Galeria kombëtare e Australisë do të kthejë tre skulptura prej bronzi të shekullit të 9-të dhe të 10-të në Kamboxhia, pasi ato u zbuluan se ishin të vjedhura, raporton BBC.
Ai pason një hetim dhjetëvjeçar të kryer nga të dy vendet për të përcaktuar origjinën e punimeve.
Qeveria e Kamboxhias e përshëndeti lëvizjen historike si “një hap të rëndësishëm drejt korrigjimit të padrejtësive të së kaluarës”.
Ajo vjen mes një shtytjeje globale për kthimin e mallrave kulturore të grabitura.
Të tre veprat e artit erdhën fillimisht nga Mbretëria Champa që dikur banonte në Vietnam dhe pjesë të Kamboxhias.
Galeria Kombëtare e Australisë (NGA) thotë se i bleu skulpturat në vitin 2011 për 2.3 milionë dollarë Australianë (1.18 milionë £; 1.5 milionë dollarë) nga kontrabandisti britanik i artefakteve Douglas Latchford – i cili vdiq në vitin 2020.
Latchford është implikuar në tregtinë e paligjshme të antikiteteve që nga viti 2016 sipas NGA, me akuza të ngritura kundër tij në vitin 2019 në lidhje me trafikimin e supozuar të artefakteve të vjedhura dhe të grabitura kamboxhiane.
Sipas ABC, tre statujat u gërmuan në një fushë në Tboung Khmum në lindje të Kamboxhias në vitin 1994 përpara se të kontrabandoheshin te tregtarët ndërkombëtarë të artit përtej kufirit në Tajlandë dhe të përfundonin në koleksionin e zotit Latchford.
Vajza e zotit Latchford, Nawapan Kriangsak, punoi së bashku me studiues nga NGA dhe Ministria e Kulturës dhe Arteve të Bukura të Kamboxhias për të ndihmuar në kthimin e mallrave.
Punimet do të qëndrojnë të ekspozuara në NGA në Canberra për tre vjet, ndërsa Kamboxhia përgatit një shtëpi të re për ta në Phnom Penh.
“Është një mundësi për të korrigjuar një gabim historik, por gjithashtu për të forcuar lidhjet tona dhe për të thelluar mirëkuptimin tonë,” tha e dërguara speciale e Australisë për Artet Susan Templeman në një ceremoni dorëzimi të premten.
