Me reformat e reja që po ndërmerr Ministria e Arsimit, pritet të plotësohen nevojat e kuadrit profesional nëpër shkolla. Përfshirja e fëmijëve me nevoja të veçanta në procesin arsimor nënkupton edhe zgjerim të rrjetit të shkollave gjithëpërfshirëse
Fëmijët me nevoja të veçanta nuk kanë shkolla të posaçme në të gjitha qytetet e vendit. Ata mësojnë në shkolla të rregullta ose në klasa private, të mundësuar nga logopedë, defektologë, psikologë. Për shumë fëmijë të kësaj kategorie, përveç se në Shkup, në shkollën “Idnina” (Ardhmëria), “Zllaten Sremec”, dhe “Shën Kliment Ohridski”, në Novo Sello, në asnjë qytet tjetër nuk u mundësohet shkollë fillore speciale që të arsimohen, në bazë të aftësive të tyre. Kjo problematikë është më akute për fëmijët shqiptar. Pas përfundimit të shkollës fillore speciale, ata nuk kanë mundësi të regjistrohen në shkollë të mesme sepse nuk ka kuadër shqipfolës në shkollën e mesme speciale “Iskra”, në Shtip dhe “Shën Naum Ohridski”, në Shkup, shkruan gazeta KOHA.
MASH ME LIGJ TË RI PËR ARSIM INKLUZIV
Në shkollën speciale “Ardhmëria” në Shkup, me insistimin e Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës, janë punësuar shtatë mësimdhënës shqiptar, por akoma ka mungesë të dukshme të kuadrove, veçmas logoped shqiptar, defektologë, psikologë. Sipas ministrit Arbër Ademi, ministria me reformat e reja që po ndërmerr do të plotësojë nevojat e kuadrit nëpër shkolla.
“Gjatë vitit 2018 kam takuar kuadrin që punon në Çair dhe kërkesa e tyre për angazhimin e një kuadri e kemi miratuar pozitivisht dhe i njëjti është angazhuar në shkollën “Ardhmëria”. Për çfarë do nevoje tjetër, që kërkojnë, të gjitha shkollat pa përjashtim shkolla të rregullta, apo për fëmijët me nevoja të veçanta, MASH, në raste të tilla të kërkesave të arsyeshme ti përgjigjet gjithmonë pozitivisht”, tha ministri Arbër Ademi, për gazetën Koha. Ai sqaroi se me ligjin e ri për arsim fillor do të kemi arsimim inkluziv, deri në atë shkallë që është e mundshme dhe e realizueshme mësimi për këtë kategori të fëmijëve.
Mirëpo, përfshirja e këtyre fëmijëve në procesin arsimor nënkupton edhe zgjerim të rrjetit të shkollave gjithëpërfshirëse, angazhim i prindërve dhe shoqatave të personave me aftësi të kufizuara gjatë procesit reformues, si dhe për nevojën që arsimi gjithëpërfshirës të bëhet pjesë e të gjitha lëndëve në arsim për mësimdhënësit dhe të sigurohet zhvillim i vazhdueshëm profesional i mësimdhënësve. Nevojitet edhe rritje e investimeve por edhe rishikimi i legjislacionit për parandalimin e diskriminimit në bazë të aftësive të kufizuara. Ndërkaq është i domosdoshëm edhe definim i rolit të defektologëve, kurse shkollat speciale të shndërrohen në qendra resursesh me qëllim që të mbështeten mësimdhënësit në shkollat e rregullta.
PROGRAM SPECIAL PËR FËMIJËT ME AFTËSI TË VEÇANTA
Bekim Ame, aktivist dhe kryetari i shoqatës “Poraka” (Porosia), dega në Dibër, thotë se në bashkëpunim me shkollat fillore të vendit, kanë kërkuar hapjen e një shkolle speciale.
“Shkollë të posaçme ne Dibër nuk ka për arsye se nuk marrim miratimin nga MASH. Qendra ditore në qytet gjithashtu nuk funksionon siç duhet, për arsye se nuk ka kuadër logoped, defektolog, terapist zhvillimi, etj. Ndërsa sa i përket inkuadrimit të fëmijëve me hendikep, shumica e prindërve nuk shfaqin kënaqësinë e kuadrove nëpër shkollat nëntëvjeçare ku ka femijë me nevoja te veçanta ku ata janë bashkërisht me të tjerët”, tha Ame, për gazetën Koha.
Logopedi Muharem Smaili, thotë se fëmijët me autizëm nuk mund t’i fusim në grupin e njëjtë me ta për shkak se tek fëmijët me autizëm duhet të punohet në mënyrë ma profesioniste dhe me punë individuale , jo grupore.
“Rasti në fjalë është fëmija 10 vjeçar që e përcjell unë në shkollë, që nga klasa e parë është regjistruar në shkollë të rregullt, tani ka arritur në klasë të katërt por për fat të keq nuk ka arritur aspak sukses në zhvillimin e aftësive të tij. Fëmija çdo ditë ndjek mësimin por më kot, për shkak se për këta fëmijë duhet të ketë program special i përpiluar në mënyrë që këta fëmijë të kenë mundësi të zhvillojnë aftësitë e tyre primare e pastaj me radhë aftësitë për të vazhduar shkollimin etj”, tha logopedi Smaili. Sa i përket shkollës të rregullt, sipas Smailit, fëmija nuk arrin të inkuadrohet askund, nuk mund të aftësohet asgjë, pra ngel i pa aftë për gjithë jetën. Këtë fat e ka pasur nxënësi i tij. Prindi i fëmijës me autizëm, Bujar Hoxha, për gazetën Koha, ka thënë se e ka dërguar fëmijën e tij në shkollë të rregullt, por nuk ka patur ngritje në mësimnxënie. Ai për shumë vite me radhë e ka dërguar fëmijën e tij edhe në Qendra private për autizëm, si “Kalinka”, edhe atë në gjuhën maqedonase.
