Ndarjet midis partive politike të Italisë dhe ambivalenca mes publikut të saj për luftën në Ukrainë mund të bëhet një hallkë e dobët në përpjekjet e Perëndimit për të paraqitur një front të bashkuar kundër Rusisë, thonë analistët.
Kryeministri Mario Draghi dhe qeveria e tij kanë mbajtur një qëndrim të ashpër ndaj Moskës dhe ish-shefi i Bankës Qendrore Evropiane të mërkurën pretendoi disa merita për vendimin e Perëndimit për të ngrirë rezervat valutore të bankës qendrore ruse.
Megjithatë Draghi, i cili nuk kandidoi kurrë për zgjedhje, por drejton një qeveri të “unitetit kombëtar”, mund të luftojë për ta mbajtur vendin pas tij nëse lufta zvarritet.
Sondazhet e opinionit tregojnë se në Itali – ndryshe nga shtetet e tjera të G7 të Evropës, Britania, Franca dhe Gjermania – ka pak mbështetje publike për dërgimin e armëve në Ukrainë.
Sondazhet tregojnë gjithashtu se italianët janë të ndarë për çështjen e sanksioneve, kundërshtojnë rritjen e shpenzimeve të mbrojtjes dhe, sipas një sondazhi të Ipsos të mërkurën, vetëm 61% thonë se udhëheqësi rus Vladimir Putin është fajtori për konfliktin. Ndjenjat e tilla nuk kufizohen vetëm tek njerëzit e zakonshëm. Ato gjenden gjithashtu në mesin e partive më të mëdha qeverisëse të Italisë, disa prej të cilave kanë lidhje me Rusinë.
Kur presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy iu drejtua parlamentit italian muajin e kaluar, rreth një e treta e 950 ligjvënësve nuk u paraqitën, tha një zyrtar parlamentar për Reuters.
“Në këtë pikë Italia ka një qeveri jashtëzakonisht jopërfaqësuese,” tha Nathalie Tocci, drejtuese e Institutit Italian për Çështjet Ndërkombëtare (IAI). “Qeveria ka një qëndrim shumë të qartë dhe të vendosur për luftën dhe mendoj se edhe parlamenti, ndoshta është aty ku duhet të jetë. Problemi është politika në një kuptim më të thellë, partitë dhe opinioni publik.”
Ish-kryeministri Silvio Berlusconi, i cili kryeson partinë konservatore Forza Italia, krenohet me një miqësi të gjatë personale me Putinin dhe në vitin 2015 e quajti atë “pa dyshim numrin një ndër liderët botërorë”.
Udhëheqësi i Ligës së Djathtë Matteo Salvini veshi një bluzë me fytyrën e Putinit dhe një marrëveshje partneriteti që Lidhja nënshkroi me partinë Rusia e Bashkuar e Putinit në 2017 mbetet në fuqi. Salvini dhe Berlusconi kanë dënuar pushtimin e Rusisë, por as nuk e kanë kritikuar Putinin.
Draghi tha të martën se Roma ishte “plotësisht në linjë me pjesën tjetër të Bashkimit Evropian” pasi blloku njoftoi një paketë të re masash ndëshkuese.
Deri më tani, pavarësisht nga disa dyshime nga politikanët, parlamenti e ka mbështetur Draghin mbi sanksionet dhe dërgimin e armëve në Ukrainë.
Por analistët pyesin se për sa kohë kryeministri mund të vazhdojë kështu.
Tashmë ka shenja tensioni në rritje.
Ideja e Draghit për të rritur shpenzimet ushtarake në 2% të PBB-së hasi në kundërshtimin muajin e kaluar nga Lëvizja 5-Yje, partia më e madhe në pushtet. Kryeministri më në fund ra dakord të arrinte atë objektiv të NATO-s në vitin 2028, katër vjet pas objektivit fillestar.
Pasi Italia dëboi 30 diplomatë rusë të martën në koordinim me vendet e tjera perëndimore, Lidhja vuri në dukje shkurt se paqja mund të arrihet me “dialog dhe diplomaci, jo duke dëbuar diplomatët”.
Francesco Galietti, kreu i konsulencës së riskut politik me bazë në Romë, Policy Sonar, tha se ai mendonte se Liga, mbështetja e së cilës ka rënë prej vitesh, mund të largohet së shpejti nga qeveria.
Kjo nuk do të kërcënonte shumicën e Draghit, por ai nuk do të drejtonte më një qeveri të “unitetit kombëtar” dhe kritikat e jashtme ndaj politikave të tij do të rriteshin.
Galietti tha se qëndrimi i Italisë ndaj Rusisë po drejtohej nga Draghi dhe kreu i shtetit Sergio Mattarella, por parlamenti është plot me ligjvënës të zgjedhur në vitin 2018 në kulmin e një vale populiste.
Analistët përmendin arsye historike, ekonomike dhe fetare për qëndrimin e italianëve ndaj Rusisë dhe luftës.
Italia kishte partinë më të madhe komuniste në Evropë për 45 vjet pas Luftës së Dytë Botërore, dhe mosbesimi ndaj NATO-s dhe Shteteve të Bashkuara mbetet i përhapur. Në mënyrë më pragmatike, kompanitë italiane veriore, bënë biznes me Rusinë që tani kërcënohet nga sanksionet.
Katolicizmi i Italisë dhe prania e Vatikanit citohen gjithashtu për të shpjeguar një lëvizje të fortë pacifiste. Papa Françesku tha muajin e kaluar se rritja e shpenzimeve të mbrojtjes ishte “çmenduri”, në komentet që Tocci tha se kishte “një ndikim të madh” në opinionin publik italian.
Një sondazh i fundit i marsit nga agjencia EMG tregoi se 54% e italianëve ishin kundër rritjes së shpenzimeve të mbrojtjes në objektivin e NATO-s, dhe një nga IZI tregoi 73% kundër.
“Rritja e shpenzimeve ushtarake nuk është një fitues votash në Itali,” tha Luigi Scazzieri, një analist në Qendrën për Reformën Evropiane me qendër në Londër.
“Ka pasur pak sukses në komunikimin me publikun se ne po përballemi me një botë më të rrezikshme, veçanërisht në lidhje me agresionin rus. Nuk ka ende perceptimin e rrezikut real për sigurinë e Italisë.”
Burimi: Reuters
