Mbretëria e Bashkuar thotë se është në kontakt të ngushtë me partnerët e saj kanadezë rreth “akuzave serioze” nga Kanada se qeveria indiane ishte e përfshirë në vrasjen e një lideri separatist Sikh në provincën British Columbia në fillim të këtij viti, shkruan Al Jazeera, transmeton Fol Drejt.
Australia gjithashtu është “thellësisht e shqetësuar” nga akuzat, tha të martën një zëdhënës i Ministres së Jashtme të vendit Penny Wong.
Kryeministri kanadez Justin Trudeau tha të hënën se “po ndiqte në mënyrë aktive akuzat mjaft të besueshme” që lidhin agjentët e qeverisë indiane me vrasjen e liderit separatist Sikh Hardeep Singh Nijjar në Kolumbinë Britanike.
Nijjar, 45 vjeç, u qëllua për vdekje jashtë një tempulli sikh më 18 qershor në Surrey, një periferi e Vankuverit me një popullsi të madhe sikësh. Ai mbështeti idenë e një atdheu Sikh në formën e një shteti të pavarur të quajtur Khalistani, gjë që bëri të kualifikohej nga India si “terrorist” në korrik të vitit 2020.
“Ne jemi në kontakt të ngushtë me partnerët tanë kanadezë për këto akuza serioze,” tha një zëdhënës i qeverisë britanike. “Do të ishte e papërshtatshme të komentohej më tej gjatë hetimit në vazhdim nga autoritetet kanadeze.”
Në prill, India i kishte kërkuar Britanisë për rritje të monitorimit të mbështetësve me bazë në Mbretërinë e Bashkuar të një lëvizjeje separatiste Sikh-e.
Nga Nju Delhi u zemëruan pasi protestuesit që mbanin pankarta “Khalistan” shkëputën flamurin indian nga ndërtesa e misionit diplomatik në Londër.
Zëdhënësi i ministrit të jashtëm australian Wong tha se Australia është “thellësisht e shqetësuar nga këto pretendime, duke thënë se po bëhen hetime për këtë çështje”.
“Ne jemi të angazhuar ngushtë me partnerët për zhvillimet. Ne i kemi përcjellë shqetësimet tona në nivele të larta në Indi”, tha zyrtari australian.
Trudeau tha në një deklaratë urgjente në Dhomën e Komunave se çdo përfshirje e një qeverie të huaj në vrasjen e një qytetari kanadez ishte “një shkelje e papranueshme e sovranitetit tonë”.
“Ne jemi thellësisht të shqetësuar për akuzat e referuara nga kryeministri Trudeau më herët sot”, tha zëdhënësja e Këshillit të Sigurisë Kombëtare të ShBA-ve Adrienne Watson në një deklaratë të lëshuar vonë të hënën mbrëma.
Trudeau nuk e akuzoi drejtpërdrejt Indinë për përfshirje në vrasje. Ministri i Jashtëm kanadez më vonë përdori një gjuhë më të kujdesshme, duke thënë se “nëse kjo del të jetë e vërtetë” akuzat do të ishin të papranueshme.
Ekipi i Integruar i Hetimit të Vrasjeve të British Columbia tha muajin e kaluar se kishte tre të dyshuar, megjithëse nuk është bërë asnjë arrestim.
India e hodhi poshtë akuzën si “absurde dhe të motivuar” dhe i kërkoi Kanadasë në vend të kësaj që të ndërmarrë veprime ligjore kundër elementëve anti-indianë që veprojnë nga toka e saj.
Ndërkohë, Kanadaja dëboi agjentin më të lartë të inteligjencës së Indisë në vend, ndërsa Nju Delhi, duke iu kundërpërgjigjur, dëboi një diplomat të lartë kanadez.
Përshkallëzimi i tensioneve
Komentet e Trudeau shënojnë një përshkallëzim të konsiderueshëm të tensioneve midis Kanadasë dhe demokracisë më të madhe në botë, me Nju Delhi të pakënaqur për aktivitetin separatist sikhe në Kanada.
Modi i përcolli shqetësimet e tij të forta Trudeau në samitin e Grupit të 20 (G20) mbi demonstratat e fundit në Kanada nga Sikhët që bënin thirrje për një shtet të pavarur.
Tendosjet diplomatike po kërcënojnë tani lidhjet tregtare, me bisedimet për një marrëveshje të propozuar tregtare tani të ngrira. Kanadaja ka dhënë pak detaje për ngërçin ndërsa India ka përmendur “zhvillime të caktuara politike”.
Tregtia dypalëshe në vitin 2022 arriti në vetëm 13.7 miliardë dollarë kanadezë (10.2 miliardë dollarë) nga gjithsej 1.52 trilion dollarë kanadezë (11.3 trilion dollarë), sipas Statistikave të Kanadasë.
Kanadaja ka popullsinë më të lartë të Sikhëve jashtë shtetit të tyre të origjinës Punjab në Indi, dhe vend i demonstratave të shumta që e kanë zemëruar Indinë.
Kanadaja është gjithashtu shtëpia e një prej komuniteteve më të mëdha jashtë shtetit me origjinë indiane, e cila numëron rreth 1.4 milion nga një popullsi e përgjithshme kanadeze prej 40 milionësh. Rreth 770,000 njerëz raportuan sikhizmin si fenë e tyre në regjistrimin e vitit 2021.
Ministri i Sigurisë Publike Dominic LeBlanc tha se disa zyrtarë të lartë të qeverisë kanadeze kishin vizituar Indinë kohët e fundit për të shprehur shqetësimet e Otavës./FolDrejt/
