Bashkimi Evropian dhe NATO po përpiqen me shpejtësi të zgjidhin çështjen e Kosovës dhe kjo është mirë. Megjithatë, zgjidhja e atij problemi duhet t’i lihet Beogradit dhe Prishtinës, sipas komentit të gazetës zvicerane “Neue Zircher Zeitung”, raporton DW, përcjell Fol Drejt.
“Tani që historia po përshpejtohet përsëri, çështjet e hapura në Ballkan po kthehen në fokus. Është mirë që Brukseli dhe Uashingtoni tani po merren me problemin. Një luftë e tmerrshme po shpërthen në lindje të kontinentit, në të cilën Evropa dhe ShBA-të janë thellësisht të përfshira dhe kjo është arsyeja pse është e domosdoshme që të mos ketë konflikte në sferën e saj të ndikimit nga të cilat Rusia mund të përfitojë”, thotë gazetari dhe eksperti rajonal, Andreas Ernst, në një koment për Neue Zircher Zeitung.
“Tani detyra është që të rregullohen marrëdhëniet ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit dhe të sigurohet bashkëjetesa e shqiptarëve dhe serbëve. Natyrisht, gjithçka nuk është e thjeshtë. Sado që energjia e re nga Uashingtoni dhe Brukseli është e mirëseardhur, lind pyetja se sa të mira janë metodat e tyre”, shkruan autori. “Duket sikur po vazhdojnë me modelin e vjetër: ose duke i lënë gjërat të shkojnë ashtu siç shkojnë ose duke diktuar zgjidhjen.” Në dhjetë vitet e fundit, ai variant i parë, i relaksuar është aplikuar.”
Propozime të menduara mirë nga perëndimi
Gazetari i gazetës zvicerane vlerëson se Berlini dhe Brukseli deri më tani e kanë parë presidentin serb Aleksandër Vuçiq si garantues që gjërat nuk do të dalin jashtë kontrollit. “Ai ishte (dhe mbetet) një njeri i status quo-së.” Kur kishte kriza, ato zgjidheshin shpejt në seancat e jashtëzakonshme në Bruksel”.
Megjithatë, “një qasje e tillë duket tepër e rrezikshme në kontekstin e ri gjeopolitik”. Kjo është arsyeja pse diplomatët perëndimorë po bëjnë edhe një herë plane afatgjata dhe po paraqesin propozime të mirëmenduara: “Serbia duhet ta trajtojë Kosovën në mënyrë korrekte, ashtu si çdo fqinj i saj, por nuk ka pse ta njohë atë sipas ligjit ndërkombëtar. Përkundrazi, Prishtina duhet t’u lejojë serbëve të Kosovës një bashkësi komunash në të cilat ajo pakicë mund të qeverisë veten.”
Kërkohet qasja e kundërt
Megjithatë, të dyja palët e refuzojnë atë propozim, shkruan gazeta zvicerane: Kryeministri i Kosovës Aljbin Kurti dëshiron njohje të menjëhershme dhe jo Aociacionin e Komunave Serbe, dhe Vuçiq dëshiron që Asociacioni dhe gjithçka tjetër të jetë ashtu siç ka qenë. “Negociatorët perëndimorë po thonë tani – ne mund të bëjmë ndryshe. BE-ja po kërcënon të mbyllë rubinetin e parave për serbët, dhe amerikanët po kërcënojnë kosovarët se nuk do t’i pëlqejnë më politikisht.”
Autori Andreas Ernst sugjeron si më poshtë: “Në vend që të shtyjë zgjidhjen e tij, Perëndimi do të bënte më mirë të kthente tavolinat dhe të detyronte palët në konflikt të paraqesin propozimet e tyre” – dhe “sidomos Beogradi”. Vuçiq ka vite që flet për një kompromis historik mes serbëve dhe shqiptarëve, por asnjëherë nuk tha se si mund të duket”.
“Një qasje e tillë e kundërt”, shkruan gazetari zviceran, “mund të funksionojë vetëm nëse Perëndimi u përgjigjet në mënyrë produktive atyre propozimeve”. Deri më tani, ideja dominuese ishte se Berlini dhe Brukseli në fakt e dinë më mirë se çfarë është e mirë për njerëzit e Ballkanit. Është një qëndrim i vijës së ashpër, kuazi-kolonial”.
Perëndimi këmbëngul në dy gjëra
Autori kujton: “Prishtina dhe Beogradi filluan të bisedojnë në mënyrë të pavarur për shkëmbimin e territoreve pesë vjet më parë”. Me sa duket, popullsia përkatëse e miratoi atë. Berlini, megjithatë, pas një hezitimi të shkurtër, e hodhi poshtë idenë, duke deklaruar se ajo binte në kundërshtim me modelin multietnik të zgjedhur për Kosovën pas luftës. Në të njëjtën kohë, ekspertët injoruan faktin se ky model funksionon vetëm nëse pranohet nga të palët. Fjala kyçe këtu është legjitimiteti”.
Shanset për zgjidhjen e çështjes së Kosovës janë më të mëdha nëse zgjidhja vjen nga vetë palët në dialog, konkludohet në fund të komentit, duke theksuar se në rrugën drejt zgjidhjes “Perëndimi duhet të insistojë në dy gjëra (por në mënyrë të vazhdueshme): ndalimi absolut i përdorimit të forcës dhe legjitimimi demokratik i rezultateve.” /FolDrejt/
