Panelet diellore konsiderohen si çelësi për reduktimin e emetimeve të dioksidit të karbonit (CO2), por ekziston frika se edhe ato mund të jenë një katastrofë mjedisore, raporton Klix, përcjell Fol Drejt.
Ekspertët tregojnë se miliarda panele diellore, të cilat janë të përdorshme për një mesatare prej 25 vjetësh, do të duhet të zëvendësohen.
“Ka më shumë se një terravat energji diellore në botë. Panelet diellore të zakonshme kanë një kapacitet prej pothuajse 400 vat, kështu që nëse përfshini çatitë e ndërtesave dhe termocentraleve diellore, mund të ketë deri në 2.5 miliardë panele diellore.” tha Rong Deng, një ekspert nga Universiteti Australian New South Wales për riciklimin e paneleve diellore.
Sipas të dhënave të Qeverisë së Britanisë së Madhe, në këtë vend ka dhjetëra milionë panele diellore. Megjithatë, siç raporton BBC, ka mungesë të infrastrukturës adekuate për asgjësimin dhe riciklimin e tyre. Ekspertët e energjisë po u bëjnë thirrje qeverive që të përgjigjen urgjentisht ndaj katastrofës mjedisore globale që po afrohet.
“Do të jetë një mal me mbeturina në vitin 2050, nëse nuk formojmë zinxhirë riciklimi (për panelet diellore) Po prodhojmë gjithnjë e më shumë panele diellore, që është shumë mirë, por si do t’i trajtojmë mbetjet”, tha zëvendëadrejtori i Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë së Rinovueshme Ute Collier.
Hapi i parë i madh për riciklimin pritet të bëhet në fund të këtij muaji në Francë, kur do të hapet impianti i parë në botë i riciklimit të paneleve diellore. Objekti i teknologjisë së lartë është në pronësi të kompanisë ROSI, e cila shpreson të jetë në gjendje të riciklojë 99 për qind të komponentëve të panelit diellor.
Përveç riciklimit të sipërfaqeve të qelqit dhe kornizave të paneleve prej alumini, do të jetë në gjendje të riciklojë edhe materiale të tjera të çmuara, si argjendi dhe bakri, të cilët janë ndër materialet më të vështira për t’u nxjerrë. Këto materiale të rralla mund të riciklohen më pas dhe të përdoren për të bërë panele diellore të reja, më të fuqishme.
Bumi solar
ROSI do të hapë impiantin në momentin e bumit solar. Në vitin 2021, kapaciteti i botës për të prodhuar energji elektrike nga energjia diellore u rrit me 22 për qind. Vetëm në Britaninë e Madhe instalohen mesatarisht 13,000 panele diellore në muaj, kryesisht në shtëpi private.
Megjithatë, një numër i madh i paneleve diellore bëhen joekonomike para përfundimit të jetës së tyre të dobishme. Nga ana tjetër, po zhvillohen panele diellore më efikase që janë më të lira për të zëvendësuar ato ekzistuese që janë 10 deri në 15 vjeç. Sipas Collier, nëse tendencat aktuale vazhdojnë, mbetjet e paneleve diellore mund të jenë të mëdha.
“Mendoj se deri në vitin 2030 do të kemi katër milionë tonë mbetje, që është ende e pranueshme, por deri në vitin 2050 mund të kemi më shumë se 200 milionë tonë në mbarë botën”, theksoi ajo.
Tashmë në botë prodhohen 400 milionë tonë mbetje plastike çdo vit.
Sfidat në riciklimin
Arsyeja që ka shumë pak objekte për riciklimin e paneleve diellore është se deri vonë nuk kishte shumë material panelesh që mund të përpunohej dhe ripërdorej. Fundi i jetëgjatësisë së gjeneratës së parë të paneleve diellore po afron. Duke pasur parasysh këtë, ekspertët bëjnë thirrje për veprim.
Nicolas Defrenne nga organizata Soren, e cila është partnere e ROSI dhe kompanive të tjera, theksoi se Franca është tashmë lider evropian në riciklimin e mbetjeve fotovoltaike. Ekipi i tij po eksperimenton me mënyra të ndryshme riciklimi.
Çdo panel diellor përmban fragmente të vogla materialesh të çmuara dhe këto fragmente janë aq të ndërthurura me komponentë të tjerë, saqë deri më tani nuk ka qenë fitimprurëse ndarja e tyre. Por sipas Defrenne, duke qenë se këto janë materiale shumë të vlefshme, gjërat mund të ndryshojnë.
“Më shumë se 60 për qind e vlerës përmbahet në tre për qind të peshës së paneleve diellore,” theksoi ai.
Ai vuri në dukje se aktualisht nuk ka argjend të mjaftueshëm për të prodhuar miliona panele diellore që do të nevojiten për t’u larguar nga karburantet fosile. Ai paralajmëroi se ky mund të jetë një problem i madh. Ndërkohë, shkencëtarët britanikë po përpiqen të zhvillojnë teknologji të ngjashme me atë të ROSI.
Studiuesit në Universitetin e Leicester-it publikuan vitin e kaluar se si të nxirret argjendi nga panelet. Megjithatë, ROSI është e vetmja kompani që ka pasur sukses në këtë në nivel industrial.
Teknologjia e riciklimit është shumë e shtrenjtë. Prodhuesit dhe importuesit e paneleve diellore në Evropë janë përgjegjës për asgjësimin e tyre pas përdorimit. Shumë prej tyre shtypin ose copëtojnë mbeturinat, gjë që është shumë më lirë.
Defrenne beson se riciklimi intensiv i paneleve diellore është ende në fillimet e tij. Soren dhe partnerët e tij ricikluan pak më pak se 4000 tonë panele diellore franceze vitin e kaluar. Megjithatë, besohet se ka potencial për të bërë shumë më tepër për këtë çështje, shkruan BBC. /FoLDrejt/
