Nëse Kina do të vazhdojë me planet e saj të zgjerimit, Blinken i frikësohet “përçarjes ekonomike globale”. Presidenti kinez kishte zgjedhur më parë fjalë të qarta.
Kongresi partiak i Partisë Komuniste në Kinë filloi të dielën dhe në fjalën hyrëse, kreu i shtetit Xi Jinping kërcënoi shtetin ishullor të Tajvanit me përdorim të forcës ushtarake, shkruan Tagesspiegel, përcjell Fol Drejt.
Kina po zhvillon një “luftë të rëndësishme kundër separatizmit dhe ndërhyrjes” në Tajvan dhe “kurrë nuk do të angazhohet të heqë dorë nga përdorimi i forcës” për çështjen e Tajvanit, tha Xi.
Kongresi i partisë zhvillohet çdo pesë vjet dhe është mbledhja më e rëndësishme politike në Kinë. Në fjalimin e tij hapës 100-minutësh, Xi iu referua arritjeve të viteve të fundit nën udhëheqjen e tij dhe foli për qëllimin e partisë për “përtëritjen e kombit”.
Pekini nuk e sheh më të pranueshme status quo-në
Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken tha se qeveria kineze ishte “shumë më e shpejtë” në ndjekjen e planeve të saj për të aneksuar Tajvanin nën drejtimin e Xi Jinping, raportoi e përditshmja britanike The Guardian. Blinken paralajmëroi për një përçarje ekonomike globale nëse Tajvani do të pushtohej nga Kina.
Evropa dhe Gjermania janë shumë të varura nga Tajvani, sepse Tajvani është lider i teknologjisë në gjysmëpërçuesit. 80 për qind e çipeve moderne me performancë të lartë prodhohen atje. Një dështim i dorëzimit do të kishte pasoja serioze, deri në krizën ekonomike globale.
Duke folur me ish-sekretaren e shtetit Condoleezza Rice të hënën, Blinken tha se paqja dhe stabiliteti midis Kinës dhe Tajvanit ishin ruajtur me sukses për dekada, por Pekini tani kishte ndryshuar qasjen e tij, sipas The Guardian.
“Në vend që t’i përmbahet status quo-së, Pekini ka marrë një vendim themelor që status quo-ja nuk është më e pranueshme dhe është i vendosur të kërkojë ribashkim në një kornizë kohore shumë më të shpejtë,” tha Blinken.
“Nëse mjetet paqësore nuk funksionojnë, ajo do të përdorë mjete shtrënguese, dhe nëse mjetet shtrënguese nuk funksionojnë, ajo mund të përdorë mjete të dhunshme për të arritur qëllimin e saj. Kjo është ajo që prish thellësisht status quo-në dhe krijon tensione të mëdha.”
Agresioni intensiv i Kinës kundër Tajvanit
Kina ka vite që po përpiqet të frikësojë Tajvanin. Së fundmi, vizita e zëdhënëses së SHBA-së Nancy-Pelosi shkaktoi një zhurmë ndërsa Kina dhe Ushtria Çlirimtare Popullore zhvilluan “stërvitje luftarake” të mëdha rreth ishullit kryesor të Tajvanit për të shënuar këtë rast. Avionët luftarakë kaluan atë që konsiderohet si kufiri jozyrtar i ngushticës së Tajvanit.
Ekspertët nuk kanë dyshim se Kina synon të marrë Tajvanin. Megjithatë, është e paqartë se kur do të ndodhë ky skenar.
Drew Thompson, një studiues në Universitetin Kombëtar të Singaporit dhe një ish-zyrtar i Departamentit Amerikan të Shtetit, thotë për Guardian: “Është e mundur që Blinken është i shqetësuar për ritmin dhe shtrirjen e modernizimit ushtarak të Kinës, i cili është qartësisht i përqendruar në Tajvanin. Por aftësitë ushtarake të Kinës nuk tregojnë ndonjë qëllim për të përdorur forcën në të ardhmen e afërt.”
“Megjithatë, qëllimi i Xi Jinping mund të ndryshojë në një çast, ndërkohë që i duhen vite që ai të zhvillojë aftësitë. Koha e konsiderueshme që duhet për të ndërtuar mbrojtje është një arsye e mirë për të rrënjosur një ndjenjë urgjence, “tha Thompson.
Analistët po analizojnë fjalimin hyrës të Xi dhe raportin e gjatë të punës që përshkruan vizionin e tij për mandatin e ardhshëm, duke kërkuar shenja të planeve të tij për Tajvanin, tha Guardian.
Disa vunë re se shfaqja e hershme e Tajvanit në fjalim është një shenjë se ai ka një prioritet më të lartë. Të tjerë thanë se formulimi tregon se Xi as nuk e ka shtrënguar dhe as e ka zvogëluar retorikën e tij në ishull, por përkundrazi shpreh zhgënjimin e tij në rritje për “ndërhyrjen e huaj” në atë që ai e konsideron një çështje të brendshme. /FolDrejt/
