës logjike. Putin pretendon se Ukraina nuk është me të vërtetë një vend, por një pjesë historike e Rusisë. Ukrainasit dhe rusët, siç e përshkroi ai në një traktat që botoi verën e kaluar, janë një popull. E megjithatë, në luftën që ai vetë urdhëroi, rusët po vrasin ukrainasit e tyre “vëllezër”.
Të spërkatura nëpër buletinet e lajmeve janë videoklipe të shkurtra që synojnë të nxisin mbështetjen për sulmin ndaj Ukrainës: të rinjtë e etur vrapojnë në një formacion që, nga lart, shkruan shkronjën “Z”, simboli jozyrtar i ofensivës së Rusisë kundër Ukrainës, i pikturuar pothuajse në çdo tank në zonën e luftës. Në një video tjetër “tubim rreth flamurit” që përmban citate të shkurtra nga njerëz që duken si rusë të zakonshëm, një burrë thotë “Unë mbështes presidentin tonë!” Një tjetër shpall: “Unë mbështes plotësisht politikat e presidentit tonë për të mbrojtur popullin tonë!” Një tjetër ende thotë me errësirë ”Ne nuk duam që NATO të na afrohet.” Folësi i fundit lutet: “Le të mblidhemi!”
Sipas një ligji të miratuar më 4 mars, është e paligjshme ta quash luftën “luftë” ose ta përshkruajmë atë si “sulm” ose “pushtim”. Shkelësit mund të dënohen me deri në 15 vjet burg, ashtu si edhe organizatat e lajmeve që shpërndajnë çdo gjë që konsiderohet “lajm i rremë” në lidhje me “operacionin” ose ushtrinë ruse. Thjesht, nuk ka asnjë pikëpamje të kundërt të luftës për t’u parë apo dëgjuar në masmediat ruse. Protestat në rrugë kundër luftës që shpërtheu në të gjithë Rusinë në javët e para të luftimeve, në të cilat më shumë se 15,000 njerëz u arrestuan ose u arrestuan, nuk shfaqen kurrë në TV shtetëror. Oficerët e policisë arrestojnë një protestues në qendër të Moskës më 13 mars — por asnjë kundërshtim ndaj luftës nuk shfaqet në TV shtetëror rus.
Bllokada e informacionit
Qeveria e Putinit, prej vitesh, ka eliminuar në mënyrë metodike median e lirë të Rusisë dhe, me fillimin e luftës, dy mediat e mbetura të pavarura, TV-Dozhd (TV-Rain) dhe Radio Echo Moscoë, u mbyllën pas “Mos thuaj luftë” u miratua ligji. Të gjitha mediat transmetuese tani kontrollohen nga qeveria, qoftë drejtpërdrejt ose nëpërmjet pronarëve miqësorë të Kremlinit dhe shumica e rusëve, me përjashtim të dukshëm të të rinjve, i marrin lajmet dhe informacionet e tyre nga TV. Burimet online të informacionit, si Facebook, Twitter, Instagram dhe platforma të tjera të mediave sociale janë bllokuar. Po kështu edhe mediat ndërkombëtare që transmetojnë në gjuhën ruse, si BBC dhe Radio Evropa e Lirë. Kjo bllokadë informacioni duket se ka njëfarë suksesi për të bindur rusët se lufta e presidentit të tyre është legjitime. Duke iu nënshtruar një vale propagande me gënjeshtra se ‘nazistët’ sundojnë Ukrainën, se bashkatdhetarët rusë në Donbas janë viktima të “gjenocidit”, se vetë Rusia është në rrezik vdekjeprurës nga sulmi i NATO-s, mund të jetë e kuptueshme që shumë rusë e mbështesin luftën.
Një sondazh i marsit nga Levada Center, tregonte se vlerësimet ndaj Putinit ishin rritur që nga fillimi i luftës, me 83% të të anketuarve që thanë se e miratonin Presidentin rus, nga 69% që ishte në janar. Por është e qartë se votimi nuk është domosdoshmërisht i besueshëm në një vend ku njerëzit janë subjekt i një rryme propagande dhe mospajtimi nuk tolerohet. Ukrainasit do të vuajnë për vite të tëra nga shkatërrimi i shkaktuar nga kjo luftë e panevojshme. Por edhe rusët do të vuajnë pasojat e kësaj lufte të egër informacioni të zhvilluar nga vetë qeveria e tyre.
