Historia e mahnitshme e poetit të famshëm turk Junus Emre, është shndërruar në skenar për një seri televizive…
«Udhëtimi i Dashurisë», mund të shikohet në platformën NETFLIX (https://www.netflix.com/al/title/80126991), ndërsa i takon zhanrit biografi, dramë dhe histori. Kinematografia turke, me këtë rast i ka kushtuar vëmendje njërit prej poetëve më me ndikim në letërsinë osmane dhe jo vetëm.
I. Rrugë shpirti
Seria në fjalë, synon të na e pasqyrojë rrugëtimin e tij, apriori, shpirtëror. Qëllimi final i të cilit qe zbulimi i Zotit dhe të kuptuarit e Qenësisë së Tij. Na e kujton William Chittick te libri: «Në kërkim të Zemrës së humbur», (In Search of the Lost Heart: Explorations in Islamic Thought), që: ishin poetët sufinj ata ua mësuan besimtarëve muslimanë se Zoti, ndër të tjera, është edhe Dashuri. Historia e poetit Junus Emre, e rrëfyer nëpërmjet ekranit televiziv, provon, po ashtu, të na e mësojë këtë.
II. Çka rrëfehet?
Fabula e serisë është kjo: Skenaristi e merr Emren nga medreseja ku diplomon, e emëron kadi në një qytet turk (Nalihan), shërbim të cilin e lë në gjysmë, për t’u bërë ndjekës i një shehu analfabet. Sipas të dhënave biografike, poeti, e kishte ndjekur murshidin e tij për 40 vite radhazi. Pra nga një post që i falte jo vetëm famë, por edhe pozitë të mirë në shoqëri, shndërrohet në një dervish të varfër. Murshidi i tij Shehu Tabduk, i cili e udhëhiqte një rend dervishësh, arrin t’ia zbërthej muridit të vetë kuptimet më të ndërliqshme të fesë Islame, por me një gjuhë të thjeshtë e të bukur. Në këtë mënyrë, Emres i hyn në shpirt edhe poezia. Kur fillon të shkruajë, atij i rikthehet fama, por tashmë në përmasa shumëfish më të mëdha, meqë tani ajo arrin të shtrihet në katër cepet e botës së atëhershme.
III. Rruga
«Prej rrugës po vij dhe rrugës po shkoj! » – i thotë Shehu Tabduk që në takimin e parë Emres, kur ky e pyet: «O plak, nga po vjen dhe ku po shkon?». Gjuha me të cilën ia kthen përgjigjen, krejt simbolike, nuk mund të kuptohet tërësisht, me të parën. Nocioni “rrugë”, në gjuhën e tesavufit, shpesh nënkupton jetën e njeriut në tërësi (nga lindja deri në vdekje). Pra njeriu, përkatësisht besimtari, është në kërkim të rrugës e cila ia zbulon atij të Vërtetën Përfundimtare – Zotin – All-llahun, përpara se shpirti i tij të kalojë në jetën e varrit. Saktësisht ashtu siç thuhet edhe në ajetin e 6-të të sures El-Fatiha: «Udhëzona në rrugën e drejtë»; sufinjtë e kuptojnë këtë si një përpjekje të çdoditshme për ta gjetur dhe ndjekur këtë rrugë, duke pandehur se, me gjithë sakrificën, asnjë besimtar nuk duhet të deklarojë me siguri se «është i udhëzuar», ndërsa e përsëritë këtë ajet disa herë brenda ditës gjatë namazeve ditore.
IV. Xhihadi i madh
Është një thënie që i atribuohet Ibn Arabit, i cili paska pas thënë: «Detyra e muslimanit është e thjeshtë, t’i mohojë të gjithë idhujt e rrejshëm dhe ta njoh e madhërojë All-llahun. Por idhulli më i madh është vetë egoja e tij!» Shehu Tabduk, pasi Junus Emre i përgjërohet të bëhet ndjekës i tij, i vë përpara detyra të atilla, të cilat e ndihmojnë atë ta luftojë egon. Janë interesante episodet kur del në pazarin e qytetit në të cilin kishte shërbyer si kadi, t’iu shërbejë kalimtarëve me nga një tas ujë. Edhe më vështirë e përjeton detyrën kur i thuhet t’i shërbej qenit të teqesë. Me këtë Shehu synon t’ia thyej egon, aq sa më në fund i thotë: i ke thyer shtatë dryrët e saj. Pas kësaj përvoje të jashtëzakonshme, ai i thotë: «Ti je bërë unë dhe unë jam bërë Ti!», ndërsa ia kujton hadithin:
«Kur All-llahu e do ndonjë nga robërit e Tij e thërret Xhibrilin a.s dhe i thotë:
Unë e dua këtë njeri, pra duaje edhe ti!
(Muhammedi a.s) tha:
Atëherë edhe Xhibrili e do atë njeri. Pastaj Xhibrili thërret në hapësirën qiellore duke thënë: All-llahu e do këtë njeri, pra duajeni edhe ju! Atëherë edhe banorët e qiellit e duan atë. Pastaj (ky njeri) pranohet edhe në tokë…»
(Muslimi, Buhariu, Maliku, Trimidhiu).
«Vdis përpara se të vdesësh!», është një moto e përsëritur e dervishëve, të cilin Emre e jetëson nëpërmjet veprës. Ai e kupton që falja e namazit, nuk përbënë kurrfarë akti të nënshtrimit të egos së njeriut ndaj Zotit, po qe se pas kryerjes së këtij obligimi, po i njëjti, ia thyen zemrën një besimtari tjetër. «Zemra e njeriut është fron i Zotit, mos e thyej atë!», e porositë murshidi i tij. Prandaj Emre arrin t’i falë kundërshtarët, ata të cilët i nxjerrin telashe, pengesa, meqë e përvetëson mësimin themelor të drejtësisë: «Gjatë gjykimit nuk duhet kërkuar fajtorin, por të pafajshmin!». Shikuar në përgjithësi, edhe sot e kësaj dite këto dilema janë aktuale për muslimanët. Shumica prej tyre nxiten te përvetësimi i formave të cilat i konsiderojnë si detyrime në kuadër të fesë, por jo edhe të përmbajtjeve të atyre formave. Shembull: të shumtët prej tyre preokupohen për anën teknike të realizimit të namazit, ndërsa nuk synojnë të thellohen në përjetimin e kënaqësisë që ofron ky udhëtim (miraxh). Ose një shembull tjetër, besimtarët muslimanë e kanë për detyrë të kujdesen për prindërit, për fqinjët, për kafshët e për ambientin, por shumica prej tyre na ofrojnë më shumë shembuj të këqinj, se sa të mirë, në këto aspekte. Vetëm një shëtitje nëpër vendet ku jetojnë muslimanët ta dëshmon këtë… pra a do të thotë që ata ende notojnë në cektësinë e besimit? ( https://www.scribd.com/…/Sa-jane-islame-shtetet… )
Kështu, për të gjithë ata që duan njëkohësisht edhe të argëtohen, por edhe të mësojnë, kjo seri mund të bëhet detyrë për ta. Shumë nga pyetjet që kanë të bëjnë me shumë çështje rreth islamit, mund të gjejnë përgjigje këtu… Shikojeni!/©Imer Topanica/FolDrejt/
