Nga Rebekah Koffler, The Hill
Presidenti rus Vladimir Putin ka arritur të manovrojë sërish Perëndimin. Ndërsa diplomatët amerikanë janë përqëndruar në përgatitjet për të negociuar garancitë e paarritshme të sigurisë me aleatët e Putinit në Europë, spiunazhi rus ka zhvendosur lojën diku tjetër, në Kazakistan.
Një ish-shtet sovjetik i Azisë Qendrore, Kazakistani është një pjesë kritike e masterplanit të Putinit për të rindërtuar një bashkim kombëtar, të ngjashëm me BRSS. Më 6 janar, nën maskën e rivendosjes së paqes dhe stabilitetit mes protestave, Putin organizoi një ndërhyrje të armatosur në Kazakistan në mes të ngritjes ushtarake të Rusisë përgjatë kufirit ukrainas.
Që nga momenti kur Presidenti Biden i garantoi Putinit, gjatë takimit të tyre të fundit virtual, se SHBA-ja nuk do të ndërhynte në rast të një pushtimi rus në Ukrainë, ka të ngjarë të zbatojë të njëjtin model “paqeruajtës” për të rivendosur kontrollin mbi Kievin. Në përgjigje të kërkesave për ndihmë nga Presidenti Kassym-Jomart Tokayev për Organizatën e Traktatit të Sigurisë Kolektive të udhëhequr nga Rusia (CSTO), forcat “paqeruajtëse” ruse hynë në Kazakistan për të shuar trazirat civile, raporton abcnews.al
Protestat shpërthyen në rajonin perëndimor Mangystau në përgjigje të rritjes së çmimeve të qeverisë për gazin e lëngshëm (LPG). Demonstratat antiqeveritare u përhapën shumë shpejt në Almati qyteti më i madh dhe ish-kryeqyteti i Kazakistanit, dhe qytete të tjera. Protestat u përshkallëzuan në përplasje të shumta me policinë; protestuesit sulmuan ndërtesat qeveritare, pushtuan aeroportin kryesor të vendit dhe i vunë flakën një rezidence presidenciale dhe zyrës së kryetarit.
Moska vendosi 2500 trupa të dislokuara nga Rusia, Bjellorusia, Armenia, Taxhikistani dhe Kirgistani, të gjitha ish-republikat sovjetike dhe anëtarët e CSTO, në qytetet më të mëdha të Kazakistanit. Rusia krijoi aleancën ushtarake në maj 1992, më pak se gjashtë muaj pas rënies së BRSS, si një kundërpeshë ndaj NATO-s. Më 10 janar, ndërsa të dërguarit e Putinit po përpiqeshin të bindnin ndërmjetësuesit amerikanë në Gjenevë që të nënshkruanin një “traktat” sigurie që do të ndalonte përgjithmonë Ukrainën dhe Gjeorgjinë të bashkoheshin me NATO-n, Moska shpalli fitoren në Kazakistan.
Tokayev shprehu mirënjohjen për Putinin për ndihmën që i dha në mbrojtjen e vendit të tij nga ato që ai e kishte karakterizuar më parë si “sulme terroriste” të mbështetura nga jashtë dhe “një tentativë për grusht shteti”, raporton abcnews.al
Putin e ndërpreu misionin pesë-ditor me një paralajmërim se aleanca CSTO nuk do të lejojë që “forcat e jashtme” të ndërhyjnë “në punët e brendshme të shteteve tona” dhe se Rusia do të ” shuajë ” çdo “revolucion me ngjyrë” në vendet post-sovjetike.
Megjithëse mundësia për të ndërhyrë ushtarakisht në Kazakistan duket se është në dorën e Putinit, veprimet e tij dhe fitorja e shpejtë ishin në përputhje me një skemë të mirëmenduar.
Ai përfitoi nga dobësia e Tokajevit. Shumë kazakë e kanë cilësuar Tokajevin si një president simbolik pa fuqi reale. Besohet se vendi është nën kontrollin de fakto të ish-presidentit Nursultan Nazarbayev, i cili zgjodhi Tokayev si pasardhësin e tij, pasi sundoi për 30 vite.
Ndërsa rritja e çmimit të LPG-së ishte katalizatori për protestat popullore, shtytësi i fundit ishte pakënaqësia e ndrydhur masive që buronte nga korrupsioni qeveritar, papunësia, pagat e ulëta dhe natyra autoritare e sistemit politik të Kazakistanit që është tipike për shtetet e Azisë Qendrore, raporton abcnews.al
Me ndërhyrjen e tij në Kazakistan, Putin ka testuar dhe ka përditësuar, me ushtrinë e tij të modernizuar, një model potencial për Ukrainën, ku ai rifilloi stërvitjet ushtarake mes shqetësimeve të SHBA-së për pushtimin e Rusisë. Rusia e ka përdorur disa herë librin e lojërave paqeruajtëse si një mënyrë për të projektuar fuqinë ruse në shtetet post-sovjetike.
Putin ka vendosur edhe më parë trupat në vitin 1992 në rajonet separatiste të Gjeorgjisë (Osetia e Jugut) dhe Moldavisë (Transdniestria ), dhe në vitin 1994 dhe në rajonin separatist të Gjeorgjisë Abkhazi. Në vitin 2020, Rusia dërgoi paqeruajtës në enklavën e diskutueshme të Nagorno-Karabak për të monitoruar armëpushimin e ndërmjetësuar nga Rusia të nënshkruar midis Armenisë dhe Azerbajxhanit.
Trupat ruse ndonjëherë mbetën në vend për një kohë të pacaktuar. Fatkeqësisht, negociatorët amerikanë humbën forcën e tyre në Europë, duke diskutuar ultimatumin e garancisë së sigurisë së Putinit me shpresën për të de-përshkallëzuar krizën në Ukrainë. Putin nuk është i interesuar të frenojë konfliktin, por ta ndezë atë, kështu që ai mund të vendosë forca “paqeruajtëse” për të mbrojtur shtetasit rusë në Ukrainë, gjë që ai është i autorizuar ta bëjë me ligjin rus që ai ka miratuar, raporton abcnews.al
Gjasat janë që ndërsa ai shpërqëndron Perëndimin, ish-mjeshtri i spiunazhit të KGB-së po planifikon të sjellë “paqe” duke përdorur modelin e testuar së fundmi – për ukrainasit, të cilët ai i sheh si “një popull” së bashku me rusët./abcnews.al
